معاينه subjective چشم نوزادان محدود به مشاهده پاسخ تعقيبى آنها به يک هدف متحرک مى‌باشد. مؤثرترين هدف، صورت انسان و به‌ويژه صورت مادر کودک است. حرکات تعقيبى در اين گروه سني، معمولاً خشن و پرشى هستند.
مردمک‌ها تا هفته ۲۹ حاملگى متسع هستند. در اين زمان واکنش نورى مردمک براى اولين بار مشاهده مى‌شود. پاسخ نورى مردمک تا هفته ۲۲ حاملگى آزمون قابل اعتمادى نمى‌باشد.
از جمله معاينات بدو تولد انجام افتالموسکوپى مستقيم مى‌باشد. با توجه به ارزش کارايوتراپى شبکيه در درمان رتينوپاتى ناشى از نارسي، معاينه دقيق فوندوس در نوزادان نارس، اهميت بيشترين پيدا مى‌کند. بهتر است مردمک‌ها قبل از انجام افتالموسکوپى متسع شوند. معمولاً فنيل افرين ۵/۲% و سيکلوپنتولات ۱% يا تروپيکاميد ۱% براى متسع نمودن مردمک نوزادان بى‌خطر هستند؛ اما اين غلظت‌ها نيز ممکن است موجب اثرات جانبى روى فشار خون و دستگاه گوارش گردند.
در بسيارى از شيرخواران نارس بقاياى tunica vasculosa lentis را مى‌توان در جلو و يا پشت عدسى مشاهده نمود. معمولاً اين بقايا تا رسيدن به ترم جذب مى‌شوند؛ اما به‌ندرت باقى مى‌مانند و به‌صورت تار عنکبوتى در مردمک ديده مى‌شوند.
معمولاً cupping فيزيولوژيک ديسک بينائى در نوزاد نارس مشاهده نمى‌شود و در هنگام ترم نيز به‌ندرت ديده مى‌شود در هنگام تولد ديسک بينائى خاکسترى رنگ (مشابه آتروفى عصبى بينائي) است. اين رنگ‌پريدگى در سن ۲ سالگى به‌تدريج به رنگ صورتى طبيعى بالغين تبديل مى‌شود.
خونريزى‌هاى پره‌رتينال که در ۴۵-۳۰ درصد نوزادان رخ مى‌دهد، معمولاً در عوض چند هفته ناپديد مى‌شوند و هيچ‌گونه تأثيرى بر بينائى نخواهد داشت.
معاينهٔ چشمى شيرخواران و کودکان
در سال‌هاى اول زندگي، بايد ارزيابى حدت بنيائي، به‌عنوان جزئى از هر معاينه عمومى کودک در نظر گرفته شود. در ۴-۳ سال اول زندگى برآورد بينائى کودک، عمدتاً بر پايهٔ مشاهده رفتار کودک در هنگام بازى و نيز ارتباط متقابل او با والدين و کودکان ديگر صورت مى‌گيرد.
پاسخ مردمک به نور يک آزمون ظاهرى از عملکرد بينائى است و تنها براى رد نمودن اختلال کامل مسيرهاى بينائى قدامى و يا وابران مردمکى ارزش دارد. توانائى در فيکس کردن و تعقيب يک هدف، اطلاعات بسيار بيشترى به‌دست مى‌دهد. مقاومت در برابر بستن يک چشم قوياً دلالت بر ارجح بودن چشم مقاوم مى‌کند و چشم ديگر بايد از ديد ضعيف‌ترى برخوردار باشد.
سير تکاملى حدت بينائى در جدول (تکامل تقريبى حدت بينائى) نشان داده شده است. تقريباً در ۴ سالگى آزمايش subjective حدت بينائى با صفحه E امکان‌پذير است و معمولاً در سطح کلاس اول يا دوم دبستان، مى‌توان صفحه منظم اسنلن را به‌کار برد. تکامل ديد فضائى از سه ماهگى آغاز مى‌شود؛ اما معمولاً آزمايش بالينى تا سن ۴-۳ سالگى مقدور نخواهد بود. فقدان ديد فضائى مى‌تواند مؤيد وجود استرابيسم يا آمبليوپى باشد.
