اصول استاندارد کردن

استاندارد مفهومى است که مى‌تواند نشانگر انسجام و انضباط فعاليت‌هاى فکري، عملي، فنى و فرهنگى جامعه باشد. استاندارد در معناى اعم خود مترادف با نظم است و استاندارد کردن مترادف با تنظيم و به‌نظم کشيدن، اين عمل بر اصول زير استوار است:

- اصل اول:

استاندارد کردن عمل ساده‌سازى است که در نتيجه تلاش دسته‌جمعى و آگاهانه اعضاء جامعه به‌وجود آمده و مستلزم کاهش تعداد بسيارى از موضوعات است. اين فرآيند نه تنها موجب رفع پيچيدگى‌هاى کنونى مى‌گردد بلکه از بروز پيچيدگى‌هاى زايد آينده نيز جلوگيرى مى‌کند. لازم به ذکر است که ساده‌ کردن فقط با همکارى متقابل تمامى افراد ذيربط و ذى‌نفع به موفقيت مى‌انجامد. لذا تهيه استانداردها بايد مبتنى بر هم‌رأيى و موافقت عمومى بوده و هم‌چنين در اجراى آن تمامى افراد متعهد و کوشا باشد.

- اصل دوم:

استاندارد کردن فعاليتى است اجتماعى و اقتصادى اين فعاليت بايد با همکارى تمامى افراد ذى‌علاقه و ذى‌نفع و براساس هم‌رأيى و توافق عمومى صورت گيرد.

- اصل سوم:

نشر يک استاندارد به‌خودى خود ارزشى ندارد مگر اين که به اجرا در آيد و اين امر نياز به برنامه‌ريزى‌هاى مناسب و فداکارى عده‌اى براى دست‌يابى به منافع عمومى دارد.

- اصل چهارم:

استاندارد کردن از طريق تهيه يک استاندارد، انتخاب و سپس تثبيت آنچه انتخاب شده است، انجام مى‌گيرد.

- اصل پنجم:

استانداردها بايد در فواصل زمانى معين مورد بازنگرى و در صورت لزوم مورد تجديدنظر قرار گيرند. فاصله بين تجديدنظرها برحسب موارد خاص مى‌تواند متغير باشد امّا اين فاصله نبايد خيلى کوتاه باشد زيرا که در اين صورت استاندارد به‌عنوان يک سند قابل اتکا و تثبيت شده قلمداد نمى‌گردد. از طرفى استاندارد نمى‌تواند براى مدت طولانى نيز بدون تغيير باقى بماند. معمولاً اکثر کشورها يک دوره پنج‌ساله را براى بازنگرى و تجديدنظر در نظر مى‌گيرند.

- اصل ششم:

هنگامى که در يک استاندارد کارکرد و يا ويژگى‌هاى ديگر يک محصول تشريح مى‌گردد بايد جهت تطبيق محصول موردنظر با ويژگى‌هاى اشاره شده، روش‌هاى آزمون مربوطه نيز در استاندارد تشريح گردد و يا به استانداردهاى ديگرى که اين روش‌ها در آنها موجود است ارجاع داده شود.

- اصل هفتم:

لزوم اجراى اجبارى استانداردهاى ملى بايد به‌دقت مورد توجه قرار گيرد. البته ضرورت اين امر بستگى به ماهيت استاندارد، درجه رشد صنعتي، قوانين و شرايط اجتماعى و فرهنگى جامعه دارد.