اندازه‌گیری میزان ابتلا (Measurement of Morbidity)

ابتلا به بيمارى را مى‌توان چنين تعريف کرد: 'هرگونه انحراف عينى يا ذهنى از حالت فيزيولوژيک احساس سلامت' اصطلاح‌هاى معادل ديگر مانند، بيماري، ناخوشي، ناتوانى و غيره هم براى آن بکار مى‌رود. کميته کارشناسان WHO براى آمارهاى بهداشتى در ششمين گزارش خود اشاره مى‌نمايد که ابتلا به بيمارى را به سه طريق مى‌توان اندازه گرفت:

۱. افرادى که ناخوش بوده‌اند.

۲. بيمارى که اين افراد به آن مبتلا بوده‌اند.

۳. مدت بيمارى برحسب روز، هفته و...

اين سه جنبه ابتلا به بيمارى‌ها را به‌طور معمول به‌وسيله ميزان‌ها يا نسبت‌هاى ابتلا که شامل فراواني، مدت و شدت بيمارى مى‌باشد اندازه‌گيرى مى‌کنند.

- فراوانى بيمارى‌ها با ميزان بروز و ميزان شيوع اندازه‌گيرى مى‌شود.

- ميانگين مدت بيمارى يا ميزان ناتوانى متوسط روزهايى است که هر شخص ناتوان بوده و آن را مى‌توان بعنوان وسيله‌ اندازه‌گيرى مدت بيمارى بکار برد

- ميزان کشندگى را بعنوان وسيله اندازه‌گيرى شدت بيمارى مى‌توان بکار برد.

اين بخش بر ميزان‌هاى بروز و شيوع توجه دارد که براى شرح رويداد بيمارى در جامعه از همه بيشتر بکار گرفته مى‌شوند.

ارزش داده‌هاى ابتلا را مى‌توان به‌شرح زير خلاصه کرد:

- گستردگى و ماهيت بيمارى را در جامعه توصيف مى‌کنند و از آن رو به تعيين اولويت‌هاى بهداشتى کمک مى‌نمايند.

- به‌طور معمول اطلاعات جامع‌تر و درست‌تر و ازنظر بالينى مناسب‌تر درباره ويژگى‌هاى بيمارى نسبت به ميزانظهاى ميراثى - بدست مى‌دهند و بنابراين براى پژوهش‌هاى بنيادى ضرورى هستند.

- بعنوان نقطه شروع بررسى‌هاى سبب‌شناختى بکار مى‌روند و از آن‌رو نقش اساسى در پيشگيرى از بيمارى‌ها ايفاء مى‌نمايند.

- براى پايش و ارزشيابى فعاليت‌هاى مبارزه با بيمارى‌ها لازمند.