تونسیلیت‌ ـ tonsillitis

تونسیلیت‌ عبارت‌ است‌ از التهاب‌ لوزه‌ها (غدد لنفاوی‌ واقع‌ در پشت‌ گلو). لوزه‌ها در زمان‌ تولد كوچك‌ هستند و در دوران‌ كودكی‌ بزرگ‌ و در بلوغ‌ كوچكتر می‌شوند. به‌طور طبیعی‌ لوزه‌ها به‌ پیشگیری‌ از انتشار عفونت‌ از سینوس‌ها، دهان‌ و گلو به‌ سایر قسمت‌های‌ بدن‌ كمك‌ می‌كنند. تونسیلیت‌ مسری‌ است‌. تمام‌ سنین‌ را مبتلا می‌كند ولی‌ در كودكان‌ 10-5 ساله‌ شایعتر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. گلودرد خفیف‌ یا شدید

۲. بلع‌ مشكل‌

۳. لرز و تب‌ به‌ میزان‌ 40 درجه‌ سانتیگراد یا بیشتر

۴. تورم‌ غدد لنفاوی‌ در هر یك‌ از دو طرف‌ فك‌

۵. سردرد

۶. درد گوش‌

۷. سرفه‌ (گاهی‌)

۸. استفراغ‌ (گاهی‌)

۹. غذا خوردن‌ در كودكان‌ بسیار كم‌سن‌

ـ علل‌ بیماری:

عفونت‌ باكتریایی‌ (معمولاً استرپتوكوكی‌) یا ویروسی‌ لوزه‌ها

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

شرایط‌ شلوغ‌ (مثل‌ سربازخانه‌ها)، مواجهه‌ با دیگران‌ در اماكن‌ عمومی‌.

ـ پیشگیری‌:

از مواجهه‌ با افراد مبتلا به‌ عفونت‌ تنفسی‌ فوقانی‌ خودداری‌ كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

معمولاً خود به‌ خود بهبود می‌یابد. علایم‌ معمولاً ظرف‌ 3-2 روز شروع‌ به‌ بهبودی‌ می‌كنند ولی‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ مدت‌ بیشتری‌ طول‌ بكشد. اگر حملات‌ تونسیلیت‌ چنان‌ شدید و زیاد باشند كه‌ بر سلامت‌ عمومی‌ تأثیر بگذارند یا مانع‌ مدرسه‌ رفتن‌، توانایی‌ شنوایی‌ یا تنفس‌ باشند، ممكن‌ است‌ جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ لوزه‌ها توصیه‌ شود. تونسیلكتومی‌ خطر كمی‌ دربردارد ولی‌ با افزایش‌ سن‌ خطر آن‌ افزایش‌ می‌یابد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. آبسه‌ لوزه‌ها و قسمت‌ مجاور گلو كه‌ نیازمند جراحی‌ برای‌ تخلیه‌ است‌.

۲. تونسیلیت‌ مزمن‌ با گلودرد راجعه‌ و لوزه‌های‌ بسیار بزرگ‌ در اثر حملات‌ مكرر

۳. تب‌ روماتیسمی‌ در صورتی‌ كه‌ عفونت‌ باكتریایی‌، استرپتوكوكی‌ باشد و با آنتی‌بیوتیك‌ها درمان‌ نگردد یا آنتی‌بیوتیك‌ها قبل‌ از 15 روز قطع‌ شوند.

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ كشت‌ گلو باشند. ممكن‌ است‌ از اعضای‌ خانواده‌ نیز كشت‌ گلو به‌ عمل‌ آید تا ناقلین‌ بتوانند شناسایی‌ و درمان‌ شوند. درمان‌ معمولاً با آنتی‌بیوتیك‌ها و مراقبت‌ از خود است‌. ممكن‌ است‌ جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ لوزه‌ها به‌ دلیل‌ تونسیلیت‌ حاد مكرر یا تونسیلیت‌ مزمن‌ لازم‌ باشد. برای‌ تسكین‌ التهاب‌ و سرفه‌ از یك‌ مرطوب‌كننده‌ اولتراسونیك‌ استفاده‌ كنید. هر روز مرطوب‌كننده‌ را تمیز كنید. از چای‌ آرامبخش‌ یا یك‌ غرغره‌ دیگر استفاده‌ كنید. غلظت‌ معمول‌ چای‌ را دوبرابر كنید. می‌توان‌ هر قدر كه‌ تسكین‌بخش‌ باشد، از غرغره‌ گرم‌ یا خنك‌ استفاده‌ كرد.

ـ داروها:

اگر تونسیلیت‌ ناشی‌ از عفونت‌ استرپتوكوكی‌ باشد، پنی‌سیلین‌ یا سایر آنتی‌بیوتیك‌های‌ تجویز شده‌ را به‌ مدت‌ 10 روز استفاده‌ كنید. برای‌ تسكین‌ درد می‌توانید از استامینوفن‌ استفاده‌ كنید.

ـ فعالیت‌:

تا زمان‌ از بین‌ رفتن‌ تب‌، درد و سایر علایم‌ از دیگران‌ دوری‌ كنید. استراحت‌ كامل‌، مگر برای‌ حمام‌ كردن‌، تا زمان‌ فروكش‌ كردن‌ تب‌، ضروری‌ است‌. 3-2 روز پس‌ از طبیعی‌ شدن‌ درجه‌ حرارت‌ می‌توان‌ فعالیت‌ طبیعی‌ را از سر گرفت‌.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

مصرف‌ تمام‌ مایعات‌ را افزایش‌ دهید. در صورت‌ شدید بودن‌ گلودرد، از مواد غذایی‌ مایع‌ مثل‌ شیر، سوپ‌ و مایعات‌ پرپروتئین‌ (نوشیدنی‌های‌ رژیمی‌ یا صبحانه‌ حاوی‌ شیر) استفاده‌ كنید.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ تونسیلیت‌ را داشته‌ باشید. اگر هر گونه‌ اشكال‌ تنفسی‌ وجود داشته‌ باشد، فوراً مراجعه‌ نمایید. اگر در طول‌ درمان‌ علایم‌ بدتر شوند یا یكی‌ از موارد زیر پیش‌ آید: درجه‌ حرارت‌ 2-1 روز طبیعی‌ باشد و مجدداً تب‌ ایجاد شود، علایم‌ جدید مثل‌ تهوع‌، استفراغ‌، بثور پوستی‌، ترشح‌ غلیظ‌ از بینی‌، درد قفسه‌ سینه‌ یا تنگی‌ نفس‌ ایجاد گردند، تشنج‌ رخ‌ دهد، مفاصل‌ قرمز یا دردناك‌ شوند، سرفه‌ همراه‌ با خلط‌ رنگی‌ (سبز، زرد، قهوه‌ای‌ یا خونی‌) باشد.