|
|
| |
نام فارسى |
|
سيسپلاتين |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
CISPLATIN |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
C.T.S - D.D.P, Plational |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
آنتي‌نئوپلاستيك - آلكيله‌كننده |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
از فلزات سنگين غيرآلى |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
طى پيوند متقاطع با DNA و RNA از سنتز پروتئين و تقسيم سلولى جلوگيرى مي‌كند. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
در جلوگيرى از كانسر مثانه، و در متاستازهاى ناشى از كانسر بيضه به داروهاى ديگر ضدسرطانى اظافه مي‌شود و همين‌طور در متاستازهاى ناشى از كانسر تخمدان.
در كانسرهاى سروگردن و مرى و پروستات ريه و لنفوم نيز كاربرد دارد. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
سرطان بيضه:
بالغين: تزريق وريدى 20mg/m2 از سطح بدن روزانه و به‌مدت 5 روز در هفته كه هر 3 هفته به‌مدت 3 دوره اين درمان ادامه مي‌يابد و يا براساس پاسخ به درمان حتى بيشتر هم تكرار مي‌شود.
سرطان مثانه:
بالغين: تزريق وريدى 70-50 ميلي‌گرم از دارو به ازاى هر مترمربع از سطح بدن كه به‌فاصله هر 4-3 هفته تكرار مي‌گردد.
سرطان تخمدان:
بالغين: تزريق وريدى 100mg/m2 و به‌فاصله هر 4 هفته تكرار مي‌گردد و يا مصرف 50mg/m2 به‌فاصله هر 3 هفته كه توأم با درمان با Doxorubicin است كه با 2 ليتر از محلول نمكى و 37/5 گرم مانيتول در مدت 6 ساعت تزريق مي‌شود.
موارد منع مصرف: تا يك‌ماه بعد از راديوتراپى يا يك‌ماه پس از شيمي‌درمانى و در ترومبوسيتوپنى و يا واكسيناسيون آبله‌مرغان. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
چشم، گوش، حلق و بيني: وزوز گوش، كاهش شنوائى و مسموميت سيستم و ستيوبولر.
خوني: ترومبوسيتوپني، كلوپتني، پان‌سيتوپني.
قلبى عروقي: ناهنجاري‌هاى قلب.
گوارشي: تهوع شديد، استفراغ، اسهال و كاهش وزن.
ادرارى تناسلي: آسيب‌هاى توبولر كليوي، نارسائى كليه، ناتوانى جنسي، عقيمي، آمنوره و ژنيکوماستى و افزايش اوره خون.
پوست: آلوپسى و درماتيت.
سيستم عصبى مرکزي: تشنج و نوروپاتى محيطي.
تنفسي: فيبروز.
متابوليک: افزايش منيزيوم خون، کاهش کلسيم خون و کاهش پتاسيم و فسفر خون.
علائم عمومي: واکنش‌هاى حساسيت مفرط.
احتياطات: در واکسيناسيون پنوموک و در حاملگى (در گروه D قرار دارد) با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: اوج اثر: بلافاصله. انتشار: در کليه، کبد و پروستات تغليظ مي‌شود. متابوليسم: به‌صورت غيرآنزيمى فعال مي‌شود. دفع: کليوى (نيمه عمر: ۲۹۰ ـ ۷۳ ساعت).
تداخلات داروئي: مصرف همزمان آمفوتريسين B، وانکومايسين و آمينوگليکوزيدها باعث تشديد سميت کليوى مي‌شود؛ مصرف فورسمايد و آمينوگليکوزيدها باعث تشديد سميت گوشى مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد سلول‌هاى سفيد تعداد پلاکت‌ها را هر هفته کنترل کنيد و در صورت افت گلبول‌هاى سفيد، به کمتر از ۴۰۰۰ يا افت پلاکت‌هاى به کمتر از ۷۵۰۰۰ از ادامه درمان خوددارى کرده و به پزشک اطلاع دهيد.
ـ آزمايشات عملکرد کليوي: BUN، کراتينين، اسيد اوريک سرم و کليرانس کراتينين را قبل از درمان اندازه بگيريد و در حين درمان هم الکتروليت‌ها را کنترل کنيد.
ـ ميزان I&O روزانه، و افت برون‌ده ادرارى به کمتر از ۳۰ ميلي‌ليتر در ساعت را اطلاع دهيد.
ـ دماى بدن مريض را در هر ۴ ساعت اندازه بگيريد (چرا که ممکن است آغاز عفونت را نشان دهد).
ـ تست‌هاى عملکرد کبدي: قبل از انجام درمان و حين انجام درمان (بيليروبين، LDH, ALT, AST) در صورت لزوم و يا اينکه ماهيانه انجام شود.
