|
|
|
راه‌نامهٔ کاميون سندى غيرقابل معامله است که جهت حمل کالا با کاميون مورد استفاده قرار مى‌گيرد. اين سند مخصوص حمل‌کنندگان با کاميون بوده و حدود مسؤوليت‌هاى متصديان حمل و نقل جاده‌اى را مشخص مى‌کند و معمولاً در ۶ الى ۱۴ نسخه صادر مى‌گردد که ۳ نسخهٔ آن اصلى است که به امضاء صادرکننده، حمل‌کننده و گيرندهٔ کالا مى‌رسد و بقيهٔ نسخ آن جهت گمرکات ورودى و خروجى کشورهاى بين راه مورد استفاده قرار مى‌گيرد. اهم اطلاعات مندرج در راه‌نامهٔ کاميون به شرح زير است:
|
|
|
- نام و نشانى فرستندهٔ کالا يا کارگزار آن
|
|
|
- نام و نشانى حمل‌کنندهٔ کالا
|
|
|
- نام و نشانى گيرندهٔ کالا
|
|
|
- تاريخ صدور و تاريخ حمل
|
|
|
- تاريخ و محل بارگيرى در مبداء و همچنين تاريخ و محل تحويل در مقصد
|
|
|
- وزن خالص و ناخالص محموله
|
|
|
- هزينه‌هاى مربوط به حمل و گمرک و غيره
|
|
|
- مشخصات کالا از لحاظ ابعاد، نوع بسته‌بندي، نوع کالا، تعداد و علائم روى آن
|
|
|
- ذکر اين که آيا انتقال از کاميونى به کاميون ديگر مجاز است يا خير
|
|
|
- اسناد ضميمه
|
|
|
اين سند تحت مقررات بين‌المللى حمل کالا از طريق جاده صادر مى‌گردد. اين مقررات در سال ۱۹۶۵ جهت تأمين منافع و حقوق دست‌اندرکاران حمل و نقل جاده‌اى و يکنواخت نمودن شرايط حاکم بر قرارداد حمل و نقل بين‌المللى کالا توسط سازمان IRU به وجود آمد و در سال ۱۹۷۸ نيز با توجه به نياز، تغييرات و اصلاحاتى در مقررات مربوطه ايجاد گرديد و تاکنون ۲۳ کشور عضويت آن را پذيرفته‌اند. کشور ما تاکنون به عضويت اين سازمان در نيامده است ولى در مقررات اين کنوانسيون پيش‌بينى شده که چنانچه يکى از کشورهاى مبداء و يا مقصد حمل و نقل، عضو اين کنوانسيون باشد مقررات در مورد کشور غير عضو نيز حاکم و معتبر است.
|
|
|
|
|
راه‌نامهٔ کاميون رسيدى است که حمل‌کننده پس از دريافت کالا به فورواردر يا عاملين حمل مى‌دهد و متعهد به رساندن کالا به مقصد است. اين رسيد قابل انتقال نبوده و قابل ظهرنويسى جهت ترخيص از گمرک نيز نمى‌باشد. ضمناً يک محموله ممکن است در چندين کاميون بارگيرى شود که عاملين بر مبناى آن بارنامه و يا FBL صادر مى‌کنند که به وسيلهٔ آن مى‌توان مالکيت کالا را انتقال داد.
|
|
|
Convention Merchandise Routier = CMR
|
|
|
اتحاديهٔ حمل و نقل بين‌المللى جاده‌اى IRU= International rood Transportation Union
|
|
|
بارنامهٔ حمل FBL= Freight Bill of Lading
|
|
|
- مقررات و کنوانسيون‌هاى ناظر بر حمل و نقل جاده‌اى:
|
|
در صورتى‌که کالا از طريق جاده حمل گردد ممکن است از يک يا چند کشور بين راه عبور کند تا به کشور مقصد وارد و در گمرک مقصد، کالا را تخليه کند. کشورهاى بين راه جهت اطمينان از اين که کاميون حامل کالا مقدارى از کالا را در داخل کشور آنها تخليه نکرده و يا داراى کالاى ممنوعه نيست، اقدام به بازرسى کاميون‌هاى ورودى کرده و پس از کنترل مدارک مربوطه و ذکر مقدار کالا، به کاميون اجازهٔ عبور ترانزيت از خاک کشور خود را مى‌دهند. اين شيوهٔ عمل باعث تأخير در رسيدن کالا به مقصد نهائى و معطلى بيش از اندازه در گمرکات ورودى و خروجى کشورها مى‌شود.
