بختیاری‌ها

بختيارى‌ها در دست بافت‌هاى خود از رنگ‌هاى بسيار متنوع و طرح‌هاى سنتى که داراى هويتى مشخص و خلوصى ويژه است، استفاده مى‌کنند. بختيارى‌ها از نظر توليدات تجارى منسوجات هيچ قدمتى ندارند و پارچه‌هايى که مى‌بافند تنها براى استفادهٔ شخصى خودشان است. تنها در دههٔ اخير برخى از دست‌بافت‌هاى بختيارى در بازارهاى اصفهان، شيراز، شوشتر و تهران فروخته شده است. ويژگى خاص گليم‌هاى بختيارى ساختار و ترکيب‌بندى آنها است. در اين نوع دست‌بافت‌ها از اسلوب گليم‌باف متصل جفت قلاب استفاده مى‌شود. اين نوع روش تقسيمات رنگى و ترکيب‌بندى بسيار پيچيده و بافت مستحکم و بدون چاک را به‌وجود مى‌آورد. اين نوع گليم‌ها تنها يک روى‌شان قابل استفاده است. در واقع بسيارى از گليم‌هاى قبايل بختيارى جذابيتى فراوان دارد و از نظر طرح منحصر به‌فرد است.

رنگ بندى اين گليم مختص لرهاى بختيارى است. زرد طلايى و قرمز پررنگ از رنگ‌هاى دلخواه بختيارى هاست.

گليم‌هاى شوشتر از نظر ترکيب‌بندى از ديگر گليم‌هاى ايرانى کاملاً متمايز است. متن اين گليم‌ها شامل گروهى از ترنج با انداز‌ه‌هاى مختلف است و يا طرحى لوزى شکل تمام متن را فرا گرفته و در اطراف آن تعداد زيادى حاشيه با عرض‌هاى گوناگون و طرح‌هاى هندسى پيچيدهٔ غيرمعمول به طرف داخل امتداد يافته است. تارهاى گليم‌هاى بختيارى از پشم قهوه‌اى يا موى شتر و پودهاى آنان از موى شتر يا نخ است. اين پودها براى مشخص کردن طرح، اغلب خودرنگ است و بعضى اوقات نيز به رنگ آبى روشن در مى‌آيد. پودهاى خودرنگ يکى از ويژگى‌هاى گليم‌هاى شوشتر است. رنگ اين گليم‌ها تيره است.

گليم‌هاى درهٔ چهار محال، حاشيه‌هايى قراردادى از نوارهاى طرح‌دار پهن و باريک در اطراف متنى مرکب از نگاره‌هاى متعدد و متفاوت است. بافت اين گليم‌ها مانند گليم‌هاى شوشتر بسيار محکم است.

با وجود اين که قدرت و وضعيت اجتماعى بختيارى‌ها در طول سال‌ها تغييراتى کرده، اما اين گروه هنوز هم مردمان ثروتمندى هستند که سنت‌هاى خود را کاملاٌ حفظ کرده اند. اين گليم کوچک مربوط به اواخر قرن 19، بافتى کاملاٌ قبيله‌اى دارد.