در طى سه ماه اول، پرورش جوجهها بسيار حساس بوده و درصد تلفات بيشتر از سنين ديگر مىباشد. براى به حداقل رساندن تلفات رعايت کامل بهداشت و تغذيه مناسب و دقيق امرى ضرورى است.
سنگريزه
بهمنظور خرد شدن غذا در سنگدان، شترمرغ نياز به تکههاى کوچک سنگريزه دارد. تا زمانىکه جوجهها از طريق گردش و چرا به چنين منابعى دست نيافتهاند بايستى به غذاى آنان سنگريزه اضافه گردد. سنگريزهها بايستى نصف اندازه ناخن انگشت پرنده باشند. براى جوجههاى تازه متولد شده اين اندازه در حد يک دانه برنج است.
بعضى از پرورشدهندگان، سنگريزه يا ماسه (شن و ماسه بايد کاملاً خشک باشد) زبر و خشن را بهطور آزاد در اختيار جوجهها قرار مىدهند و بعضى ديگر بهدليل ترس از انباشتگى معده يا روده حيوان قوياً اين روش را رد مىنمايند. آنها اضافه نمودن اين مواد را به جيره ترجيح مىدهند. ۴ تا ۵ سنگريزه کوچک براى هر جوجه در روز کافى بهنظر مىرسد. Arts سنگريزه را فقط بعد از سه هفتگى پيشنهاد مىکند. سنگهاى صنعتى بهدليل امکان بروز يبوست نبايستى مورد استفاده قرار گيرند.
ويتامينها
اضافه نمودن ويتامينهاى محلول به آب آشاميدنى براساس دستورالعمل مصرفى کارخانه در دو تا سه هفته اول پرورش جوجه براى افزايش مقاومت در مقابل بيمارىها، توصيه مىگردد.
خوراندن کود
فلورميکروبى لازم جهت هضم ميکروبى در روده کور و بزرگ جوجه در اولين روزهاى زندگى شکل مىگيرد. در حيات وحش اين فرآيند با بلعيدن مدفوع والدين بهعنوان اولين غذا صورت مىپذيرد. کود حاوى جمعيت باکترىهاى مورد نياز پرنده است. به اين منظور بعضى از پرورشدهندگان کود تازه پرندگان بالغ را براى جوجهها توصيه مىنمايند. البته خطر انتقال انگلهاى رودهاى و عوامل بيمارىزا به جوجهها وجود (در برخى کشورها خوراندن کود ممنوع است) دارد. حداقل براى جلوگيرى از انتقال انگلها و عوامل بيمارىزاى خاص شترمرغ، بعضى از پرورشدهندگان، کود تازه گاو را پيشنهاد مىنمايند. اين روش مورد بحث بسيار بوده و توسط بعضى از پرورشدهندگان رد شده است.
در طى روزهاى اول زندگي، جوجهها مدفوع خود را مىخورند که اين امر باعث بروز مشکلات بهداشتى فوقالاشاره مىشود. براى جلوگيرى از اين خطرات، مدفوع بايستى مرتباً جمعآورى گردد. در بعضى از مزارع آمريکا جوجهها ابتدا روى تورىهاى فلزى پرورش مىيابند تا مدفوع از دسترس آنها خارج گردد.
آب آشاميدنى
به همراه اولين وعده غذا در دو يا سه روزگي، بايستى آب نيز در اختيار جوجهها قرار گيرد. پرندگان بايستى همانند غذا خوردن چگونگى آشاميدن آب را نيز ياد بگيرند. رنگى نمودن آب توسط رنگهاى خوراکى و يا چسباندن يک عکس رنگى در داخل آبخورى باعث جذب پرندگان مىگردد. آبخورىها نبايستى در ارتفاع بلند قرار گرفته و بايد توسط يک شيء سنگين (مثل يک سنگ) مهار شوند. به ازاء هر سه دانخوري، يک آبخورى در نظر گرفته مىشود.
جوجهها چه در پناهگاه نگهدارى شوند و چه در محوطه باز، آب مصرفى و مدفوع و ادرار آنها بايستى کاملاً کنترل گردد. ادرار طبيعى به رنگ سفيد است. انتظار مىرود جوجههاى ضعيف آب بيشترى خورده و در نتيجه دچار اسهال شوند. در اين صورت پيشنهاد مىشود ۲ تا ۳ بار در روز و به مدت محدود آب در اختيار جوجهها قرار گيرد. بهعنوان يک قاعده کلى ميزان آب بايستى ۸/۱ تا ۲ برابر مقدار غذاى کنسانتره باشد.
