|
|
| |
نام فارسى |
|
جنتامايسن سولفات |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
GENTAMICIN SULFATE |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Garamycin، Genoptic، Gentacidin |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
آنتى‌بيوتيک |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
آمینوگلیکوزید |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
تداخل در سنتز پروتئین باکتری با اتصال به زیرواحد ریبوزومی 30s، تفسیر غلط رمز ژنی و ردیف‌های پپتدی نامناسب در زنجیرۀ پروتئینی سبب مرگ باکتری می‌شود. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
عفونت سیستمیک شدید در دستگاه عصبی مرکزی، تنفسی، گوارشی، دستگاه ادراری، استخوان، پوست، بافت‌های نرم که با گونه‌های حساس پسودوموناآئروژینوزا، پروتئوس، کلبسیلا، سراتیا، coli .E انتروباکتز، Acinetobacter، سیتروباکتر و استافیلوکوک ایجاد شده است موارد تثبیت نشده مثل پروفیلاکسی اندوکاردیت باکتریال در بیماران تحت اعمال جراحی یا اقدامات تشخیصی. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
عفونت‌های سیستمیک شدید:
بالغین: انفوزین وریدی mg/kg 3-5 در روز در سه دوز منقسم هر 8 ساعت، که در 50-20 ml سالین نرمال یا سرم قندی رقیق شده و در مدت 30 دقیقه تا 2 ساعت تجویز می‌شود؛ تزریق عضلانی mg/kg 3 در روز در دوزهای منقسم هر 8 ساعت.
بالغین: داخل نخاعی؛ mg 4-8 روزانهو.
بچه‌ها: تزریق وریدی یا عضلانی mg/kg 2/5 -2 هر 8 ساعت.
نوزدان و شیرخواران: تزریق وریدی یا عضلانی mg/kg 2/5 هر 8 ساعت.
نوزادان کمتر از 1 هفته: mg/kg 2/5 هر 12 ساعت.
شیرخوران و بچه‌های بزرگتر از 3 ماه: 2-1 mg داخل نخاعی به‌طور روزانه.
اقدامات داندانپزشکی / تنفسی/ جرحی گوارشی/ ادراری تناسلی (پروفیلاکسی اندوکاردیت):
بالغین: تزریق عضلانی mg/kg 1/5 نیم یا 1 ساعت قبل از عمل همراه با آمپی‌سیلین.
بچه‌ها: تزریق عضلانی mg/kg 2/5 تا 1 ساعت قبل از عمل همراه با آمپی‌سیلین.
بیماری التهابی لگن:
mg/kg 2 به‌صورت وریدی یا عضلانی، سپس mg/kg 1/5 هر 8 ساعت تجویز می‌شود.
موارد منع مصرف:
بيمارى شديد کليوي، حساسيت مفرط. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عواض جانبی:
ادراری تناسلی: اولیگوری، هماچوری، آسیب کلیوی، ازوتمی، نارسائی کلیه، مسمومیت کلیوی،
دستگاه عصبی مرکزی: گیجی، افسردگی، بی‌حسی، ترمور، تشنج، پرش عضلانی، مسمومیت عصبی.
چشم، گوش، حلق و بینی: مسمومیت گورشی، کری، اختلالات بینائی.
خونی: اگرانولوسيتوز، ترمبوسيتوپني، لکوپني، ائوزينوفيلي، کم‌خوني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، افزايش AST, ALT, بيليروبين، هپاتومگالي، نکروز کبدي، اسپلنومگالي.
قلبى عروقي: کاهش فشارخون، افزايش فشار خون، طپش قلب.
پوستي: راش، سوزش، کهير، حساسيت به نور، درماتيت.
احتياطات:
در نوزادان، بيمارى خفيف کليوي، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، نقايص شنوائي، مياستني‌گراويس، شيردهي، پيرى با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: اوج اثر: عضلانى ۹۰ـ۳۰ دقيقه. انتشار: به مايعات بدن از جمله آسيت، مايع پلور، آبسه و مايع سينوويال، در گوش داخلى و کليه تغليظ مي‌شود، از CNS رد نمي‌شود. متابوليسم: ندارد. دفع: کليوى (نيمه عمر ۴ـ۲ ساعت)، اين دارو به‌وسيله همودياليز از خون پاک مي‌شود.
تداخلات داروئي: مصرف پلي‌ميکسين B، آمفوتريسين B، وانکومايسين، سيس‌پلاتين، متوکسى فلوران، کاپرئومايسين باعث تشديد خطر نفروتوکسيسيتى مي‌شود؛ فورسمايد و اتاکرينيک اسيد باعث تشديد خطر سميت گوشى مي‌شود؛ سوکسينيل کولين و بي‌هوش‌کننده‌هاى عمومى باعث تشديد بلوک عصبى ـ عضلانى مي‌شود؛ ايندومتاسين باعث افزايش سطح دارو مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ وزن قبل از درمان: محاسبه دوز براساس وزن ايده‌آل صورت مي‌گيرد اما مي‌تواند بر مبناى وزن فعلى بيمار نيز محاسبه شود.
