روش‌های تکثیر

داودى داراى واريته‌هاى مختلف است و همان‌طورى که در پيش گفته شد، اين گياه در کشورهاى ديگر، به ويژه در ژاپن و چين، همه ساله به تعداد بسيار تکثير مى‌شود. در اروپا و آمريکا نيز داودى يکى از محصولات گلخانه‌اى مهم مى‌باشد. در ايران کشت و کار آن از سابق مرسوم بوده است، ليکن ازدياد همه‌ سالهٔ آن بسيار محدود است.

در صورتى که هدف تکثير وسيع و همه ساله اين گياه به‌عنوان يک محصول گلخانه‌اى باشد، بهتر است هر چند سال يک‌بار قلمه‌ها از مؤسساتى که قلمه داودى توليد مى‌کند قاعداً بايد اطلاع کافى دربارهٔ نحوهٔ توليد صحيح اين محصول داشته باشد. بيمارى‌ها، خصوصاً بيمارى‌هاى آوندى - Verticillium، قلمه‌ها را آلوده مى‌کند. در اين مؤسسات مى‌توان از طريق کاشت برش‌هاى کوچکى از قلمه‌ها به آسانى و در مدت کوتاهى قلمه‌هاى سالم را از آنهائى که مبتلا به اين بيمارى‌ها مى‌باشند تشخيص داده، قلمه‌هاى مريض و يا بيمارى‌زا را حذف کرد. اين روش که در حقيقت يک تکنيک لابراتوارى است و به اندکس کاشت -Culture indexing مرسوم است در مورد برخى ديگر از بيمارى‌ها که به قلمهٔ گياهان حمله مى‌کنند و يا باعث بيمارى بعدى گياهان مى‌شوند نيز به‌کار برده مى‌شود.

اگر بخواهيم قلمه‌ها را خودمان توليد کنيم، بايد در مورد انتخاب پايه‌هاى مادرى دقت نمائيم. استفاده از تکنيک‌هائى نظير اندکس کاشت براى اطمينان از سلامت پايه‌هاى مادرى توصيه شده است. همچنين از نقطه‌نظر و مرغوبيت گل بايد از واريته‌ها و ارقام و کلون‌هاي-Clones، خوب به‌عنوان پايه‌هاى مادري، استفاده کرد.

موتاسيون در داودى به کرات اتفاق مى‌افتد، از پايه‌هاى خوب موتاسيون يافته بايد استفاده به‌عمل آيد. گياهانى که به دليل موتاسيون رنگ گل آنها تغيير مى‌يابد، به آسانى از ديگران متمايز مى‌شوند. ليکن بايد توجه داشت که بسيارى از ويژگى‌هاى ديگر نظير تعداد گل، درشتى و کوچکى گل، تعداد کاسبرگ‌ها وگل برگ‌ها و خواصى نظير مقاومت گياهان در مقابل گرد و غبار و سرما و غيره نيز تابع اين تغييرات ژنتيکى گياهى (موتاسيون) است که به‌سادگى قابل تشخيص نيست و بايد اين گونه تغييرات مورد مطالعه قرار گيرد.

پايه‌هاى مادرى بايد در حرارت معادل ۲۰ درجهٔ سانتى‌گراد و در شرايط روزهاى بلند رشد و نمو کنند تا شاخه‌هاى زيادى جهت قلمه‌گيرى توليد نمايند. رشد و نمو اين گياهان در فصول مختلف سال، بسته به شرايط محيطي، متفاوت است. از پايه‌هاى مادرى قلمه‌هائى به‌طول ۸-۷ سانتى‌متر برداشته مى‌شود. و بايد توجه کرد، زمانى اين قلمه‌ها برداشت مى‌شوند که روى شاخهٔ باقى‌مانده دست کم ۲ تا ۳ برگ براى رشد بعدى وجود داشته باشد. اگر شرايط مناسب باشد از زمان حذف جوانهٔ انتهائى و يا گرفتن قلمه تا فصل قلمه‌گيرى مجدد حدود يک ماه طول مى‌کشد.

همچنين بايد توجه داشت که رشد شاخه‌ها روى پايه‌هاى مادرى نبايد به درازا کشد، زيرا در اين صورت ممکن است با وجود شرايط روزهاى بلند روى آنها جوانه‌هاى گل تشکيل شود. قلمه‌هائى که جوانهٔ انتهائى آنها جوانهٔ گل است بعداً رشد زيادى نخواهند کرد.

پرورش پايه‌هاى مادرى و زمان برداشت قلمه با در نظر گرفتن کليهٔ شرايط لازم ازنقطه‌نظر درجهٔ حرارت، رطوبت، نور و مواد معدنى صورت مى‌گيرد. به‌علاوه آنچه که در اين باره حائز اهميت است، موضوع تنظيم کليهٔ عمليات مربوط به کشت و کار پايه‌هاى مادرى است، تا در زمان به‌خصوصى از سال بتوان به تعداد لازم قلمه برداشت کرد. مخصوصاً اين تنظيم برنامه موقعى اهميت بيشترى دارد که ما بخواهيم در تمامى طول سال، مثلاً هر دو هفته يک‌بار قلمهٔ داودى برداشت کنيم.

ريشه‌زائى قلمه‌هاى داودى به آسانى صورت مى‌گيرد. بهترين بستر کاشت براى قلمه‌هاى داودى مخلوطى از ماسه و يا پرليت و تورب است. در اين بستر قلمه‌ها به فاصلهٔ ۲ تا ۳ سانتى‌متر و در روى خطوطى به فاصله ۵ سانتى‌متر کشت مى‌شوند. عمق کاشت قلمه‌ها بايد به‌حدى باشد تا قلمه‌ها به‌صورت عمودى استوار شوند. بهترين درجهٔ حرارت هواى گلخانه در اين مرحله از رشد و نمو قلمه ۲۵ درجهٔ سانتى‌گراد است و حرارات ۲۰ درجهٔ سانتى‌گراد براى بستر کاشت مناسب است.

کليه عمليات مربوط به کشت و کار قلمه‌ها، دربارهٔ قلمهٔ داودى نيز صدق مى‌کند. مثلاً در صورتى که از وسايلى نظير ميست استفاده شود، نتايج بهترى به‌دست مى‌آيد. به هر حال قلمه‌هاى داودى بعد از ۲ هفته ريشه مى‌دهند و زمانى که طول ريشه‌ها به يک سانتى‌متر رسيد بايد از بستر کاشت خارج و در گلدان‌ها کشت شوند. نگهدارى قلمه‌هاى داودى در درجات حرارتى پائين به‌خوبى قلمه‌هاى ميخک صورت نمى‌گيرد، ليکن داودى را مى‌توان چند هفته‌اى در ۱ تا ۲ درجه‌ٔ سانتى‌گراد و تحت شرايط مطلوب نگهدارى کرد.