جدول تکامل تقريبى حدت بينائى
Visual Acuity
Age
20/400
months 2
20/100
months 6
20/50
year 1
20/20
years 3
تعيين Objective وضعيت انکسارى از بخش‌هاى مهم معاينه چشمى کودکان است. در کودکان کم‌سن و سال براى غلبه بر تطابق، معاينه فوق تحت سيکلوپلژى انجام مى‌شود. معمولاً از قطرهٔ سيکلوپنتولات ۱% دوبار (به فاصله ۱۰ دقيقه)، ۳۰ دقيقه قبل از معاينه استفاده مى‌شود. در صورت وجود استرابيسم و يا پيگمانته بودن شديد چشم از آتروپين استفاده مى‌شود. قطرهٔ آتروپين به‌طور شايعى با اثرات جانبى سيستميک همراه است، بنابراين از پماد آتروپين ۱% دو يا سه بار در روز به‌مدت ۲ تا ۳ روز قبل از معاينه استفاده مى‌شود. کودکان ۲ تا ۶ سال تقريباً ۸۰% دوربين، ۵% نزديک بين و ۱۵% امتروپ مى‌باشند. دوربينى ثابت باقى‌مانده يا تا ۲۰-۱۹ سالگى به‌تدريج کاهش مى‌يابد. نزديک‌بينى معمولآ بین سنین ۶ تا ۹سالگی ایجاد می شودو در سرتاسر دوران نوجوانی افزایش می یابد. بيشترين تغيير نزديک‌بينى در زمان بلوغ رخ مى‌دهد. آستيگماتيسم در اطفال شايع است؛ اما در خلال چند سال اول زندگى از شيوع آن کاسته مى‌شود و بعد از آن در سرتاسر عمر ثابت باقى مى‌ماند.
در معاينه افتالموسکوپى شيرخواران انعکاس نورى فووه‌آ وجود ندارد و در عوض ماکولا نماى برجسته‌اى به‌صورت
"Mother-of-pearl" دارد. در ۳ تا ۴ ماهگى ماکولا اندکى مقعر مى‌شود و انعکاس نورى فووه‌آ پديدار مى‌شود. در شيرخواران سفيد بودن قسمت محيطى شبکيه طبيعى است و نبايد با رتينوبلاستوم اشتباه شود و در حدود ۲ سالگى به رنگ بالغين تغيير مى‌يابد.
جدول برنامه معاينه چشمى کودکان
PEDIATRIC EYE EXAMINATION SCHEDULE
Neonatal Examination
External eye examination and opthalmo-scopic examination through dilated pupils as outlined in the text. Two drops of sterile 2.5% phenylephrine and 1% cyclopentolate or 1% tropicamide in each eye are nstilled 1 hour prior to examination. (Cyclopentolate 0.2% and phenylephrine 1 % combination [Cyclomydril] may be sufficient in babies with lightly pigmented eyes and low-weight neonates.) Special emphasis should be placed on the optic disks and maculas, detailed examination of the peripheral retinas is not necessary unless the baby is at risk for retinoopathy of prematurity
Age 6 Months
Test ocular fixation and ocular movement. Look for strabismus
Age 4 years
Test Visual acity with illiterate "E" chart or HOTV matching optotypes, and stereopsis by the random dot "E" test .or Titmus stereo test. Visual acuity should be normal 20/20 - 20/30
Age 5-16 years
Test Visual acuity at age 5. if normal, test visual acuity with the Snellen chart every 2 years until age 16. Color vision should be tested at ages 8-12. No other routine eye examination (eg, ophthalmoscopy) is neces sary if visual acuity is normal and the eyes
