۱۹۵۰ م. اختراع شیوه استریوفونیک در ضبط و پخش صدا

۱۹۵۰ م. اختراع شيوه استريوفونيک در ضبط و پخش صدا

شيوه ضبط و پخش صداهاى استريوفونيک، شيوه‌اى است که تئورى آن در سال‌هاى ۱۹۳۱ براساس شنوائى گوش‌هاى انسان شروع شد. تاکنون صداهاى مونوفونيک يا تک‌صدائى به‌کار برده مى‌شد. اما انسان قادر است که با دو گوش خود صداى اطراف خود را حس کند و مکان آن را دريابد وقتى صدائى در نقطه‌اى ايجاد مى‌شود، هر کدام از گوش‌ها با اختلافى صدا را به مغز مى‌بردند و در مغز مکان صدا تفسير مى‌شود.

براى دست‌يابى به روش استريوفونيک يا دو شنودى تهيه دو ميکروفون در دو طرف يک سر مصنوعى که شباهت به سر انسان دارد، نياز است. اين ضبط وقتى از دو بلندگو پخش مى‌شود، ايجاد واقعيت صداى طبيعى از نظر مکان مى‌نمايد. در سال ۱۹۳۱ پروانه ثبتى در انگلستان براى آلن بلوملين (Alan Blumlein) در رابطه با تئورى ضبط دو شنودى صادر شده بود. در سال ۱۹۴۰ يک موزيک به طريق دو شنودى برروى فيلم فانتز يا (Fantasia) اثر والت ديسنى گذاشته شد و در آمريکا به نمايش درآمد. صداى موسيقى و گفتارهاى فيلم به‌طريق استريوفونيک برروى لبه فيلم ضبط شده بود و از دو بلندگو در سمت چپ و راست پرده سينما نواخته مى‌شد. به زودى اين شيوه ضبط برروى نوارهاى مغناطيسى آغاز شد. از سال ۱۹۳۴ اين نوع صدا و موسيقى بر روى فيلم‌هاى سينمائى آغاز گشت و اين طريقه بر روى شيوه‌هاى نمايش (سينما اسکوپ) و (سينه راما) آورده شد و اثر جادوئى به فيلم‌ها بخشيد. در دهه سال‌هاى ۱۹۵۰ ضبط بر روى صفحات ريزشيار به طريق استريوفونيک در کارخانه‌هاى صفحه‌سازى آمريکا - آلمان - فرانسه - انگلستان آغاز شد، و سال به سال دقت و ظرافت ضبط و پخش آن بالا مى‌رفت.

در فرانسه در سال ۱۹۲۶ (آبل گانس) فيلم ناپلئون را به‌طريق سينه راما روى پرده عريض انداخت و (آندره شارلن) که يک مهندس فرانسوى بود به فکر افتاد تا ضبط صدا را به ‌طريق فضائى ضبط و پخش نمايد.

آندره شارلن در اويل سال ۱۹۵۷ در يک سالن در پاريس عده زيادى از آهنگسازان، رهبران ارکستر، خوانندگان بزرگ، رؤساى کارخانه‌هاى بزرگ صفحه‌سازي، تکنسين‌ها و آماتورها را در يک محل جمع کرد تا با شيوه استريوفونيک آشنا شوند. در روى صحنه يک ارکستر بزرگ سازهاى خود را آماده کردند تا پنجمين کنسرتو پيانوى بتهوون را اجراء کنند. رهبر ارکستر دست خود را بلند کرد و با يک حرکت صداى ارکستر در سالن پيچيد. بعد از چند دقيقه نوازندگان آلات موسيقى خود را کنار گذاشته و در حاليکه صداى موسيقى همچنان در سالن نواخته مى‌شد، سالن را ترک گفتند تماشاچيان همچنان صداى موسيقى و هر سازى را در محل خود مى‌شنيدند و ناگهان صداى تحسين و کف‌زدن‌ها سالن را تکان مى‌داد. آنها معجزه‌اى را به‌طريقى شنيدند و آن ضبط استريوفونيک بود که قبلاً روى نوار مغناطيسى ضبط شده بود و اين کار توسط آندره شارلن ضبط شده بود. سر مصنوعى که آندره شارلن براى ضبط ساخته بود شباهت به سر انسان داشت و به‌جاى گوش‌هاى آن، دو ميکروفون قرار داده شده بود. قطر اين سر ۲۵ سانتى‌متر و به کمک يک دستگيره در وسط ارکستر نزديک رهبر قرار داشت.

