باندپیچی

باندپيچى به اين دليل انجام مى‌شود که فشار مستقيم روى پانسمان حفظ شود تا: خون را بند بياورد، پانسمان يا تخته شکسته‌بندى را سر جاى خود محکم کند؛ از ورم جلوگيرى نمايد؛ براى دست يا پا يا مفصل تکيه‌گاه ايجاد کند؛ حرکت عضو را محدود کند؛ و گاه به بلند کردن يا حمل مجروح کمک نمايد. زمانى‌که مواد نرم‌ترى در دسترس هست نبايد با باندى که براى باندپيچى به‌کار مى‌رود زخم را پانسمان کنيد.

باندهاى آماده معمولاً از پنبه و چلوار، تورهاى قابل ارتجاع، کاغذهاى مخصوص يا ساير مواد ساخته شده‌اند. اين باندها عمدتاً دو نوع هستند، بانداژ مثلثى و بانداژ حلقه‌اي. در موارد اورژانس مى‌توان به‌صورت فى‌البداهه از موادى که در بالا به آن اشاره شد بانداژ درست کرد و آن را به‌کار برد. حتى مى‌توان براى اين منظور از جوراب‌هاى ساق بلند يا جوراب شلواري، کراوات، شال گردن يا کمربند استفاده کرد.

قاعده‌هاى عمومى باندپيچى

- مصدوم را در حالت نشسته يا خوابيده باندپيچى کنيد.

- براى کار کردن روى عضو مجروح، هميشه روبه‌روى مصدوم بايستيد يا بنشينيد.

- قبل از شروع به باندپيچى عضو آسيب‌ديده را به‌صورتى که بايد بماند، در همان وضع نگهداريد.

- اگر مصدوم در وضعيت خوابيده قرار دارد براى باندپيچى ناحيه يا عضو آسيب‌ديده‌اى که به آن دسترسى نداريد بانداژ را از فرورفتگى‌هاى طبيعى بدن مثل کمر، زير زانو، زير قوزک يا زير گردن رد کنيد و با جلو و عقب بردن باند آن را با ملايمت به سمت ناحيهٔ مورد نظر بلغزانيد.

- باندپيچى بايد به اندازهٔ کافى محکم باشد تا پانسمان را سر جاى خود نگهدارد، جلوى خونريزى را بگيرد يا از حرکت عضو جلوگيرى نمايد، اما نه آنقدر محکم که در گردش خون اختلال ايجاد کند (به مبحث آزمايش گردش خون مراجعه شود).

- بارها بانداژ را چک کنيد تا بر اثر ورم بافت‌ها تنگ نشده باشد.

- در صورتى‌که دست يا پا آسيب‌ديده باشد در موقع باندپيچى ناخن‌هاى انگشتان دست يا پا را لخت باقى بگذاريد تا بتوان گردش خون را چک کرد.

- اگر از باندپيچى براى جلوگيرى از خونريزى و حفظ فشار مستقيم استفاده مى‌کنيد بانداژ را روى پانسمان گره بزنيد.

- اگر از باندپيچى براى ثابت و بى‌حرکت نگهداشتن دست يا پا يا عضوى از بدن استفاده مى‌کنيد بانداژ را در قسمت مقابل عضو روى قسمت سالم گره بزنيد مگر آنکه موقعيت خاصى ايجاب کند که گره روى عضو مجروح زده شود. اگر هر دو قسمت از بدن مجروح شده باشد بانداژ را در قسمت وسط بدن گره بزنيد.

- براى گره زدن دو سر بانداژ هميشه از گره مربعى (پاپيوني) استفاده کنيد.

- هميشه مقدار زيادى بالشتک بين دست يا پا و تنه، و بين عضو و قسمت استخوانى بدن (مثل زانو و قوزک پا) قرار دهيد. قبل از باندپيچى با نوار شکسته‌بندي، به فرورفتگى‌هاى طبيعى بدن (مانند زير بغل و بين ران‌ها)، کاملاً توجه کنيد.

آزمايش گردش خون

يک‌بار بلافاصله پس از باندپيچى و يک‌بار هم ده دقيقه پس از آن آزمايش کنيد تا مطمئن شويد که باندپيچى در گردش خون و (يا) در کار عصب‌ها اختلالى ايجاد نکرده باشد. براى آزمايش گردش خون و عصب‌ها به طريقى که در زير مى‌آيد عمل کنيد، اگر هر کدام از عوارض و نشانه‌هائى را که گفته خواهد شد مشاهده کرديد باندپيچى را مجدداً تنظيم يا در صورت لزوم آن را باز کنيد.

- عوارض و نشانه‌هاى اختلال در جريان خون:

۱. انگشتان دست يا پاى مصدوم دچار بى‌حسى يا خارش مى‌شود.

۲. مصدوم قادر نيست انگشتان دست يا پاى خود را حرکت بدهد.

۳. زير ناخن انگشتان دست يا پا به‌طور غير عادى رنگ‌پريده يا کبود مى‌شود.

۴. نبض دست و پاى آسيب‌ديده در مقايسه با دست و پاى سالم يا وجود ندارد يا ضعيف است. انگشتان دست يا پاى مصدوم خيلى سرد مى‌شود.

- روش کار:

يکى از ناخن‌هاى دست يا پائى را که باندپيچى کرده‌ايد فشار دهيد تا کاملاً سفيد شود، فشار را قطع کنيد. بايد زير ناخن سريعاً به‌حالت صورتى برگردد که نشان مى‌دهد خون دوباره جريان يافته.

اگر ناخن همچنان سفيد يا کبود باقى ماند يا انگشت به‌طرز غيرطبيعى سرد بود نشان‌دهندهٔ آن است که باند خيلى تنگ بسته شده.

اگر نبض در دست يا پاى آسيب‌ديده احساس نکرديد اين‌هم نشان‌دهندهٔ آن است که باند خيلى تنگ بسته شده است.