|
|
| |
نام فارسى |
|
داستينوميسين (آستيونوميسين دي) |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
DACTINOMYCIN (Actinomycin D) |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Cosmegen, Lyovac |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
آنتي‌نئوپلاستيک |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
ضدنئوپلاسم |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
باعث مهار DNA و RNA و سنتز پروتئين مي‌شود و از STREPTOMYCES PARRULLUS مجزا شده است. با اتصال به DNA از نسخه‌بردارى جلوگيرى مي‌كند و سبب جداشدن زنجيره‌ها مي‌شود. به‌‌صورت غيراختصاصى بر چرخه سلولى اثر مي‌كند، يك داروى تاول‌زا است. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
ساركوم‌ها، ملانوم‌ها، تومورهاى تروفوبلاستيك جفتى بانوان، كانسر بيضه، تومور ويلمز، و رابدوميوساركوم. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
بالغين: تزريق وريدى 500 ميكروگرم بر مترمربع در روز و به‌مدت 5 روز، مصرف دارو را به‌مدت 4-2 هفته متوقف‌كرده و سپس دوباره تكرار شود.
بچه‌ها: تزريق وريدى 15 ميكروگرم بر كيلوگرم در روز و به‌مدت 5 روز، و حداكثر مي‌توان تا 500 ميكروگرم در روز استفاده كرد. تا بازگشت مجدد فونكسيون مغز استخوان دارو قطع شود، سپس تكرار گردد.
موارد منع مصرف: در حساسيت مفرط، در عفونت‌هاى ويروسى و هرپسى و در بچه‌هاى كم‌تر از 6 ماه. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
خوني: ترومبوسيتوپني، لكوپني، آنمى آپلاستيك.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهايي، استوماتيت‌ها، مسموميت كبدي، درد شكمي، اسهال.
پوست: راش، آلوپسي، درد در محل تزريق، فوليكوليت، جوش پوسته‌ريزي، و تراوش مايعات.
چشم، گوش، حلق و بيني: التهاب گوشه لب، ديس‌فاژي، ازوفازيت.
سيستم عصبى مرکزي: احساس ناخوشي، خستگي، گيجي، تب.
عضلانى اسکلتي: درد عضلات.
احتياطات: در بيماري‌هاى کليه و کبد، در حاملگى (در گروه C قرار دارد) در شيردهي، درمان قبلى با داروهاى سيتوتوکسيک و راديوتراپى در ۶ـ۳ هفته اخير، عفونت فعال، سابقه نقرس، چاقى و در دپرسيون مغز استخوان با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: انتشار: از CNS عبور مي‌کند. دفع: کليوى و گوارشى (نيمه عمر ۳۰ ساعت).
تداخلات داروئي: باعث تشديد هيپراوريسمى و تعديل دوز آلوپورينول مي‌شود؛ با ديگر داروهاى سيتوتوکسيک باعث تشديد مهار مغز استخوان مي‌شود؛ باعث تشديد اريتم ناحيه در پروتودرمانى قبلى مي‌شود؛ باعث کاهش اثر ويتامين K و طولاني‌شدن زمان انعقاد مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد لکوسيتي، شمارش پلاکتى در هر هفته انجام شود. در صورت افت لکوسيت به زير ۴۰۰۰ يا افت پلاکت به کم‌تر از ۷۵۰۰۰ دارو قطع شده و به پزشک اطلاع داده شود.
ـ تست‌هاى عملکرد کليوي: BUN، اسيد اوريک سرمي، کليرانس کراتينين ادرارى و الکتروليت‌ها قبل و حين درمان ارزيابى شود.
ـ ميزان مصرف و دفع آب بررسى شده و در صورت افت برون‌ده ادرارى به کم‌تر از ۳۰ ميلي‌ليتر ساعت گزارش شود.
ـ دماى بدن بيمار هر ۴ ساعت چک شود؛ تب ممکن است شروع عفونت را نشان دهد.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدى قبل و حين انجام درمان بررسى شود: بيليروبين، ALT, AST، آلکالن فسفاتاز، در صورت لزوم يا هر ماه بررسى شود.
ـ توصيه به مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها به‌منظور پيشگيرى از عفونت شود.
