حداقل سه روز در هفته ورزش کنيد و در صورتى‌که بيمار دياليز مى‌شود، در روز دياليز و پس از آن به ورزش بپردازيد. سعى کنيد از ورزش در روز قبل از دياليز اجتناب نمائيد.
- نوع :
پياده‌روى يک روش ساده و ارجح مى‌باشد و نياز به هيچ وسيلهٔ خاصى ندارد. استفاده از دوچرخهٔ ثابت و متحرک نيز ورزش‌هاى هوازى مقبولى هستند و در مراحل آغازين و براى پايش دقيق‌تر بار فعاليتى توصيه مى‌شوند. سعى کنيد در هر جلسه ورزش هوازى انواع متفاوت را ترکيب کنيد. در صورت امکان بايد يک برنامهٔ تمرين با وزنه گنجانده شود.
- مدت :
با زمانى آغاز کنيد که شخص راحت باشد (در شروع حدود ۱۰ دقيقه). به‌تدريج زمان ورزش هوازى را هر هفته ۴-۲ دقيقه افزايش دهيد تا زمانى‌که فرد بتواند بدون وقفه ۶۰-۲۰ دقيقه ورزش کند.
- شدت :
شدت ورزش هوازى و تمرين با وزنه را مى‌توان با استفاده از نمودار RPE تجويز نمود. فعاليت درک شده مابين سبک و سخت و RPE بين ۱۶-۱۰ توصيه مى‌شود. به هنگام تمرين با وزنه، وزنه‌اى را توصيه کنيد که فرد بتواند حرکت را ۱۵-۱۰ بار و ۲-۱ ست براى هر گروه عضلانى تکرار نمايد. از شدت هوازى ۱۶RPE نبايد تجاوز شود. براى کسب اطلاعات بيشتر به مبحث تمرين با وزنه مراجعه کنيد.
ساير توصيه‌ها
- از انجام ورزش در ساعات گرم روز پرهيز شود.
- از بيمار بخواهيد که هرگونه ازدياد وزن، تنگى نفس يا درد قفسهٔ سينه را فوراً گزارش نمايد.
- بيمار را تشويق کنيد که پيشرفت خود را در برنامهٔ ورزشى تا زمان مراجعه پيگيرى بعدى ثبت نمايد.
- از بيمار بخواهيد که به محض پيدايش غش، سرگيجه، يا تپش قلب سريعاً ورزش را متوقف کند.
- گرم کردن و سرد کردن با شدت مطلوب و حداقل به مدت ۱۰-۵ دقيقه به ترتيب قبل و بعد از ورزش انجام پذيرد.
- قبل از آغاز يک برنامهٔ ورزشي، از طبيعى بودن مقادير پتاسيم اطمينان حاصل کنيد.
اصول راهنماى تمرين با وزنه در بيمارى کليه
زمانى‌که بيماران مبتلاء به بيمارى کليوى به تمرين با وزنه مى‌پردازند، مقادير فشار خون در حال استراحت و فعاليت (بيش از ۱۲۰/۲۰۰ ميلى‌متر جيوه و مقادير پتاسيم بيش از ۵ ميلى‌اکى والان در ليتر) از اهميت به‌سزائى برخوردار هستند. در بيمارانى که عناصر شيميائى خون در مقادير کنترل نشده باشند، بايد از تمرين با وزنه اجتناب به‌عمل آيد. ساير موارد منع تمرين با وزنه عبارتند از:
- نارسائى احتقانى قلب
- آريتمى‌هاى غير قابل کنترل
- بيمارى دريچه‌اى وخيم
- ظرفيت هوازى کمتر از ۵MET
به هنگام حمل وزنه‌ها، تمرينات گردشى (چرخه‌اي) با استفاده از وزنه‌هاى متوسط و تکرار متوالى توصيه مى‌شود. تمرين گردشى شامل پرداختن از يک فعاليت ورزشى به فعاليت ديگر با يک سرعت و روند ثابت مى‌باشد. اين نوع تمرين استقامت و قدرت عضلانى را بهبود مى‌بخشد. براى کنترل فشار خون و اجتناب از بالا رفتن پس‌بار روى قلب، اجزاء ايزومتريک يا استاتيک (ايستا) بايد به هنگام برداشتن وزنه‌ها به حداقل برسند که اين اقدام از طريق نفس کشيدن، به هنگام فعاليت و استفاده از وزنه‌اى که بتوان آن را بدون توقف در ميانهٔ مسير حرکت حمل نمود، انجام مى‌پذيرد.
نوع وسيلهٔ مورد استفاده براى حمل وزنه به ترجيح شخصى و توانائى بيمار بستگى دارد. دستگاه‌هاى وزنه و وزنه‌هاى آزاد را زمانى مى‌توان استفاده کرد که بيمار بتواند به يک سالن ورزشى يا مرکز آمادگى جسمانى مراجعه کند.
به هنگام انتخاب شدت مناسب، اين مسئله حائز اهميت است که ميزان وزنه حمل شده براساس توانائى فردى و نه يک عدد مطلق انتخاب مى‌شود. ما روش زير را براى تجويز شدت توصيه مى‌کنيم. تمام ورزش يا ست‌هاى تکرارى را مى‌توان ۲-۱ بار يا ۲-۱ ست انجام داد. به‌عنوان مثال:
- وزنه‌اى را انتخاب کنيد که بتوان آن را به‌راحتى ۱۵-۱۰ بار جابه‌جا نمود. زمانى‌که بتوان ۱۵ تکرار را بدون مشکل انجام داد، وزنه به حدى افزايش داده مى‌شود که حداقل ۱۰ بار قبل حمل باشد. بسيارى از بيماران ظرفيت ۵MET بسيار پائينى دارند. بنابراين تمرين با وزنه بايد حتى‌الامکان تحت نظارت انجام گيرد و شامل استفاده از وزنهٔ کم و تکرار زياد باشد، همان‌گونه که در بالا شرح داده شد.
روش فوق براى تجويز شدت را مى‌توان در مورد هر وسيلهٔ حمل وزنه به‌کار برد.
وزنه‌هاى آزاد (هالتر و دمبل)، دستگاه‌هاى وزنه يا وزنه‌هاى دستى و نوارهاى ارتجاعى کششي، با اين وجود اغلب بيماران به قدرى ضعيف هستند که نمى‌توانند از وزنه‌هاى آزاد استفاده کنند. به هنگام حمل وزنه نبايد از درجه‌بندى فعاليت درک شده (RPE) به ميزان ۱۶-۱۰ بار براى فعاليت هوازى تجاوز شود.