ـ نسبت U/A, I&O به‌طور روزانه براى پروتئين اورى سلول، سيلندر، تغييرات ناگهانى در برون‌ده ادرارى را گزارش کنيد، در مصرف دوز بالا در صورت کاهش عملکرد کليوي، ممکن است مسموميت افزايش يابد.
ـ علائم حياتى در طول انفوزيون: مراقب هيپوتانسيون و تغيير در نبض باشيد.
ـ بررسى محل تزريق وريدى از لحاظ ترمبوفلبيت شامل درد، قرمزى و تورم هر ۳۰ دقيقه، در صورت لزوم محل تزريق را عوض کنيد؛ محل قبلى تزريق را با کمپرس گرم کنترل کنيد.
ـ حداکثر غلظت سرمى و ۶۰ـ۳۰ دقيقه بعد از تزريق وريدى و ۶۰ دقيقه پس از تزريق عضلانى و کم‌ترين غلظت، درست قبل از دوز بعدي، سطح خونى بايد ۴ـ۲ برابر سطح باکتريو استاتيک باشد.
ـ اندازه‌گيرى PH ادرارى در صورتى که دارو براى UTI استفاده شده است، PH ادرار بايد در حد قليائى نگه داشته شود.
توصيه‌ها:
ـ تزريق وريدى بعد از ترقيق در ۲۰۰ـ۵۰ ml سرم قندى يا سالين نرمال که غلظت محلول حاصل ۱mg/ml يا کمتر باشد و در طى ۵/۰ تا ۱ ساعت (بالغين) يا ۲ ساعت (بچه‌ها) تزريق مي‌شود.
ـ تزريق عضلانى در عضلات حجيم و با تغيير محل تزريق صورت گيرد.
ـ براى حفظ سطح خوني، فواصل دوزها رعايت شود.
ـ تجويز بي‌کربنات براى قليائي‌کردن ادرار در صورت مصرف براى UTI، زيرا فعاليت دارو در محيط قليائى بيشتر است.
ـ دريافت مايعات کافى حدود ۳ـ۲ ليتر در روز براى جلوگيرى از تحريک توبول‌هاى کليوي، مگر آنکه ممنوع شده باشد.
ـ مسير انفوزيون وريدى را با نرمال سالين يا دکستروز واتر بعد از تزريق بشوئيد.
ـ مواظبت در زمان حرکت کردن بيمار مواظبت صورت گيرد و امکانات حمايتى در اختلال حفظ تعادل فراهم شود.
ارزيابى باليني:
اثر درماني: برطرف شدن تب، زخم‌هاى درناژشونده و C&S منفى بعد از درمان.
اختلال کليوى با جمع‌آورى ادرار به‌منظور آزمايشات کليرانس کراتينين، BUN، کراتينين سرم، در صورت اختلال عمل کليوى (کليرانس کراتينين ۸۰ml/min) دوز کم‌ترى بايد داده شود.
کرى با تست‌هاى شنوائى سنجي، شنيدن صداى زنگ، غرش در گوش‌ها، سرگيجه؛ شنوائى را قبل، حين و بعد از درمان بررسى کنيد.
دهيدراتاسيون: وزن مخصوص بالاى ادرار، کاهش تورگورپوستي، خشکى غشاهاى مخاطي، ادرار تيره رنگ.
افزايش رشد عوامل عفوني: شامل افزايش درجه حرارت، بي‌حالي، قرمزي، درد، تورم، خارش ناحيه پرينه، اسهال، استوماتيت، تغيير در سرفه يا خلط.
انجام C&S براى تعيين ارگانيسم عفوني‌کننده قبل از شروع درمان.
اختلال عمل وستيبولي: تهوع، استفراغ، سرگيجه، سردرد، در صورت شديد بودن مصرف دارو بايد قطع شود.
بررسى نقاط تزريق از نظر قرمزي، تورم، آبسه؛ از کمپرس گرم در محل تزريق استفاده کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ گزارش نمودن سردرد، سرگيجه، علائم رشد مجدد عامل عفوني، اختلال کليوي.
ـ گزارش کردن از دست دادن شنوائي، شنيدن صداى زنگ يا غرش در گوش‌ها يا احساس پرى در سر.
درمان مصرف بيش از حد دارو: همودياليز، کنترل سطح سرمى دارو. |
|
|
|