ـ بعد از رقيق کردن ۵/۰ ميلي‌گرم از دارو در ۱/۱ ميلي‌ليتر آب مقطر و يا براى رقت بيشتر در ۵۰ ميلي‌ليتر دکستروزواتر ۵ درصد حل نموده و طى مدت ۱۵ـ۱۰ دقيقه تزريق مي‌گردد.
ـ تزريق آهسته وريدى با استفاده از سوزن ۲۱ و ۲۳ و ۲۵ انجام شود و از نظر نشت مايعات موضع را بررسى کنيد.
ـ براى درد از ضددردهاى موضعى يا سيستميک استفاده کنيد.
ـ براى عفونت از آنتي‌بيوتيک موضعى يا سيستميک استفاده شود.
ـ در ناحيه دچار ارتشاح، هيدروکورتيزون و تيوسولفات سديم تزريق کنيد و از کمپرس يخ بعد از توقف انفوزيون در موضع استفاده کنيد.
ـ براى علائم گوارشى از ترکيبات ضد اسپاسم استفادهکنيد.
ـ از روش شستشوى تميز دست‌ها و استفاده از دستکش و پوشش‌هاى محافظ استفاده شود.
ـ رژيم غذائى مايع: نوشابه‌هاى گازدار و ژلاتين را در صورتي‌که بيمار تهوع و استفراغ نداشته باشد مي‌توان به‌کار برد.
ـ شستشوى ملايم دهان با آب و بي‌کربنات سديم ۴ـ۳ مرتبه در روز و مسواک زدن دندان با مسواک کتانى و نرم ۳ـ۲ بار در روز براى پيشگيرى از التهاب دهان لازم است، از نخ دندان ابريشمى استفاده شود.
ـ در جاى سرد و تاريک نگهدارى شود.
ارزيابى باليني:
خونريزي: خون در ادرار، خون مخفى در مدفوع، کبودى و پتشى و بررسى مخاطات و سوراخ‌ها هر ۸ ساعت ضرورى است.
ترجيح غذائي: ليست غذاهائى که دوست دارد يا دوست ندارد تهيه شود.
اثرات آلوپسى بر وضعيت جسمانى بيمار و توضيح احساسى که در مورد تغييرات ايجاد شده در بدن خود دارد.
التهاب سطوح مخاطى و ترک‌هاى پوستى بررسى شود.
ـ زردى پوست، اسکلرا و تيره‌شدن ادرار و مدفوع خاک رسى و خارش پوست، به همراه دل درد و تب و اسهال بررسى شود.
بررسى حفره دهان در هر ۸ ساعت از نظر خشکي، زخم‌هاى سطحى و عمقي، لکه‌هاى سفيد در دهان، و خونريزى و ديسفاژى ضرورى است.
تحريک موضعي، درد و سوزش در موضع تزريق بررسى شود.
علائم نشان‌دهنده واکنش شديد حساسيتي: راش، خارش، کهير، ضايعات خارش‌دار جلدي، تحريک پوست و گرگرفتگى بررسى شود.
علائم گوارشي: تکرر مدفوع، و دل‌پيچه بررسى شود.
اسيدوز و علائم دهيدراتاسيون: تنفس سريع و تورکور پوستى کم و کاهش برون‌ده ادرار، خشکى پوست و بي‌قرارى و ضعف بررسى شود.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که هر نوع شکايتى که دارند اطلاع دهند و عوارض جانبى دارو را به اطلاع پرستار و پزشک برسانند.
ـ که ممکن است موها در روند درمانى بريزند و لذا استفاده از يک کلاه‌گيس ممکن است سبب شود بيمار احساس بهترى داشته باشد به بيمار بگوئيد که قوام موهاى جديد و رنگ آنها ممکن است متفاوت از قبل باشد.
ـ از خوردن غذاهاى داراى اسيد سيتريک و يا داراى قوام سخت و داغ اجتناب کنند.
ـ که هرگونه خونريزي، لکه‌هاى سفيد و زخم‌هاى دهانى را به پزشک اطلاع دهند، به بيمار بگوئيد هر روز دهان خود را معاينه کند.
ـ از جاهاى شلوغ و مکان‌هاى عفونى در صورتي‌که شمارش لکوسيتى پائين است اجتناب کنيد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش در: اسيد اوريک. |
|
|
|
