شورهٔ سر

رشد طبيعى مو

رشد مو در دو مرحله اتفاق مى‌افتد که شامل يک مرحله رشد به‌مدت ۲ تا ۶ سال و يک مرحلهٔ استراحت به ‌مدت ۲ تا ۳ ماه است. بعد از اين مراحل مو مى‌ريزد و مرحلهٔ جديدى آغاز مى‌شود. در هر زمان مشخص حدود ۱۵ درصد موها در مرحله استراحت هستند، بنابراين از ميان ۱۰۰ هزار (يا بيشتر) رشتهٔ موى روى سر، ۷۰ تا ۱۰۰ رشتهٔ آن در روز مى‌ريزد. با افزايش سن ميزان رشد بسيارى از ريشه‌هاى مو شروع به کاهش مى‌کند و عملکرد برخى از آنها به‌کلى متوقف مى‌شود. در حدود سن ۲۵ سالگى موهاى اکثر افراد شروع به کم‌پشت شدن و خط مو شروع به عقب‌نشينى مى‌کند. اين روند ادامه مى‌يابد به‌طورى که در حوالى سن ۶۵ سالگى حدود ۶۵ درصد افراد به‌طور قابل توجهى موى خود را از دست مى‌دهند.

شورهٔ سر

ذرات کوچک سفيدى که ممکن است روى شانه‌هاى شما بريزد و روى لباس رنگى تيره شبيه دانه‌هاى برف به‌نظر آيد، صرفاً ذرات کوچک پوست مردهٔ سر هستند. شايع‌ترين علت اين عارضه، التهاب پوستى سبورئيک (به مبحث التهاب پوستى سبورئيک مراجعه کنيد)، خفيف است. شورهٔ سر يک عارضهٔ وخيم نيست ولى اکثر مردم آن را ناخوشايند مى‌دانند.

رشد مو به سمت داخل

موهائى که به سمت داخل رشد مى‌کنند، داراى نام جالب پزشکى 'التهاب کاذب ريشهٔ موى ريش' هستند. اين عارضه در مردان سياه‌پوست و ساير افرادى که داراى موى خشن و مجعد هستند، شايع‌تر است. نوک اين موهاى خشن قبل از رسيدن به سطح در پوست نفوذ مى‌کند و يا اينکه به سمت عقب پيچ مى‌خورند و پوست را سوراخ و يک جوش کوچک چرکى ايجاد مى‌کنند. اين واکنش بيشتر يک واکنش نسبت به جسم خارجى است تا يک عفونت. با اين حال اين عارضه محرک است و تراشيدن ريش را دشوار و دردناک مى‌کند.

بهترين درمان بلند کردن ريش است، زيرا موهاى تازه تراشيده شده باعث بروز اين مشکل مى‌شوند. براى افرادى که اين‌کار غيرقابل قبول است، استفاده از موچين احتمالاً رايج‌ترين راه‌حل است. تيغ‌هاى مخصوصى در دسترس است که به‌کار بردن آنها نتايج متفاوتى داشته است. فرآورده‌هاى متعددى ممکن است مورد آزمايش قرار گيرند. مواد موبر ممکن است هر ۲ تا ۳ روز به‌کار روند. اگرچه بسيارى از اين مواد تحريک‌کننده هستند. ترتينوئين (رتين A) گاهى مؤثر است. مصرف اين ماده بايد به‌صورت يک روز در ميان شروع شود، زيرا تحريک‌کننده است. مصرف يک داروى بدون نسخه به نام پراکسيد بنزوئيل ۱۰ درصد ممکن است مفيد باشد.

بسيارى از افرادى که داراى موهاى نرم هستند، دچار عارضهٔ بدون علامت رشد مو به سمت داخل در نواحى‌اى که به‌طور مکرر توسط لباس سائيده مى‌شوند (به‌ويژه در کفل‌ها، زانوها، ران‌ها) مى‌گردند. اين عارضه به‌صورت جوش‌هاى چرکى کوچک که در مرکز آن موى پوشيده شده توسط لايهٔ نازکى از پوست قرار دارد، ظاهر مى‌شود. بروز اين ضايعات را مى‌توان به ميزان زيادى با تميز کردن شديد اين نواحى با يک ليف حمام زبر که نوک موها را بلند مى‌کند و آنها را آزاد مى‌سازد، کاهش داد.

