ترکیب بدنی سالخوردگان

به‌طورى که در مباحث قبلى ملاحظه شد وزن کلى بدن افراد معمولاً در بزرگسالى افزايش مى‌يابد که بازتاب تجمع چربى است؛ سپس بعد از ۵۰ سالگى وزن کلى بدن کاهش مى‌يابد که اين امر نيز بازتاب کاهش تودهٔ عضلانى بدن است، نه کاهش وزن چربي. در دورهٔ سالخوردگى و پيرى کاهش سختى و وزن استخوان و بافت عضلانى هر دو مى‌تواند اضافه شدن بافت چربى را بپوشاند. شواهد ديگر پيشنهاد مى‌کنند که اين تغييرات در ترکيب بدن پيامد غيرقابل اجتناب کهولت و پيرى است؛ براى مثال، شفارد (۱۹۷۸ ب) اطلاعات به‌دست آمدهٔ پالوک، فروتا و آزانو (۱۹۷۴ و ۱۹۷۸) را در مورد افراد شرکت‌کننده در رشتهٔ دو و ميدانى که سن آنها بين ۴۰ تا ۷۰ سال يا بيشتر بود جمع‌آورى کرد. اين افراد با افزايش سن تمايلى براى افزايش وزن يا چربى بدن خود نداشتند. علاوه بر اين، سالخوردگانى که هنوز در طول هفته ۳۰ تا ۴۰ ميل (۴۸۰۰۰ تا ۶۴۰۰۰ متر) مى‌دويدند نشان دادند که کاهش تودهٔ عضلانى بدن آنها قابل توجه نيست.

سالتين و گريمبى (۱۹۶۸) همين‌طور در بين بزرگسالانى که به‌طور منظم در ورزش دويدن و جهت‌يابى شرکت کرده بودند اثرى از بالا رفتن وزن چربى بدن پيدا نکردند، اگرچه آنها مقدارى از وزن بدن خود را بعد از سن ۴۵ سالگى از دست دادند احتمال دارد اين امر انعکاس کاهش تودهٔ عضلانى بدن باشد. هيت، هاگبرگ و احسانى (۱۹۸۱) سطوح مشابهى از درصد چربى بدن و تودهٔ عضلانى بدن را در ورزشکاران جوان و ورزشکاران پيش‌کسوتى که سن آنها در حدود ۵۰ تا ۷۲ سال بود ثبت کرده‌اند. ظاهراً، ادامه دادن تمرين‌هاى مقاومتى در دورهٔ بزرگسالى اثر مطلوبى بر ترکيب بدن آنها خواهد داشت؛ اگرچه هنوز سؤالات دربارهٔ دامنهٔ کاهش تودهٔ عضلانى بدن بعد از سن ۴۵ سالگى به جاى خود باقى است.

آيا سالخوردگانى که برنامه‌هاى ورزشى را آغاز مى‌کنند مى‌توانند تغييرات سودمندى در ترکيب بدن خود به‌وجود آورند؟ تحقيقات انجام شده براى رسيدن به پاسخ اين سؤال مبهم است. بعضى از پژوهشگران تغيير کم يا هيچ‌گونه تغييرى در مورد وزن بدن، وزن چربي، يا تودهٔ عضلانى بدن در سالخوردگانى که ورزش را شروع کرده بودند به‌دست نياوردند (آدامز و ديوريس، ۱۹۷۳؛ ديوريس، ۱۹۷۰؛ پاريزکوا و آيزلت، ۱۹۶۸). برعکس سيدني، شفارد و هاريسون (۱۹۷۷) کاهش تخمينى درصد چربى بدن و چربى زير پوست را در سالخوردگانى که به مدت ۱۴ هفته در برنامهٔ تمرين مقاومتى شرکت کرده بودند به ثبت رسانيدند. تعداد کمى از سالخوردگان در اين تحقيق به تمرينات خود براى يک سال ادامه دادند و وزن چربى بيشترى را از دست دادند، ليکن از وزن بدن آنها کاسته نشد. اين مطلب حاکى از آن است که به تودهٔ عضلانى بدن افزوده شده است. بديهى است، تحقيقات بيشترى براى روشن شدن يافته‌هائى که باهم تعارض دارند موردنياز است.