اين موزيک پس از ضبط بر روى نوار مغناطيسى توسط دو بلندگو واقع در سِنِ ارکستر پخش مى‌شد. مسئله ضبط و پخش استريوفونيک کاملاً به اثبات رسيده بود و کارخانه‌هاى صفحه‌سازى دست به‌کار شدند. در ابتدا موسيقى را روى ضبط صوت‌هائى که داراى هد (HEAD) دولبه بود ضبط کردند هر لب ضبط شده متعلق به يک کانال بود. طريقه ضبط توسط دو ميکروفون که به‌طريق خاص ميزان شده بود انجام مى‌گرفت. پس از ضبط و کنترل خروجى صدا را به دستگاه حکاکى تهيه قالب صفحه منتقل مى‌کنند. سوزن دستگاه که مخروطى ۹۰درجه دارد شيارى همانند ايجاد مى‌کند. کانال‌هاى چپ و راست روى بدنه ديواره شيار روى V شکل در دو طرف که هر کدام متعلق به يک کانال است ضبط مى‌شود.

پس از آنکه صفحه ساخته شد، توسط سوزن گرام نوسانات دو کانال را به دو سيم‌پيچ ظرفيت مغناطيسى که در کاتريچ (پيک‌آپ) قرار دارد منتقل مى‌کند.

اين نوسانات مکانيکى به نوسانات مکانيکى تبديل شده و توسط يک آمپلى‌فاير پس از تقويت صوتى از دو بلندگو پخش مى‌شود. بلندگوها داراى تام چپ و راست هستند و تعويض سيم‌هاى کانال و يا بلندگو ارکستر را ۱۸۰ درجه تغيير مى‌دهد. به همين دليل برروى گوشى‌ها و دستگاه‌ها کلمه راست و چپ را مى‌نويسند. براى شنيدن شيوه استريوفونيک بلندگوها از ۲ متر فاصله بيشتر نبايد باشد و با شنونده يک مثلث متساوى‌الاضلاع را تشکيل مى‌دهد. براى شنيدن يک الى دو نفر بيشتر نمى‌توانند از اين روش بهره ببرند. بلندگوها بايد آزمايش شود چنان‌چه نزديک به‌هم شوند صداها در هم مى‌آميزند و اگر فاصله از حد مطلوب بيشتر باشد بافت تشکيل‌دهنده صدا از يکديگر گسسته مى‌شود.

گوشى‌هاى استريوفونيک بهترين صداى استريو را ايجاد مى‌کند و فقط يک نفر مى‌تواند گوش نمايد. اين خاصيت براى ضبط و پخش نوار مغناطيسى و صفحات ريزشيار استريو و CDهاى موسيقى يکسان هستند. زمانى که موج FM ايجاد شد راديوهاى کشورها شروع به پخش برنامه‌هاى استريوفونيک کردند. همچنين امروزه اين شيوه صدا از طريق ماهواره‌ها هم به گوش مى‌رسد. صداى استريوفونيک از طريق کابل‌ها و شبکه‌هاى جهانى (اينترنت) هم منتقل و پخش مى‌شود.

۱۹۵۰ م. سرشمارى با کارت منگنه و ماشين محاسب در ايران

از سال ۱۳۲۹هـ.ش برابر با ۱۹۵۰ ميلادى استفاده از کارت‌هاى منگنه و ماشين محاسب در ايران آغاز شد و نتيجه‌بخشى از سرشمارى عمومى سال ۱۳۳۵ با کمک اين ماشين‌هاى محاسب به‌دست آمد.

۱۹۵۰ م. ماشين حساب رقومى الکترونيکى

حسابگر شرکت انگليس التريک به‌نام (Digital Electronic Universal Company Engine- DEUCE) اختراع شد. اين ماشين رقومى الکترونيکى براساس ACE در سال ۱۹۵۰ ساخته شد. ساخت اين ماشين از ايده‌هاى تورينگ مى‌باشد. در حال حاضر اين ماشين در موزه علمى لندن (Science Kensingoton London) نگهدارى مى‌شود.

۱۹۵۰ م. دانش‌نامه دوره باستان و مسيحيت

دانش‌نامه دوره باستان و مسيحيت در سال ۱۹۵۰ با عنوان: Reallexion fur antike Christentum und به زبان آلمانى منتشر شد.

۱۹۵۰ م. دايرةالمعارف سوئيس

لغت‌نامه سوئيسى دوم آن در دو جلد در ۱۹۵۰ منتشر شد. چاپ‌هاى جديد آن با عنوان لغت‌نامه عمومى منتشر شده است.