سیاست‌های خاص تراز پرداخت‌های جهانگردی

کشورهائى چون ژاپن، تايوان، کرهٔ جنوبي، آلمان غربى و عربستان سعودى مدت چند سال به‌طور طبيعى شاهد مازاد عظيمى در تراز پرداخت‌ها بوده‌اند. اين کشورها گذشته از فشارهاى برخى از شرکاء بازرگانى خود که وضعيت ارزى نامساعدى دارند نياز به اتخاذ سياست سخت‌گيرانه‌اى در زمينهٔ تراز پرداخت‌ها ندارند زيرا به‌طور خالص از کشورهاى ديگر طلب کار هستند. در مقابل، کشورهاى زيادى چون آمريکا بايد با کسرى تراز پرداخت‌ها مقابله کنند؛ و بنابراين، بايد سياست‌هاى کاهش کسرى يا حتى دستيابى به مازاد تراز پرداخت‌ها را پيش بگيرند. علاوه بر اين، کشورهائى که در پرداخت‌هاى بين‌المللى پول آنها مبادله نمى‌شود نياز به راه‌هائى براى تحصيل پول‌هائى قابل تبديل و قابل قبول در پرداخت‌هاى بين‌المللى دارند.

در شرايط فوق، گسترش جهانگردى براى بهبود وضعيت تراز پرداخت‌ها، سياست رايجى است زيرا:

- سياست‌هاى منفى يا انقباضى براى کاهش واردات که از طريق اقداماتى چون سهميه‌بندى يا افزايش نرخ تعرفه‌هاى گمرکى اعمال مى‌شود علاوه بر اثرات زيان‌آور خود بر اقتصاد داخلى ممکن است اقدامات تلافى‌جويانهٔ شرکاء بازرگانى را برانگيزد.

- ايجاد انگيزهٔ افزايش صادرات داخلى ممکن است فرآيند دشوارى باشد، به‌ويژه، اگر کشور فاقد مزيت‌هاى نسبى کافى در هزينهٔ توليد باشد که بى‌درنگ قابل بهره‌بردارى باشند. علاوه بر اين، وقفهٔ زمانى بين سياست ايجاد انگيزه‌هاى توليدي، و در پى آن، افزايش توليد و فروش کالاها، حمل و نقل آن و دريافت وجوه حاصل شايد چنان طولانى باشد که نتواند کسرى تراز پرداخت‌ها را سريعاً جبران کند.

- بهره‌بردارى سريع از جهانگردى نسبتاً آسان است به شرطى که نياز به توسعهٔ اساسى زيرساختارها نداشته باشد. حرکت‌هاى تبليغاتى کوتاه اما فشرده در کشورهاى ديگر، اعطاء حق حمل و نقل يا معافيت‌هاى مالياتى يا اقداماتى در جهت کاهش قيمت‌ها (براى مثال، از طريق کاهش ارزش پول) مى‌تواند سريعاً، جهانگردان و پول آنها را جذب کند. علاوه بر اين، جهانگردى در مقايسه با اکثر فعاليت‌هاى صنعتى جديد آسانتر توسعه مى‌يابد و محيط زيست را 'کمتر آلوده' مى‌کند.

- کاهش جهانگردان کشور در خارج از طريق وضع ماليات‌هاى خاص يا کنترل شديد مبادلات ارزي، معمولاً کشورهاى ذينفع را مقابله به مثل برنمى‌انگيزد زيرا اقدامات فوق سلاحى بر ضد تجارت آزاد تلقى نمى‌شوند.

بنابراين، براى بهره‌گيرى از مزيت‌هاى بالا سياست‌هاى معينى به‌کار گرفته مى‌شود که به‌صورت زير قابل طبقه‌بندى هستند:

- سياست‌هاى تبليغاتي: تبليغات دفتر ملى جهانگردى در کشورهاى ديگر.

کاهش قيمت‌ها براى جهانگردان (مانند تعيين ويژهٔ مبادلهٔ ارز و بنزين ارزان براى جهانگردان که از چند سال پيش در ايتاليا به آن عمل مى‌شود).

تغيير شرايط بازار که فقط به قصد جذب جهانگردان ثروتمندتر انجام شود.

- سياست‌هاى توسعه‌زا: اعطاء بخشودگى يا تخفيف‌هاى مالياتى به بنگاه‌هائى که محصولاتى را براى جذب جهانگردان خارجى طراحى مى‌کنند.

توسعهٔ زيربناها شامل توسعهٔ راه‌هاى ارتباطى با کشورهاى جهانگردفرست.

- سياست‌هاى تنظيم‌کننده: کاهش ارزش پول

کنترل ارز، جلوگيرى از خروج پول کشور و وضع ماليات خروج از کشور.

مذاکرات جدّى در زمينهٔ توافق‌هاى هوائى دو جانبه به منظور کسب حداکثر سهم بازار براى شرکت‌هاى هوائى داخلى و تسهيل صدور رواديد.

تقريباً هر کشورى که کاهش کسرى تراز پرداخت‌هاى خود بوده مجموعهٔ اين سياست‌ها را به‌کار گرفته است. اين سياست‌ها با سياست‌هاى مديريت عرضه و تقاضا ترکيب مى‌شوند و مسلّماً، بخشى از سياست‌هاى اقتصادى کلان هر کشور هستند.