|
|
|
بيمارى آلزايمر يک زوال عقل پيشرونده است که باعث استحالهٔ ناحيهٔ خاصى از مغز به‌خصوص گروه سلول‌هاى زير قطعهٔ پيشانى مى‌شود. اين سلول‌ها مادهٔ ناقل پيام‌هاى عصبى يعنى استيل کولين را توليد مى‌کنند. آنها ابتدا قدرت ترشح استيل کولين را از دست مى‌دهند و سپس بيشتر استحاله مى‌يابند. اين ناحيه از مغز در عملکردهاى عالى مغز و تشکيل حافظه نقش حياتى دارد.
|
|
|
عاملى که باعث برانگيخته شدن روند اين استحاله مى‌شود ناشناخته است. مدتى اين نظريه وجود داشت که اثر سمى آلومينيم ممکن است مسئول باشد زيرا مقادير زيادى آلومينيوم در ناحيه استحاله يافتهٔ مغز پيدا شده بود. عقيدهٔ عمومى بر اين قرار گرفت که مواجهه زياد با ظروف آشپزى آلومينيومى و جذب آلومينيوم موجود در آنتى‌اسيدها و مواد ضد تعريق بدن باعث ايجاد اين بيمارى است. ولى شواهد اندکى از اين عقيده حمايت مى‌کند. آلومينيوم در طبيعت فراوان است و به ميزان ناچيزى جذب مى‌شود و به‌راحتى نيز از بدن دفع مى‌گردد.
|
|
|
ممکن است يک نوع ويروس کند اثر مسئول بروز بيمارى آلزايمر باشد، اگرچه تنها دليل اين نظريه اين است که اين ويروس‌ها به‌عنوان مسبب ساير بيمارى‌هاى استحاله‌اى مغز در انسان و حيوانات شناخته شده‌اند. تصور مى‌شود که يک عامل ژنتيکى ممکن است افراد خاصى را مستعد ابتلاء به اين بيمارى کند، اگرچه ژن مسئول آن هنوز شناخته نشده است.
|
|
|
علت هر چه باشد بيمارى آلزايمر شايع است. در حال حاضر ۷ درصد جمعيت بالاى ۶۵ سال مبتلا هستند و اين ميزان با افزايش سن جمعيت به مقدار زيادى افزوده خواهد شد. اگرچه به‌نظر مى‌رسد که بيمارى آلزايمر اخيراً شايع‌تر شده است ولى دليلى براى اين ادعا وجود ندارد. شايد مسئله تنها اين است که امروزه افراد سالخوردهٔ بيشترى در قيد حيت هستند و آلزايمر عمدتاً بيمارى سالخوردگان است.
|
|
|
|
|
از دست دادن حافظهٔ نزديک ممکن است اولين نشانهٔ قابل توجه زوال عقل باشد. به‌تدريج بعد از ماه‌ها يا سال‌ها قدرت تعقل و درک کاهش مى‌يابد. اين بيمارى ممکن است با فقدان علاقه به خانواده و فعاليت‌هاى معمول، دورى از جامعه، غفلت از بهداشت فردى و اضمحلال شخصيتى همراه باشد.
|
|
|
|
|
برخورد شما با فردى که مشکوک به شروع بروز علائم زوال عقل است بايد در جهت متقاعد کردن محبت‌آميز او براى مراجعه به پزشک باشد. پزشک به احتمال زياد آزمايش‌هائى براى کنار گذاشتن علل قابل درمان زوال عقل مثل افسردگي، کم‌کارى غدهٔ تيروئيد، غدهٔ مغزي، سيفليس، مصرف بيش از حد دارو (مخصوصاً ضد اضطراب‌هاى ضعيف و قوي، داروهاى ضد فشار خون، باربيتورات‌ها (دسته‌اى از داروهاى آرامبخش ـ م.) و برميدها (دسته‌اى از داروهاى آرامبخش ـ م.)، و کمبود ويتامين B۱۲ درخواست مى‌کند. توجه داشته باشيد که سى‌تى‌اسکن مغز ممکن است کوچک شدن مغز (از دست رفتن ماده خاکستري) را نشان دهد. در افراد عادى اين يافته اغلب به‌دليل افزايش سن ايجاد مى‌شود و لزوماً نشانهٔ زوال عقل غيرقابل برگشت نيست.
|
|
|
اتخاذ موضع محبت‌آميز و حمايتى در قبال بيماران مبتلا به زوال عقل به ميزان زيادى اضطراب آنها را برطرف و از ايجاد افسردگى (عوارض روحى‌اى که نه تنها درمان را دشوار بلکه بيمار را مفلوک خواهد کرد) جلوگيرى مى‌کند. دوستان و اقوام بايد براى ديدار با بيمار ترغيب شوند. تأمين محيط پرانگيزه و شاداب به جلوگيرى از جامعه‌گريزى بيمار کمک مى‌کند. تهيهٔ امکانات کمک به حافظه، بيمار را براى يارى خود در زندگى روزانه مساعدت مى‌کند. اين امکانات کمکى مى‌تواند شامل يک تقويم بزرگ قابل رؤيت، يک فهرست فعاليت‌هاى روزانه، راهنمائى‌هاى مکتوب در مورد اقدامات بهداشتى ساده، راهنماى نحوهٔ کابرد و الصاق برچسب روى وسايلى که معمولاً استفاده مى‌شوند، باشد. داروهاى آرامبخش ضعيف، داروهاى ضد افسردگى و ضد حالات روانى ممکن است گاهى در تنظيم رفتار بيماران مفيد باشد. داروى جديد 'تاکرين' (Tacrine) ممکن است در موارد خفيف سودمند باشد.
|
