اين مواد را در دو دسته افزايندههاى حجم پلاسما و حملکنندههاى مصنوعى اکسيژن طبقهبندى مىکنند.
|
|
|
| حملکنندههاى مصنوعى اکسيژن
|
|
حملکنندههاى مصنوعى اکسيژن دستهاى از مواد شيميائى هستند که براى افزايش قابليت حمل اکسيژن اضافى در خون مورد استفاده قرار مىگيرند. نمونههاى آنها شامل PFCs) Perflurocarbons)، حملکنندههاى اکسيژن Hemoglobin (HBOCs) و هموگلوبينهاى داخل کپسول ليپوزومى (LEHs) هستند.
|
|
حملکنندههاى مصنوعى اکسيژن زمانى بهکار مىروند که خون در دسترس نيست، خطر عفونت خونى بالا است يا زمانى که فرصت کافى براى انجام Cross-match مناسب خوندهنده با گيرنده کافى وجود ندارد. اين فرآوردهها هنوز در مرحلهٔ تحقيقات و تکميل هستند و اگرچه پيشرفتهائى در مورد آنها صورت پذيرفته است، ولى انجام تحقيقات بيشترى لازم است تا بر سودمندى آنها در طب بالينى صحه بگذارد.
|
|
گزارشهائى وجود دارند که برخى ورزشکاران به قصد افزايش قابليت حمل اکسيژن در خون اقدام به مصرف آنها مىکنند. با اين وجود شواهد عينى براى اثبات اين ادعا وجود ندارند و از سوى ديگر هنوز اين داروها در دسترس عموم قرار ندارند.
|
|
- عوارض جانبي:
|
تب موقت، کاهش تعداد پلاکتها و انباشت احتمالى سلولهاى فاگوسيتى از عوارض جانبى خاص پرفلوروکربنها (PFCs) هستند و هيپرتانسيون، انقباض عروقي، آسيب کليوى و Overload آهن از عوارض جانبى HBOCs محسوب مىشوند.
|
|
- تشخيص:
|
PFCs را مىتوان با تست تنفسى يا با انجام کروماتوگرافى گازى - طيفسنجى جرمى در خون شناسائى نمود.
|
|
فرض شده که حملکنندههاى مصنوعى اکسيژن در نمونههاى خون قابل تشخيص هستند. با اين وجود دادههاى کافى در مورد مصرف آنها توسط ورزشکاران وجود ندارد و اين حيطه مستلزم انجام تحقيقات بيشتر است.
|
|
| افزايندههاى حجم پلاسما (Plaasma expanders يا PEx)
|
|
اين مواد براى افزايش حجم پلاسما در خون مصرف مىشوند. نمونههاى اين مواد عبارت از Albumex، Haemaccel و Gelofusine هستند. افزايندههاى پلاسما اساساً در پزشکى براى جايگزينى مايع در موارد شوک شديد بهکار مىروند و ممکن است به هنگام از دست دادن خون يا مايع در جراحى مورد استفاده واقع شوند.
|
|
برخى ورزشکاران ممکن است براى پوشاندن اثرات اريتروپويتين از PEx استفاده نمايند.
|
|
- عوارض جانبي: |
شامل واکنشهاى آلرژيک و شوک آنافيلاکتيک (فرم شديدى از واکنش آلرژيک عمومى که مىتواند به مرگ منتهى شود) هستند.
|
|
- تشخيص: |
با استفاده از تکنيکهاى کروماتوگرافى گازى - طيفسنجى جرمى را مىتوان اين مواد را در ادرار شناسائى نمود.
|