کوچ‌نشینی و مسکن

ساکن جامعه‌هاى ايلى به‌دو شکل متحرک و ثابت ساخته مى‌شود. نوع و شکل اين مکان‌ها بسته به موقعيت جغرافيائى و شيوهٔ زيست و معيشت و نيز ويژگى‌هاى فرهنگى هر يک دارد.

از جملهٔ سرپناه‌هاى متحرک چادر يا سياه چادر است که از موى بز يا پشم شتر بافته و به‌صورت چند دست به‌هم دوخته مى‌شود، که به دو صورت نيمکره و مستطيل وجود دارد. براى نگهداشتن چادرها از ديرک‌ها و نيزه‌ها به‌همراه چند حلقه و ميخ‌هاى چوبى يا فلزى و ريسمان پشمى استفاده مى‌شود. در زمستان براى گرم نگهداشتن درون چادر، چاله‌اى مى‌کنند و آتش مى‌افروزند.

شاهسون‌هاى آذربايجان از چادرهاى نيمکره‌اى به‌نام آلاچيق و دالانى به‌نام کومه؛ و شاهسون‌هاى خمسه، فارس و خرقان از سياه چادر استفاده مى‌کنند.

آلاچيق‌هاى ترکمن‌ها 'اوي' نام دارد که در اندازه‌هاى مختلف بسته به موقعيت اقتصادى و اجتماعى رئيس خانواده وجود دارد.

خانه‌ها که از مسکن‌هاى ثابت عشاير هستند، معمولاً هم‌سان و هم‌شکل با خانه‌هاى روستائى رايج در هر منطقه ساخته مى‌شود. معمولاً خانه‌هاى کوهستاني، سنگى با بام سطح و خانه‌هاى دشتى - کويرى خشتى و گلين با بام گنبدى و گهواره‌اى و در مناطق پرباران، چوبى و حصيرى و شيب‌دار ساخته مى‌شود. گونهٔ ديگر مسکن عشايري، آلونک و کپرا است.