آبخورىها بايستى بهطور روزانه تميز و با آب تازه پر شوند. جوجهها و پرندگان در حال رشد هرگز نبايد آب مانده و گرم استفاده نمايند. اگرچه هيچگونه مدرک علمى در اين رابطه وجود ندارد، ولى اين مسئله موجب بيمارى و تلفات مىشود. بنابراين نبايستى آبخورىها در معرض نور مستقيم خورشيد قرار گيرند.
تغذيه جوجهها با علوفه
جوجهها بهمحض عادت به غذاخوردن، به علوفهٔ تازه علاقه پيدا مىکنند، زيرا علوفه تازه محرک اشتهاء است. لذا علاوه بر غذاى آردى بايستى علوفه خرد شده مثل گزنه، شبدر، يونجه و کلم سه تا چهار بار در روز اضافه گردد. بهدليل خطر بروز انباشتگى بايد توجه داشت که در طى ماه اول فقط از برگ علوفه مصرف شده و از ساقه آنها استفاده نگردد. مىتوان بوتهها تازه يونجه يا شبدر را در حدود ارتفاع سر جوجهها آويزان کرد. با خوردن برگها توسط جوجهها مىتوان بوته عارى از برگ را جمعآورى نمود. علوفهٔ مانده و پژمرده نيز سبب مشکلات گوارشى مىشود. لذا علوفه سبز را بايستى به مقدارى در اختيار جوجهها گذاشت که در عرض دو ساعت خورده شود.
چنانچه بهعللى دسترسى به علوفه سبز ممکن نباشد مىتوان از شبدر و يونجه خشک بهعنوان جايگزين استفاده نمود. بههرحال علوفه خشک يا تازه بايستى به قطعات ريز خرد شوند. اندازه قطعات براى جوجههاى جوان بايستى ۶ ميلىمتر و در هر صورت هميشه کمتر از طول انگشت کوچک پرنده باشد. مقدار علوفه با افزايش سن جوجهها افزايش يافته و ممکن است در سن ۱۰ هفتگى به ۲۰ درصد ميزان غذاى خشک برسد.
جيرههاى غذائى
در جدول زير سه نوع جيره مناسب تغذيه جوجه شترمرغ نشان داده شده است. مقدار کافى ويتامين و مواد معدنى بايستى با اضافه نمودن مکملهاى غذائى تجارى مطابق دستورالعمل شرکت سازندهٔ تأمين گردد.
جيرههاى نمونه جهت ساختن دان جوجه شترمرغ
اجزاء جيره
جيره شماره يک
جيره شماره دو
جيره شماره سه
ذرت
%۳۹
-
-
جو
-
%۳۳
%۲۷
جو دوسر (يولاف)
-
%۲۰
%۲۴
کنجاله سويا
%۲۰
%۱۳
%۱۰
پودر گوشت
%۵
%۱۰
%۱۴
پودر استخوان
%۳
%۴
%۴
يونجه خشک
%۳۳
-
-
شبدر قرمز خشک
-
%۲۰
-
علف خشک مرغوب
-
-
%۲۱
ويتامين و مواد معدنى
+
+
+
علاوهبر خود جيره، مقادير کمى علوفه سبز خرد شده براى تحريک اشتهاء و تأمين ويتامينها و پروتئينها اضافه مىگردد. اضافه کردن تکههاى هويج و بالاخره تکههاى ريز تخممرغ کاملاً جوشيده و سفت شده به غذاى خشک در دو هفته اول مفيد بوده است.
در ميان غذاهاى آماده تجارى براى ساير گونههاى حيواني، غذاى آغازين جوجه بوقلمون و جوجه مرغ (حداقل داراى ۲۲ درصد پروتئين خام و ۷/۱۱ مگاژول در کيلوگرم انرژى قابل سوخت و ساز) بهشرطىکه دارى داروهاى ضدکوکسيديوز يونوفور نباشد براى جوجه شترمرغها مناسب است. بهدليل کم بودن الياف خام و بهمنظور بهبود بخشيدن به ساختار دان آغازين ماکيان که اغلب بهدليل ريزى بيش از حد براى جوجه شترمرغ مناسب نمىباشد بايد بين ۵ تا ۲۰ درصد (بسته به سن جوجه) يونجه يا شبدر ريزه شده به غذاى آنان اضافه شود. همچنين بهدليل ناکافى بودن کلسيم و فسفر اين جيرهها افزودن فسفات کلسيم، يا پودر استخوان يا خرده صدف و يا سنگريزههاى آهکى توصيه مىگردد.