عوامل محیطی و نمو بعد از تولد

عوامل ژنتيکى زمان‌بندى و ميزان نمو افراد را کنترل مى‌کنند، اما عوامل محيطى نيز مى‌توانند روى نمو مؤثر باشند، به‌ويژه آن عواملى که روى متابوليسم بدن اثر مى‌گذارند. در دوره‌اى که بيشترين سرعت نمو اتفاق مى‌افتد، درست بعد از تولد و اوايل نوجواني، نمو به تغييرات عوامل محيطى بسيار حساس است. پديدهٔ 'نمو تأخيري' نشان‌دهندهٔ آسيب‌پذيرى نمو بدن نسبت به تأثير عوامل محيطى است. نمو تأخيرى کودک پس از تحمل يک دوره سوء تغذيه يا بيمارى مانند اختلال در کليه‌ها صورت مى‌گيرد. در اين حالت نمو بدن، دچار عقب‌افتادگى مى‌شود. پس از اينکه سوء تغذيه رفع شد يا کودک از بيمارى و اختلال در کار کليه‌ها رهايى يافت (محيط مثبت براى نمو ايجاد گرديد) ميزان نمو افزايش يافته، کودک دورهٔ تأخيرى نمو خود را جبران مى‌کند (پريدر، تانر و هارناک، ۱۹۶۳) (تصوير زير). اينکه کودک تا چه اندازه نمو تأخيرى خود را جبران مى‌کند، به زمان، مدت و شدت شرايط نامطلوب محيطى بستگى دارد.

يکى ديگر از آثار محيطى آن است که گفته مى‌شود وزن بدن دختران بايد به حدى برسد تا نخستين دورهٔ ماهيانهٔ آنها رخ بدهد (فريش، ۱۹۷۲). اگرچه هنوز اين پديده اثبات نشده است، ليکن هرگاه رابطه‌اى بين سن قاعدگى و وزن بحرانى بدن وجود داشته باشد، در اين صورت تغذيه روى شروع قاعدگى اثر مى‌گذارد. در دخترانى که از کم‌اشتهايى و در نتيجه کمى وزن رنج مى‌برند يا دختران جوان و ورزشکار مانند ژيمناست‌ها که در تمرينات شديد ورزشى شرکت کرده، غذاى کمى مصرف مى‌کنند ممکن است شروع دورهٔ ماهيانه با تأخير همراه باشد.