نشانگان موى غيرقابل شانه شدن

من قصد پرداختن مشروح به اين موضوع را ندارم. در برخى از افراد به‌طور نادر نقصى در ساقهٔ مو باعث مى‌شود که موها به‌طور نامرتب و در جهت‌هاى مختلف قرار گيرند به‌طورى که شانه کردن معمولى آنها غيرممکن شود. به‌دليل آنکه اين عارضه ارثى است، درمانى غير از کوتاه کردن موها يا پيدا کردن يک آرايشگر ماهر وجود ندارد. در واقع ظاهر اين افراد در صورتى‌که مطلوب شما باشد، شبيه افراد پانکى است.

موى بيش از اندازه

موى بيش از اندازهٔ بدن يا هيرزوتيسم اغلب يک مشکل خانوادگى است و در ميان مردم ناحيهٔ مديترانه شايع است. موى بيش از اندازه در زنان جوان و کودکان ممکن است نشانهٔ اختلال غدد درون‌ريز باشد که تنها پزشک قادر به تشخيص آن است. علت اين عارضه در ميان زنان مسن‌تر فراوانى بيش از اندازهٔ هورمون‌هاى مردانه (آندروژن‌ها) است. با کاهش ميزان استروژن زنان در اثر افزايش سن، آندروژن‌ها ممکن است خود را به‌صورت پرموئى ناخواسته نشان دهند. براى آگاهى از روش‌هاى درمانى به مطلب زير توجه کنيد.

درمان موى بيش از اندازهٔ بدن

- به‌کار بردن موچين براى موهائى که گاهى در حوالى صورت، گوش‌ها و چانه ظاهر مى‌شوند، قابل قبول است. اين موها بعد از ۴ تا ۶ هفته دوباره ظاهر مى‌شوند.

- تراشيدن مو برخلاف تصورات واهى عامه، موها را خشن‌تر و ضخيم‌تر نمى‌کند و باعث تسريع رشد آنها نمى‌شود. ولى همان‌طور که اکثر مردان مى‌دانند، اين کار بايد به‌طور مکرر مثلاً هر ۲ تا ۳ روز براى موهاى پا انجام شود.

- مومک انداختن يک روش مطلوب براى زدودن موها است و ۶ تا ۸ هفته دوام دارد. اين روش تا حدودى دردناک است و ابتدا بايد توسط يک شخص باتجربه انجام شود.

- در صورتى‌که موهاى شما ظريف است، بى‌رنگ کردن آن روش پرهزينه‌اى نيست و ۶ تا ۸ هفته نيز دوام دارد. مانند هر فرآوردهٔ جديدى که روى صورت به‌کار مى‌رود، مقدار کمى از اين رنگ يا ماده رنگبر را در يک نقطه از پوست به‌طور آزمايشى به‌کار بريد تا از عدم حساسيت خود به اين مواد شيميائى مطمئن شويد.

- مواد شيميائى موبر از راه تجزيه مو درست زير سطح پوست عمل مى‌کنند. موها ظرف ۱ تا ۲ هفته مجدداً ظاهر مى‌شوند. در اين مورد نيز قبل از مصرف اين مواد را روى نقطه‌اى از پوست آزمايش کنيد. دستگاه‌هاى موبر برقى موها را مى‌گيرند و آنها را مى‌کَنند. اين روش ممکن است دردناک باشد. رشد مجدد موها مشابه روش کَندن مو با موچين (حدود ۴ تا ۶ هفته) است.

- تنها روش مطمئن زدودن مو، از بين بردن ريشه آن با روش تجزيهٔ الکتريکى است. اين روش خسته‌کننده و پرهزينه است. قبل از انتخاب، صلاحيت متخصص روش تجزيهٔ الکتريکى را بررسى کنيد، افراد آموزش نديده ممکن است باعث آسيب دائمى پوست شوند. در صورتى‌که تجزيهٔ الکتريکى به‌طور صحيح انجام نشود، امکان رشد مجدد موها نيز وجود دارد.