|
|
|
به منظور رفع اين نقيصه در سال ۱۹۵۹ مقرراتى جهت ايجاد تسهيلات در رابطه با تشريفات گمرکى کاميون‌هاى حامل کالا که در جاده‌هاى بين‌المللى تردد مى‌کنند و از گمرکات مرزى کشورهاى بين راه عبور مى‌کردند، به وجود آمد.
|
|
|
بر طبق مفاد اين مقررات، مؤسسات حمل و نقل بين‌المللى با خريد دفترچهٔ کارنه‌تير براى هر سفر، پرداخت حقوق و عوارض گمرکى محمولهٔ کاميون را تضمين مى‌کنند. اين ضمانت توسط شرکت‌هاى حمل و نقل بين‌المللى با اتاق بازرگانى مبداء سپرده مى‌شود و در مقابل، اتاق بازرگانى محل با در اختيار قرار دادن دفترچهٔ کارنه‌تير ضامن عبور ترانزيت کاميون مربوطه تا گمرک نهائى مى‌گردد.
|
|
|
Transit Intrenational Rapid Carnets
|
|
|
نظارت بر حسن اجراء مقررات 'تير' به سازمان اتحاديهٔ حمل و نقل بين‌المللى جاده‌اى معروف به ايرو IRU که يکى از سازمان‌هاى وابسته به سازمان ملل‌متحد است، محول گرديده است و اتاق بازرگانى کشور صادرکنندهٔ کارنه‌تير که عضو سازمان IRU است، مؤسسهٔ ضامن شناخته مى‌شود.
|
|
|
دفترچهٔ کارنه‌تير عبارت است از دفترچه‌اى که توسط اتاق بازرگانى محل براى کاميون‌هائى که واجد شرايط مطابق با استاندارد تعيين شده در کنوانسيون تير مى‌باشند صادر مى‌گردد. بدين طريق که مؤسسهٔ حمل و نقل واجد شرايط، جهت هر سفر کاميون خود، اقدام به يک دفترچهٔ کارنه‌تير از اتاق بازرگانى مبداء نموده و ضمانت‌نامهٔ معتبر به اتاق مزبور ارائه مى‌کند.
|
|
|
Transports Internatioonal Routier کنواکسيون تير به منظور ايجاد تسهيلات در انجام تشريفات گمرکى در مرزهاى ورودى و خروجى و ترانزيت در مورد کاميون‌هاى حامل بار که در جاده‌هاى بين‌المللى در رفت و آمد مى‌باشند به وجود آمد. در اين راستا کنواکسيون مزبور اقدام به تدوين و صدور دفترچهٔ کارنه‌تير مى‌نمايد.
|
|
|
هر دفترچهٔ کارنه‌تير داراى ۸ الى ۱۴ صفحه است و کاميون‌هائى که تحت مقررات کارنه‌تير تردد مى‌کنند پس از بارگيرى در گمرک مبداء درب قسمت بار کاميون با سيم و سرب توسط گمرک مبداء پلمب و ممهور و مشخصات مربوطه در دفترچهٔ کارنه‌تير درج مى‌گردد. در هنگام خروج از مرز کشور مبداء در صورت سالم بودن پلمب درب کاميون، پس از تشريفات گمرکى به کاميون اجازهٔ خروج داده مى‌شود و بدين طريق از مرزهاى ورودى و خروجى کشورها، پس از ثبت در دفتر کارنه‌تير و اطمينان از سالم بودن پلمب درب کاميون با اين وسايط نقليه اجازهٔ ورود و خروج داده شده و بدين ترتيب کاميون کالا به گمرک کشور مقصد هدايت مى‌گردد. على‌رغم آنکه مقررات کارنه‌تير براى تسهيل امور مؤسسات حمل و نقل بين‌المللى جاده‌اى و وسيلهٔ نقليهٔ مربوطه صادر مى‌گردد، ولى در عمل براى صاحبان کالا نيز ايجاد اطمينان در حمل و نقل صحيح و بدون کم و کاست کالا مى‌کند.
|
|
|
لازم به ذکر است که ايران در سال ۱۳۴۹ به اين کنوانسيون ملحق گرديد. در سال ۱۹۷۵ نيز اصلاحاتى در مقررات کارنه‌تير صورت گرفت که اين اصلاحات در سال ۱۳۶۲ به تصويب مجلس شوراء اسلامى و به تائيد شوراء نگهبان رسيد.
|
