|
|
|
| براى مقاصد مقايسه‌اي، نمودارهاى رشد با منحنى‌هاى مرجع هم فراهم شده‌اند. اين منحنى‌ها حدود رشد عادى را نشان مى‌دهند. منحنى‌هاى مرجع W.H.O بر پايهٔ داده‌هاى مطالعات مقطعى گسترده بر کودکان سالمى که خوب تغذيه شده‌اند تهيه و با منحنى‌هاى مرکز ملى آمارهاى بهداشتى ايالات متحده (National Centre of Health Statistics - NCHS) ، تلفيق شده و بهترين منحنى‌هاى موجود جهت به‌کارگيرى در مقايسه‌هاى بين‌المللى به‌شمار مى‌روند.
|
|
| بايد ياد‌آورى کرد که پنجاهمين سدک منحنى به‌طور عادى با ميانهٔ مرجع هماهنگى دارد و مقدار وزن پنجاهمين کودک در يک گروه صد نفرى را که وزن آنها به ترتيب صعودى يا نزولى مرتب شده باشد نشان مى‌دهد. و هنگامى که سومين سدک صحبت به‌ميان مى‌آيد يعنى تنها وزن سه درصد (يعنى در هر صد نفر تنها سه نفر) کودکان در زير خط سومين سدک است و اين مقدار به‌طور تقريبى دو انحراف معيار کمتر از مقدار وزن به‌ازاء سن کودک در منحنى مرجع است.
|
|
| متناسب بودن منحنى فوق براى به‌کارگيرى به‌عنوان استاندارد بين‌المللى مورد ترديد است. پيشنهاد شده است که اين منحنى‌ها براى مقايسهٔ کودکان آفريقائى و آسيائى با کودکان آمريکائى معتبر نيستند، زيرا الگوهاى رشد اين کودکان تفاوت‌هاى نژادى دارد. ولى باز هم معلوم شده است که کودکان کشورهاى رو به رشد اگر در شرايط بهينهٔ زيست‌محيطى زندگى کنند الگوى رشد آنها به‌خوبى همتاى آن در کشورهاى غربى خواهد بود.
|
|
| نمودار رشد W.H.O را مى‌توان متناسب با نيازها و شرايط محلى تطبيق داد. براى تطبيق اين منحنى‌ها راهنماهائى از طرف W.H.O نشر يافته است؛ مانند؛ راهنماى آموزش به‌ورزان براى تغذيه.
|
|
| براى ثبت و نشان دادن اطلاعات ديگر هم در نمودار رشد جائى در نظر گرفته شده؛ از جمله براي: مشخصات شناسه‌اي، تاريخ تولد و وزن به‌هنگام تولد، سن تقويمي، پيشينهٔ سلامتى خواهر و برادر، وضعيت ايمن‌سازي، تاريخ شروع غذاهاى مکمل، حملات ابتلاء به بيماري، فاصلهٔ بين تولد و دلايل مربوط به لزوم مراقبت ويژه.
|
|
| نمودار خانگى به‌وسيلهٔ مادران و هم‌چنين به‌ورزان به‌آسانى فهميده مى‌شود. اين نمودار وضعيت سلامتى و تغذيهٔ کودک را به‌شکل ديدارى به مادر نشان مى‌دهد. اين نمودار در يک پاکت پلاستيک نزد مادر نگهدارى شده و در هر بار مراجعه به مرکز بهداشتى درمانى آن را با خود مى‌آورد.
|
|
| موارد استفاده از منحنى رشد
|
|
| نمودار رشد کاربردهاى بالقوهٔ بسيار دارد:
|
|
| - وسيلهٔ بسيار با ارزش براى پايش رشد در مراقبت از سلامتى کودک است.
|
|
| - يک ابزار تشخيصى براى شناسائى کودکان پرمخاطره است. به‌عنوان نمونه، سوءتغذيه را پيش از بروز نشانه‌هاى عضوى و عملى آشکار مى‌توان شناسائى کرد.
|
|
| - در برنامه‌ريزى و ايجاد سياست بهداشتي؛ با تعيين درجهٔ سوءتغذيه پايه‌اى عينى براى برنامه‌ريزى در رابطه با مراقبت بهداشتى کودک در سطح محلى و مرکزي، به‌دست مى‌دهد.
|
|
| - يک ابزار آموزشى است؛ به خاطر ويژگى ديدارى نمودار رشد مى‌تواند در مورد سلامت کودک به مادر آموزش داد و او را تشويق کرد که در پايش رشد کودک مشارکت فعال‌ترى داشته باشد.
|
|
| - يک ابزار عملى است؛ که دربارهٔ نوع مداخلهٔ مورد نياز به کارمند بهداشتى کمک و کار ارجاع کودک را آسان‌تر مى‌کند.
|
|
| - ارزشيابي؛ نمودار رشد روش خوبى براى ارزشيابى کارآئى تدابير اصلاحى و تأثير يک برنامه يا مداخله‌هاى ويژه براى بهبود رشد و تکامل کودک است.
|
|
| - ابزار آموزشى است؛ نمودار رشد را براى آموزش هم مى‌توان به‌کار گرفت؛ به‌عنوان نمونه اهميت تغذيهٔ کافى و اثرهاى زيان‌بار اسهال را با آن مى‌توان نشان داد.
|
|
| نمودار رشد به‌عنوان گذرنامه‌ٔ کودک براى ورود به مرکز بهداشتى درمانى توصيف شده است، نمودار رشد در سطح بين‌المللى شناخته شده است و اينک به‌عنوان روش استاندارد براى پايش رشد و وضعيت تغذيه‌اى کودکان به‌کار مى‌رود.
|
|
| روش‌هاى ديگر براى پايش رشد:
|
| پايش رشد به‌وسيلهٔ نمودار تنها يکى از روش‌هاى پايش رشد است و نشان‌گرهاى ديگر هم مانند قد براى سن، وزن به‌ازاء قد، و دور بازو براى پايش رشد کودک به‌کار گرفته مى‌شوند. دو نشان‌گر آخرى مستقل از سن و به‌خصوص هرگاه سن معلوم نباشد سودمند هستند.
|
