كزاز ـ tetanus

كزاز عبارت‌ است‌ از عفونت‌ در زخم‌ كه‌ باعث‌ اسپاسم‌ عضلانی‌ شدید شده‌، می‌تواند منجر به‌ مرگ‌ گردد. كزاز سرایت‌ فرد به‌ فرد ندارد.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. سفتی‌ فك‌

۲. تب‌

۳. نبض‌ سریع‌

۴. تعریق‌ شدید

۵. سختی‌ شدید بلع‌

۶. درد عضلانی‌، تحریك‌پذیری‌ و اسپاسم‌های‌ شدید و متعدد

۷. اشكال‌ در استفاده‌ از عضلات‌ قفسه‌ سینه‌ برای‌ تنفس‌

ـ علل‌ بیماری:

باكتری‌ها (كلستریدیوم‌ تتانی‌) كه‌ تقریباً همه‌ جا، به‌ ویژه‌ در خاك‌، كود و گرد و غبار وجود دارند. باكتری‌ها ممكن‌ است‌ از طریق‌ هرگونه‌ شكاف‌ در پوست‌ از جمله‌ سوختگی‌ها یا زخم‌های‌ سوراخ‌ شده‌ وارد شوند. سموم‌ حاصل‌ از باكتری‌ها به‌ اعصابی‌ می‌روند كه‌ انقباض‌ عضلات‌ را كنترل‌ می‌كنند و باعث‌ اسپاسم‌ عضلانی‌ و تشنج‌ می‌گردند.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. دیابت‌ شیرین‌

۲. افراد بالای‌ 60 سال‌

۳. فقدان‌ واكسیناسیون‌ روزآمد شده‌ علیه‌ كزاز

۴. هوای‌ گرم‌ و مرطوب‌

۵. سوختگی‌ها، زخم‌های‌ جراحی‌ و زخم‌های‌ پوستی‌

۶. استفاده‌ از داروهای‌ خیابانی‌ كه‌ با سوزن‌ها و سرنگ‌های‌ ناپاك‌ تزریق‌ می‌شوند.

۷. مكان‌های‌ شلوغ‌ یا غیربهداشتی‌ به‌ ویژه‌ در مورد نوزادان‌ متولد شده‌ از مادران‌ واكسینه‌ نشده‌

ـ پیشگیری‌:

واكسیناسیون‌ را بر ضد كزاز انجام‌ دهید. این‌ امر شامل‌ 3 بار واكسن‌ زدن‌ است‌ كه‌ در 2 ماهگی‌ شروع‌ می‌شود و با دوزهای‌ یادآور در 18 ماهگی‌، 5 سالگی‌ و سپس‌ هر 10 سال‌ ادامه‌ می‌یابد. ممكن‌ است‌ در هنگام‌ آسیب‌ یك‌ دوز یادآور دیگر لازم‌ باشد.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

میزان‌ مرگ‌ ناشی‌ از كزاز حدود 50% است‌. البته‌ بهبودی‌ كامل‌ با تشخیص‌ و درمان‌ زودهنگام‌ محتمل‌ است‌. بهبودی‌ 4 هفته‌ زمان‌ می‌برد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. پنومونی‌ (ذات‌الریه‌)

۲. زخم‌های‌ فشاری‌

۳. ضربان‌ قلب‌ نامنظم‌

۴. فلج‌ تنفسی‌ و مرگ‌

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ خونی‌ و كشت‌ در آزمایشگاه‌ باشند. بستری‌ شدن‌ در یك‌ اتاق‌ تاریك‌ و ساكت‌. درمان‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ استفاده‌ از لوله‌های‌ تنفسی‌، تأمین‌ مایعات‌ داخل‌ وریدی‌ و داروها باشد. جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ بافت‌ دچار عفونت‌.

ـ داروها:

۱. آنتی‌بیوتیك‌ها

۲. ضد تشنج‌ها

۳. خواب‌آورها برای‌ تسكین‌ اضطراب‌

۴. شل‌كننده‌های‌ عضلانی‌ برای‌ كنترل‌ اسپاسم‌ها

۵. ضد سم‌ها برای‌ خنثی‌ كردن‌ سم‌ عصبی‌

ـ فعالیت‌:

در طول‌ بستری‌، استراحت‌ در بستر با حداقل‌ آزار ممكن‌ لازم‌ است‌. در طی‌ بهبودی‌، باید به‌ تدریج‌ فعالیت‌ها را از سر گرفت‌.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

در طول‌ بستری‌ به‌خاطر سختی‌ بلع‌، مایعات‌ داخل‌ وریدی‌ ضروری‌ خواهند بود.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ كزاز را داشته‌ باشید یا آنها را در فرد دیگری‌ مشاهده‌ كنید. فوراً مراجعه‌ كنید. این‌ یك‌ اورژانس‌ است‌! اگر خود یا فردی‌ از خانواده‌ شما نیازمند واكسیناسیون‌ اولیه‌ یا دریافت‌ دوز یادآور برضد كزاز باشید. اگر دچار یك‌ زخم‌ سوراخ‌دار یا آسیبی‌ شده‌ باشید كه‌ پوست‌ را شكافته‌ باشد و در 5 سال‌ اخیر واكسیناسیون‌ یا دوز یادآور دریافت‌ نكرده‌ باشید.