لنزهاى تماسى به دو دستهٔ سخت (Rigid (hard) lenses) و نرم (Soft lensee) تقسيم مى‌شوند: نياز اساسى براى موفقيت در استفاده از لنزهاى تماسي، غلبه بر تأثير آنها بر تنفس قرنيه مى‌باشد.
لنزهاى سخت
لنزهاى سخت استاندارد
لنزهاى سخت استاندارد نسبت به اکسيژن غير قابل نفوذ هستند؛ بنابراين براى فراهم نمودن اکسيژن قرنيه به پمپ شدن اشک بين لنز و قرنيه طى پلک زدن متکى مى‌باشند. نگهدارى آنها آسان است. ارزان هستند و با مصرف آنها بينائى به‌طور مؤثرى تصحيح مى‌شود؛ به‌ويژه اگر بيمار آستيگماتيسم قابل توجهى داشته باشد. متأسفانه افراد زيادى نمى‌توانند آنها را تحمل کنند و ادم قرنيه ناشى از هيپوکسى و تارى ديد حتى با وجود عينک از عوارض شايع است.
لنزهاى سخت قابل نفوذ به گاز
لنزهاى سخت قابل نفوذ به گاز نسبت به‌نوع قبل راحتى بيشترى دارند و در ضمن ويژگى‌هاى اپتيکى لنزهاى سخت را نيز دارند. اين لنزها انتخاب اول در کراتوکونوس مى‌باشند.
لنزهاى نرم
لنزهاى نرم کاسمتيک
لنزهاى هيدروژل نسبت به لنزهاى سخت راحت‌تر هستند. آستيگماتيسم منظم را مى‌توان تا حدى با ترکيب نمودن سيلندر با لنز نرم اصلاح نمود. آستيگماتيسم نامنظم به مقدار اندکى توسط اين لنزها قابل اصلاح است. مراقبت از اين لنزها، مشکل‌تر از انواع سخت است. عوارض آنها شايع‌تر است و عبارتند از: کراتيت زخمى (به‌ويژه اگر لنز هنگام خواب نيز مورد استفاده قرار گيرد)، واکنش‌هاى ايمنى قرنيه نسبت به رسوبات موجود بر روى لنز، کنژونکتيويت پاپيلرى ژآنت، واکنش نسبت به محلول‌هائى که براى مراقبت از لنز به‌کار مى‌روند، ادم قرنيه واسکولاريزاسيون قرنيه.
لنزهاى نرم Disposable
لنزهاى نرم Disposable که بعد از يک هفته استعمال شبانه‌روزى بايد برداشته شوند؛ بنابراين نيازى به محلول‌هاى نگه‌دارنده ندارند و از لحاظ تئوريک يک خطر کراتيک زخمي، از طريق به حداقل رساندن چسبيدن باکترى‌ها به عدسى کاهش مى‌يابد. اگر روزانه مصرف شوند، ايمن هستند؛ اما استفاده در طول شب (حتى يک شب) با خطر بارز ايجاد کراتيت زخمى همراه است.
لنزهاى نرم درمانى
لنزها مى‌توانند مانع نرمى بين محيط خارج و قرنيه باشند و در برابر تريکيازيس يا اختلالات پلک به‌عنوان محافظ عمل نمايند. لنزهائى که محتواى آب آنها زياد است، براى ترميم اپى‌تليوم قرنيه (مثلاً در اروزيون راجعه) به‌کار مى‌روند. بيمارانى که دچار درد ناشى از بيمارى اپى‌تليوم هستند (نظير کراتوپاتى بولوز)، با استعمال لنزهاى نرم سود مى‌برند. لنزهائى که محتواى آب کم دارند، مى‌توانند براى پوشاندن سوراخ کوچک قرنيه يا نشت زخم استفاده شوند؛ در صورت وجود نقص‌هاى اپى‌تليال، درمان توأم ضد ميکروبى ممکن است ضرورى باشد.
مراقبت از لنزهاى تماسى
اگر چشم دچار ناراحتى يا التهاب شود، بايد لنز تماسى را بلافاصله برداشت و در صورتى‌که علائم به سرعت برطرف نشود، فوراً به چشم پزشک مراجعه کرد. لنزهاى تماسى را بايد به‌طور منظم تميز و ضدعفونى نمود و در مورد لنزهاى تماسى نرم و قابل نفوذ به گاز، برداشتن رسوبات پروتئينى الزامى است. اعمال ضدعفونى عبارتند از: حرارت دادن، شناور ساختن لنز در مواد شيميائى و استفاده از آب اکسيژنه. البته سيستم‌هاى حرارتى براى غلبه بر ارگانيسم‌هاى مقاوم، نظير آکانتامبا ارجحيت دارند. لنزهاى نرم و قابل نفوذ به گاز دوام کمترى نسبت به لنزهاى سخت دارند.