توصيه‌ها:
ـ در تزريق وريدى بعد از رقيق کردن ۱۰ ميلي‌گرم از دارو در ۱۰ ميلي‌ليتر آب مقطر انجام مي‌شود و يا در انفوزيون طى مدت ۶ـ۵ ساعت تزريق مي‌شود، محل تزريق را از نظر تحريک‌شدن يا تشکيل فلبيت بررسى کنيد از ترکيبات محتوى آلومينيوم استفاده نکنيد.
ـ ۱۲ـ۸ ساعت قبل از شروع درمان بيمار را با ۲ـ۱ ليتر مايع هيدراته کنيد.
ـ در صورت بروز واکنش‌هاى حساسيت مفرط از اپي‌نفرين استفاده کنيد.
ـ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از شروع درمان به‌منظور جلوگيرى از استفراغ از ترکيبات ضد استفراغ استفاده کنيد و در صورت لزوم در صورت بروز استفراغ هم استفاده شوند.
ـ به‌منظور کنترل سطح پلاسمائى اسيد اوريک و قليائي‌کردن ادرار از آلوپورينول يا بي‌کربنات سديم استفاده کنيد.
ـ براى پيشگيرى از عفونت‌ها از آنتي‌بيوتيک‌ها استفاده کنيد.
ـ بعد از تزريق دارو مي‌توانيد از ديورتيک (۴۰ ميلي‌گرم فوروسمايد به‌صورت وريدي) و يا مانيتول استفاده کنيد.
روش تهيه / تجويز:
ـ شرايط ضدعفوني مطلق طبى و قرنطينه حمايتى در صورت کم‌بودن ميزان گلبول‌هاى سفيد بايد اعمال شود.
ـ تفهيم بيمار از نظر رعايت بهداشت دهاني.
ـ دارو را در يخچال و به دور از نور نگهدارى شود (پودر خشک).
ـ ورزش‌هائى با تنفس عميق را به بيمار پيشنهاد کنيد و بيمار را در وضعيت نيمه فولر قرار دهيد (semi-fowler,s position).
- به‌منظور جلوگيرى از ميزان رسوب و تشکيل سنگ و نيز دفع شدن دارو ميزان دريافت مايع روزانه را تا حد ۳ـ۲ ليتر افزايش دهيد.
ـ رژيم غذائى داراى پورين کم باشد و از گوشت‌هاى ارگانيک مثل کبد و کليه و لوبياى سرخ‌کرده يا نخود کمتر مصرف شود، ادرار قليائى شود.
ارزيابى باليني:
خونريزي: خون در ادرار، خونريزى مخفي، پتشى يا کبودي، بررسى مخاط يا منافذ بدن هر هشت ساعت.
تنگي‌نفس رال‌هاى تنفسى و سرفه‌هاى بدون خلط درد قفسه صدرى تاکي‌کاردي.
ميل غذائي: ليست غذاهائى که دوست دارد يا دوست ندارد.
اثرات آلوپسى بر نماى بدن و توصيف احساسى که درباره تغييرات بدن دارد.
زردشدن پوست، اسکلرا، ادرار تيره، مدفوع به رنگ رسي، خارش پوست، درد شکمي، تب، اسهال را بررسى کنيد.
ادم پاها، درد مفصلي، درد معده و لرز، التهاب مخاط و چين‌هاى پوست.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که علائم ايجاد عفونت مثل: گلودرد، افزايش دماى بدن و علائم سرماخوردگى را گزارش کنند.
ـ علائم کم‌خونى را اطلاع دهند: خستگي، سردرد، غش، کوتاه‌شدن نفس و تحريک‌پذيري.
ـ خونريزى را اطلاع دهند: از استفاده از تيغ و يا دهان‌شويه‌هاى تجارتى خوددارى کنند.
ـ از مصرف آسپيرين يا ايبوپروفن خوددارى کنند.
ـ احتياط از نظر قرنطينه محافظتي.
ـ گزارش هرگونه مشکل يا عارضه جانبى به پزشک و پرستار.
ـ که ناتوانى جنسى و آمنوره ايجاد شده بعد از قطع درمان برگشت‌پذير مي‌باشد.
ـ هرگونه تغيير در تنفس يا سرفه‌کردن را گزارش کنند.
ـ که موها طى درمان ممکن است بريزد. لذا يک کلاگيس ممکن است در بيمار آرامش بيشترى ايجاد کند و موهاى جديد از نظر رنگ و قوام ممکن است متفاوت با موهاى قبلى باشند. |
|
|
|
