مهندسی کامپیوتر (نرم‌افزار - سخت‌افزار)

امروزه علم کامپيوتر به‌ عنوان يک علم مستقل، پيشرو و کارآمد در جهان مطرح است و در زمينه‌هاى متنوعى کاربرد دارد. پيشرفت بسيارى از علوم تا حد زيادى به علم کامپيوتر وابسته است. هر چند در کشور ما سوابق نسبتاً خوبى در اين رابطه وجود دارد ليکن نياز به کارشناسان کارآمد به منظور شناخت، به ‌کارگيرى و پيشبرد علم کامپيوتر با توجه به نقش و اهميت آن در دنياى کنونى و آينده و نياز به آن در تصميم‌گيرى‌هاى کشورى و دستيابى به جنبه‌هاى پيشرفته در علم و تکنولوژى به خوبى احساس مى‌شود.

اين رشته داراى دو گزينش سخت‌افزار و نرم‌افزار است که ارتباط تنگاتنگ با هم دارند. بسيارى از دروس اين گرايش مشترک است.

مهندس نرم‌افزار الزاماً بايد اطلاعات گسترده‌ و دقيقى نيز در سخت‌افزار داشته باشد و بالعکس. گرايش سخت‌افزار بيشتر با ساختمان و نحوهٔ کار کامپيوتر تا جزئى‌ترين و ابتدائى‌ترين عمليات و طراحى و ترکيب‌بندى مدارات آن سروکار دارند. داوطلبان ورود به اين گرايش بايد در رياضيات، فيزيک، الکترونيک و رشتهٔ رياضى فيزيک بسيار قوى باشند. دروس اين گرايش به ‌صورت عمومي، پايه، اصلى و تخصصى است. بعضى دروس اصلى و تخصصى آن عبارتند از: ريزپردازنده‌ها، ساختمان و زبان ماشين، شبيه‌سازى کامپيوتري، انتقال اطلاعات و شبکه‌هاى کامپيوتري، سيستم‌هاى عامل، مدارهاى منطقى پيشرفته و ... . فارغ‌التحصيلان اين گرايش قادر هستند در زمينهٔ طراحى کامپويتر و بهره‌بردارى صحيح از آن و تطبيق امکانات سخت‌افزارى با نيازها، رفع نواقص، بهبود کارآئى سيستم‌هاى کامپويترى فعاليت کنند مراکز تحقيقاتى و ساخت کامپيوتر دولتي، خصوصى و دانشگاهى از مراکز عمدهٔ جذب فارغ‌التحصيلان اين گرايش هستند.

در گرايش نرم‌افزار آشنائى با برنامه‌هاى سيستم کامپيوتر و طراحى آنها به منظور قابل استفاده کردن سخت‌افزار و روش‌هاى پيشرفته جهت حل مسائل اجرائي، عملي، تجاري، تجزيه و تحليل سيستم، پياده‌سازى آنها از طريق برنامه‌سازى براى کامپيوتر آموزش داده مى‌شود. به‌ طور کلى نرم‌افزار به سخت‌افزار را از لحاظ عملکرد يک سيستم کامپيوترى مى‌توان مشابه دستگاه‌هاى کنترل اتومبيل (فرمان، پدال‌هاى گاز و ترمز، کلاج و دنده) در مقابل موتور و وسايل انتقال نيرو به چرخ‌ها دانست. در اين گرايش بايد داوطلبان در دروس رياضى و فيزيک دبيرستان قوى و از علاقه، استعداد و هوش بالا برخوردار باشند و در اين گرايش دروس به‌صورت عمومي، پايه، تخصصى و اصلى است. بعضى دروس اصلى و تخصصى آن عبارتند از: مبانى کامپيوتر و برنامه‌سازي، سيستم‌هاى عامل، نصب‌ و راه‌اندازى نرم‌افزارها: سازمان کامپيوتر و الکترونيک، فارغ‌التحصيلان اين گرايش توانائى‌هاى لازم را در برنامه‌ريزى به منظور استفاده از کامپيوتر خواهند داشت. اکثر مؤسساتى که مراکز خدمات کامپيوترى دارند، مثل وزارت برنامه و بودجه، وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري، وزارت نفت و مؤسسات خصوصى از جمله مراکز جذب فارغ‌التحصيلان اين دوره هستند.

امکان ادامهٔ تحصيل در اين دو گرايش تا حد کارشناسى ارشد در داخل و تا سطوح بالاتر در داخل يا خارج کشور موجود است. با توجه به نياز شديد کشور به کارشناسان کارآمد و لزوم قطع وابستگى و نيل به خودکفائى در علم کامپيوتر و اجتناب از به ‌کارگيرى تکنولوژى وارداتى و کاربرد و نقش عمدهٔ کامپيوتر در زمينه‌هاى مختلف در دنياى کنونى که دقت و سرعت انجام دادن کارهاى پيچيده را به ارمغان آورده است و نيز کاربرد وسيع و متنوع آن در جامعهٔ ما، اهميت اين رشته روشن مى‌شود.

نظر دانشجويان: اين رشته نياز فراوان به دروس آزمايشگاهى و کار عملى دارد که متأسفانه با کمبود امکانات دانشگاهى مواجه است. ويژگى ديگر اين رشته گسترش روزافزون و رشد باور نکردنى آن است که هر روز مباحث جديدى در آن مطرح مى‌شود و نياز به مرور کردن مداوم اطلاعات و ارائهٔ دروس را افزايش مى‌دهد. داشتن صبر، حوصله، دقت، ذوق، خلاقيت فراوان و حافظهٔ خوب از ضروريات ورود به اين رشته است.