رباط ها و کاروانسراهای معروف

- رباط شرف

در نزديکى سرخس که به دستور مادر سنجر در سده پنجم هجرى ساخته شده است. بناى رباط شرف در آرايش‌هاى گوناگون و نغز آن يکى از شاهکارهاى معمار ايرانى است و شايد از لحاظ ظرافت و تنوع بى‌نظير باشد که قرن‌ها مورد توجه ارباب خير و هنردوستان و بزرگان بوده است.

- رباط‌ سپنج

در نزديکى سبزوار قرار گرفته و هرچند که به بزرگى رباط شرف نيست از لحاظ ظرافت و دقت و ريزه‌کارى در طرح و نماسازى و آرايش کمتر از آن مى‌باشد بلکه سادگى نقش‌ها امتيازى براى آن به‌شمار مى‌آيد. نام ديگر اين رباط قلعه خدابنده است. و رباط سنگ بست و رباط کاشمر (وابسته به ميل کاشمر) جز آثار خرد چيزى نمانده است وگرنه در روزگار آبادانى بسيار باشکوه بوده است.

- ديرگچين

يا ديرالحص که از بناهاى پيش از اسلام است و آثار معمارى پارتى (زمان ساسانيان) را در بر دارد و در هر دوره‌اى تا زمان صفويه بخش‌هايى بر آن افزوده شده است. اين رباط در کنار جاده قديم رى - اصفهان و نزديک حسن‌آباد (ميان طهران و قم) در دل دشت افتاده است.