چهارشنبه, ۱۰ بهمن, ۱۴۰۳ / 29 January, 2025
مجله ویستا
فرآیندهای حسی
چهرهٔ ما شاخصترین بخش بدن ما است. شکل و اندازهٔ چشم، گوش، بینی و دهان هر فرد او را از دیگران متمایز میکند. اما نقش اصلی خصوصیات چهره این نیست که ما قابل تشخیص از یکدیگر باشیم، بلکه اهمیت آنها در این است که امکان دهند ما جهان را حس کنیم: با چشمانمان جهان را میبینیم، با گوشها میشنویم، با بینی میبوئیم، و با دهان میچشیم. بخش عمدهٔ دانشی که دربارهٔ جهان داریم از طریق این حسها و چند حس دیگر فراهم آمده است. این بار که در برابر آینه میایستید، صورت خود را دستگاه حسی پیچیدهای درنظر آورید که بر سکوئی که بدن نامیده میشود نصب شده است و امکان میدهد شما دنیای بیرون را وارسی کنید. |
واقعیت شگفتانگیز این است که جهانی که ما از طریق حواسمان میشناسیم با جهانی که گونههای دیگر موجودات بهوسیلهٔ حواسشان میشناسند یکسان نیست. هریک از اندامهای حسی ما توانائی دریافت دامنهٔ خاصی از محرکها را دارد که به بقاء ما مربوط میشود، و نسبت به محرکهای خارج از این دامنه حساس نیست. جانداران گوناگون به دامنههای مختلفی از محرکها حساس هستند، زیرا هریک برای بقاء نیازهای خاص خود را دارد. مثلاً سگها بسیار بیشتر از ما به بو حساس هستند زیرا در فعالیتهائی که برای بقایشان حیاتی است مانند یافتن غذا، ردیابی، و تشخیص خویشاوندان، کاملاً به بو وابسته هستند. |
برخی از پژوهشهائی که بررسی میکنیم مربوط به پدیدههای روانی و بعضی دیگر مربوط به پایههای فیزیولوژیائی این پدیدهها هستند. تقریباً در هیچ زمینهای دیگر از روانشناسی، همگامی دیدگاههای زیستشناختی و روانشناختی تا این اندازه پرثمر نبوده است. در هر دو سطح تحلیل، اغلب اوقات بین احساس و ادراک تمیز قائل میشویم. در سطح روانشناختی، احساسها تجربههائی هستند که توسط محرکهای ساده (مثلاً نور قرمز چشمکزن) ایجاد میشوند، و ادراک مرحلهٔ بعدی است که طی آن تلفیق و تفسیر معنیدار احساسها (مثلاً: 'ماشین آتشنشانی است' ) صورت میگیرد. از نظر زیستشناختی، فرآیندهای حسی برخاسته از اندامهای حسی و گذرگاههای عصبی منشعب از این اندامها هستند، و با مراحل اولیهٔ کسب اطلاعات دربارهٔ محرکها سروکار دارند. فرآیندهای ادراکی به سطوح بالاتر قشر مخ مربوط میشوند و تا جائی که میدانیم سروکارشان بیشتر با تحلیل معنی است. این تمایز برای سازماندهی فصلها مفید است، اما تا حدودی نیز اختیاری و قراردادی است، زیرا رویدادهای روانشناختی و زیستشناختی که در مراحل اولیهٔ پردازش محرک صورت میگیرند گاهی بر تفسیر و معنی دادن نهائی به آن محرک تأثیر میگذارند. علاوه بر این، تا جائیکه به دستگاه عصبی مربوط میشود، بین دریافت اولیهٔ اطلاعات مربوط به محرک توسط اندام حسی، و بهکارگیری بعدی آن اطلاعات توسط مغز، تمایز مشخصی وجود ندارد. |
همچنین مشاهده کنید
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست