در سراسر تاريخ، جابه‌جائى انسان‌ها و نيازهاى برخاسته از آن، زمينهٔ لازم را براى ايجاد تأسيسات و تجهيزات مربوط به استقرار، پذيرائي، مداوا و تفريح و رفع خستگى فراهم کرده است. بديهى است که ايجاد اين تأسيسات و تجهيزات چشم‌اندازهاى طبيعى و ساختار زندگى شهرى و روستائى را کاملاً تحت‌تأثير قرار مى‌دهد. ويرانه‌ها و آثار به‌جاى مانده از کاروانسراها و چاپارخانه‌ها در ايران و آثار مهمانسراها در کنار ايستگاه‌هاى آب گرم معدنى و جاده‌ها و راه‌ها در بسيارى از نواحى و شهرها و روستاهاى اروپا دلايل روشنى بر اين امر است. نيازهاى تازه، تأثير و نفوذ جهانگردى بر محيط‌زيست را به شدت گسترش داده است.
هم‌اکنون، براى پاسخ‌گوئى به خواست‌هاى جهانگردان، در همهٔ کشورهاى جهان، مهمانسراهاى بزرگ و مجهز، شبکه‌هاى عظيم راه‌هاى هوائى و دريائى و زميني، فرودگاه‌ها، تأسيسات اسکى و کوه‌نوردى در مراکز شهرى و روستائي، در کنار درياها و رودخانه‌ها و کرانهٔ کوه‌ها ايجاد شده است. بسيارى از بناهاى باستانى ويران‌شده و متروک احياء مى‌شوند.
تأثير جهانگردى بر فضاى زندگى مردم جهانگردپذير
هرجا و مکانى که در آن بر روى جهانگردان گشوده مى‌شود، تحت تأثير آمد و رفت جهانگردان تغييرات و تحولات فراوانى به خود مى‌بيند.
در ايران نيز مردم مناطق مسافرپذير براى پذيرائى از زائران و مسافران، در مسکن خود تغييراتى مى‌دهند و اتاق و وسايلى را براى استفادهٔ مسافران اختصاص مى‌دهند. ايجاد اين تغييرات در تمامى فضاى خانه، از آشپزخانه گرفته تا سالن پذيرائى و وسايل موردنياز، بسيار آشکار است. چگونگى ساخت و ساز و فضاى داخلى خانه‌ها مثلاً در شهر مشهد يا شهرهاى ساحلى درياى مازندران شاهدى بر اين مدعا است.
در کشورهاى ديگر، مثلاً در صربستان، بنا به توصيهٔ دولت، ماهيگيران و دهقانان مورته (A.Haulot، Tourisme et Environnement، Marabout، Verviers، Belgique، 1974، P.130) خانه‌هاى خود را براى پذيرائى از کارگران کارخانجات زاگرب در تعطيلات سالانه، تکميل و آماده مى‌کنند. در ظرف چند سال، تقريباً تمامى منازل روستائى و به‌ويژه فضاى داخلى آنها تغيير کرده است و به وسايل بهترى براى زندگى مجهز شده‌اند. در نتيجه جائى که در روزهاى عادى ۴۵۰۰ تن سکنه دارد، جمعيت آن در فصل تابستان، به بيش از ۵۰ هزار نفر مى‌رسد . ميزان تغييراتى که در فضاى زندگى مردم پذيرا به‌وجود مى‌آيد متفاوت است، ليکن به‌طور مسلم ميزبانان با توجه به نيازهاى استفاده‌کنندگان، که اغلب از مناطق ديگر و با آداب و رسوم متفاوتى هستند، در وضع منزل تغيير مى‌دهند: سالن و اتاق بازى و مطالعه مى‌سازند و شبکهٔ جمع‌آورى پساب‌ها و آبريزگاه‌ها تغيير مى‌کند. در اغلب خانه‌ها، يا بناى حمام اضافي، توالت فرنگي، تغيير تزئينات منزل و... تغييرات چشمگير در فضاى زندگى مردم پذيراى مسافران به‌وجود مى‌آيد که البته اين تغييرات را بايد از نظر بهداشتى مثبت تلقى نمود.
