|
|
|
|
|
| روى به‌طور گسترده اما نابرابر در گياهان و حيوانات و انسان وجود دارد. بيشترين غلظت آن در استخوان‌ها، کبد، مو، پوست و غده پروستات موجود است.
|
|
|
|
| روى اعمال زيادى دارد که هنوز بعضى از آنها شناخته نشده است. در تعداد زيادى (حدود ۷۰) آنزيم مثل الکل دهيدروژناز (براى متابوليسم الکل در کبد لازم است)، کربنيک انيدراز (انتقال کربن دى‌اکسيد از بافت‌ها به ريه‌ها)، و کربوکسى پپتيداز (هضم پروتئين) شرکت دارد. روى براى سنتز DNA و RNA و بنابراين پروتئين‌ها ضرورى است.
|
|
| بدين ترتيب در رشد و تکامل طبيعي، التيام زخم و بلوغ جنسى دخالت دارد. براى رها شدن ويتامين A از کبد، حس چشائي، ساختمان ديوارهٔ سلول و پاسخ‌هاى طبيعى ايمنى لازم است.
|
|
|
|
| روش‌هاى مطالعهٔ فرآيندهاى متابوليکى پيچيده روى هنوز تحت بررسى قرار دارد. روى از طريق انتقال فعال، غيرفعال و تسهيل‌شده با حامل جذب مى‌شود. چندين عامل در جذب آن دخالت دارند. مانند ساير مواد معدنى براساس نياز بدن جذب مى‌شود. براى جذب آن وجود يک ترکيب متصل‌شونده با روى که در ترشحات پانکراس وجود دارد، الزامى است. جذب روى در حالاتى که کم مصرف شود بهتر صورت مى‌گيرد تا زمانى که به مقدار زياد خورده شود. در خون به آلبومين متصل و حمل مى‌گردد. اگرچه در تمام بدن وجود دارد ولى محل خاصى براى ذخيره آن مشخص نشده است. دفع آن از طريق مدفوع (روى جذب نشده و روى موجود در ترشحات دستگاه گوارش) و سلول‌هاى پوستي، عرق و مو و مقدار کمى نيز با ادرار صورت مى‌گيرد.
|
|
|
|
| به‌دليل اينکه بدن به‌طور مؤثرى روى را تنظيم مى‌کند و آزمايش دقيقى براى تعيين وضعيت آن وجود ندارد، نيازهاى واقعى هنوز شناخته نشده است.
|
|
| دانش فعلى در مورد روي، حاصل مشاهدات در افرادى است که دريافت غذائى کاملاً کنترل شده‌اى داشته‌اند، مثل کسانى که تغذيه کامل وريدى (TPN) مى‌شدند. RDA مقدار تقريبى روى دريافتى در ايالات‌متحده و يافته‌هاى تحقيقاتى انسانى را در نظر گرفته و ۱۲ تا ۱۵ ميلى‌گرم را توصيه کرده است.
|
|
|
|
| روى در تمام مواد غذائى حيوانى و گياهى که منبع خوب پروتئين باشند وجود دارد. منابع عالى آن عبارتند از:
|
|
| صدف، احشاء، گوشت‌ها، گوشت تيرهٔ مرغ، تخم‌مرغ، حبوبات، بادام‌زمينى و کره بادام‌زميني. مواد غذائى لبنى و غلات سبوس‌دار، سبزى‌هاى سبز تيره و زرد تيره مقادير خوبى روى به بدن مى‌رسانند. ميوه‌ها و ساير سبزى‌ها مقدار اندکى از اين عنصر دارند. به فراهمى زيستى آن بايد توجه شود. براى مثال، تحت شرايط آزمايشگاهي، روى موجود در مواد غذائى حيوانى از روى مواد گياهى که حاوى فيبروفيتات هستند، بهتر جذب مى‌شود.
|
|
|
|
| کمبود روى در انسان، اولين بار در دههٔ ۱۹۶۰ شرح داده شد. ابتدا در ايران و مصر ديده شد. پسران جوانى که نيمى از کالرى رژيم غذائى آنها از نان‌هاى سبوس‌دار تخمير نشده به‌دست مى‌آمد، رشد نمى‌کردند و بلوغ جنسى نداشتند. اگرچه نان منبع خوب روى است، اما تقريباً تمام روى به فيتات باند شده بود. سپس در ايالات‌متحده، کمبود روى در کسانى مشاهده شد که با محلول‌هاى فاقد روى تغذيه وريدى مى‌شدند. اکرودرماتيت انتروپاتيک (Acrodermatitis enteropathica) يک اختلال ارثى است که سبب جذب نشدن روى و در نتيجه کمبود آن مى‌گردد. افراد ديگر در خطر کمبود مبتلايان به سوء‌تغذيه، به‌خصوص کودکان در حال رشد مى‌باشند.
|
|
| کمبود روى عواقب متفاوت زيادى دارد، مثل نقص ايمني، کند شدن التيام زخم، از دست دادن مو و زخم‌هاى پوستي. بيماران مبتلا از تغيير حس چشائى مثل کاهش حس چشائى و کاهش حس بويائي، تغيير درک طعم شوري، شيرينى و تلخى غذاها و کم شدن اشتها شکايت دارند. به‌دليل رابطه روى با متابوليسم ويتامين A، ممکن است شب‌کورى رخ دهد.
|
|
| مسموميت (دريافت بيش از اندازه)
|
|
| مصرف مقادير زياد (۲ گرم) منجر به تحريک معده و استفراغ مى‌شود. آثار مصرف طولانى‌مدت مکمل (حاوى مقادير کم روي) شامل کمبود مس، کم‌خوني، نقص ايمنى و کاهش HDL مى‌باشد.
|
|
| بنابراين دريافت طولانى‌مدت مکمل روى به مقدار بيشتر از ۱۵ ميلى‌گرم در روز به‌وسيله بزرگسالان توصيه نمى‌شود، مگر تحت مراقبت‌هاى پزشکى باشد. مسموميت با روى پس از مصرف غذاها و نوشيدنى‌هاى اسيدى که در ظروف گالوانيزه نگهدارى شده‌اند، ممکن است اتفاق بيافتد.
|