تأثير جهانگردى بر آبادى و عمران شهرها
ثروت و خوشبختى پنجاه هزار سکنهٔ کنونى شهر اقادير در مراکش، که بر اثر زلزله‌اى ويرانگر در ۲۹ فوريه ۱۹۶۹ از نقشهٔ جهان محو شد، مديون صنعت جهانگردى است. اين شهر ويران‌شده بنا به فرمان حسن دوم، پادشاه مراکش، و با هدف پذيرائى از جهانگردان بازسازى شد و به‌صورت بندرى زيبا و جذاب درآمد. در اين بندر امکانات فراوانى براى قايقرانى تفريحى و اسکى روى آب فراهم شده است. اقادير يا پارک‌هاى زيبا، تأسيسات بندرى و تفريحى تميز و رويائي، مهمانسراها، غذاسراها و... يکى از مهم‌ترين کانون‌هاى جذب مسافر در سراسر شمال آفريقا تبديل شده است.
در واقع يکى از مهم‌ترين فضاهائى که در کشورهاى مختلف موردبازديد جهانگردان قرار مى‌گيرد فضاى شهرى است. تأثير جهانگردى بر شهرها و ساختار شهرى به‌حدى است که امروز فصل نوينى در جهانگردى به نام 'جهانگردى شهري' گشوده شده است. جهانگردى موجب نوسازى شهرها، ايجاد تأسيسات موردنياز جهانگردان: مهمانسراها، اماکن تفريحي، ايجاد تجهيزات و ... مى‌شود و درآمد هنگفتى را براى شهرها به ارمغان مى‌آورد.
تأثير جهانگردى بر چشم‌انداز طبيعى
در شمال ايران، در کرانهٔ درياى مازندران يا در کوهپايه‌هاى البرز، در ديزين، گاجره، شمشک، پيست‌هاى اسکي، بالابرها، غذاسراها، مهمانسراها و خانه‌هاى ييلاقى براى استفادهٔ مسافران بنا شده است. ايجاد اين تأسيسات مثلاً در ميگون سيماى طبيعى اين روستاى خوش آب و هوا را به کلى دگرگون کرده است.
در سواحل بلژيک، در نوک ـ هست (Heist ـ Knokk) شصت سال پيش قطعه زمين گسترده‌اى را به‌منظور ايجاد يک قرارگاه عالى جهانگردى و همچنين ايجاد خانه‌هائى براى استفادهٔ مردم محلى خريدارى نمود. اين قرارگاه و اماکن تفريحى جهانگردى به‌گونه‌اى بنا شده‌اند که به مناظر و چشم‌اندازهاى طبيعى خدشه‌اى وارد نيايد.
در فرانسه، دولت تصميم گرفت لانگه‌دوک ـ روسيلون (Roussillon ـ Langue doc) را به‌منظور بهره‌بردارى جهانگردى به‌گونه‌اى آزمايش کند که، ضمن ايجاد تجهيزات لازم براى پاسخ‌گوئى به نيازهاى 'استفاده‌کنندگان از تعطيلات' ، به طبيعت زيباى منطقه آسيبى نرسد. (.R. Lanquar et al.، L Amenagement Tourisique، Paris، P.U.F..، 1993، P.25)
بدين‌سان، در تمامى جهان، هرجا که مديران و مسئولان امور از درايت و مديريت عالمانه‌اى بهره‌مند باشند، به‌جاى ايجاد قرارگاه‌هاى جهانگردى جدا، دورافتاده و مخرب طبيعت، تأسيسات جهانگردى را به‌گونه‌اى آماده کنند که اين قبيل اماکن و فعاليت‌هاى جهانگردى با طبيعت و زندگى معمولى و طبيعى مردم هماهنگ باشد. جهانگردى گسترده، توأم با مراقبت و محافظت از محيط‌زيست طبيعى هنگامى ميسر است که به‌خوبى سازمان يافته باشد و مسئولان امور با دقت همهٔ جوانب امر را در نظر گيرند و با روش‌هاى قانونمند و در نظر گرفتن اصول اخلاقى تجهيزات را به‌گونه‌اى فراهم سازند که از هرگونه گزند جهانگردان و مسافران ناآگاه به محيط‌زيست جلوگيرى شود.
