|
|
| |
نام فارسى |
|
ديگوکسين |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
DIGOXIN |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Lanoxicaps, Lanoxin |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
گليكوزيد قلبي، ضد آريتمى |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
از فرآورده‌هاى ديژيتال |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با مهار پمپ NA/K ATPASE، باعث مي‌شود كلسيم بيشترى در دسترس پروتئين‌هاى انقباضى قرارگيرند، و درنتيجه قدرت انقباضى قلب و برون‌ده قلبى افزايش مي‌يابد همچنين باعث تسريع هدايت ايمپالس‌ها از گره SA به گره AV مي‌شود. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
نارسائى احتقانى قلب، فيبريلاسيون دهليزي، فلوتر دهليزي، تاكيكاردى دهليزي، و در ديژيتاليزه‌كردن سريع اين اختلالات. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
بالغين: وريدى 0/5mg در مدتى بيش از 5 دقيقه داده مي‌شود و سپس به‌صورت خوراكى 0/125 تا 0/5mg به‌طور روزانه و در دوزهاى منقسم هر 6-4 ساعت و درصورت نياز مصرف مي‌گردد (دوز روزانه 10 تا 15mcg/Kg يا 1-0/5 در روز).
افراد مسن: خوراكى مقدار 0/125mg به‌طور روزانه و به‌عنوان دوز نگهدارنده داده مي‌شود.
بچه‌هاى 10-2 سال: خوراكى ۰۲/۰ تا ۰۴/۰ mg/kg در دوزهاى منقسم 8 ساعته در مدت 24 ساعت مصرف مي‌شود، دوز نگهدارنده ۲۵/۰ـ۱۲۵/۰ ميلي‌گرم به‌طور روزانه در دوزهاى منقسم و هر 12 ساعت داده مي‌شود؛ دوز افزايشى وريدى ۱۵/۰ تا ۰۳۵/۰ mg/kg در مدت 5 دقيقه داده مي‌شود.
بچه‌هاى 1 ماه تا 2ساله: وريدى ۰۴/۰ تا ۰۶/۰ mg/kg در دوزهاى منقسم و در مدت 5 دقيقه، هر 8-4 ساعت داده مي‌شود، حتي‌الامكان مصرف دارو را به‌فرم خوراكى عوض كنيد؛ خوراكى ۰۳۵/۰ تا ۰۶۰/۰ mg/kg در سه‌دوز منقسم در مدت 24 ساعت داده مي‌شود، دوز نگهدارنده 7/5 تا 9mcg/kg در دوزهاى منقسم هر 12 ساعت داده مي‌شود.
نوزادان: دوز ابتدائى 30 تا ۵۰ mcg/kg در مدت 5 دقيقه، در دوزهاى منقسم 8-4 ساعته داده مي‌شود، حتي‌الامكان دارو را به‌فرم خوراكى دارو عوض كنيد. دوز افزايشى (loading) ميلي‌گرم/ کيلوگرم ۰۳۵/۰ در دوزهاى منقسم 8 ساعته تا 24 ساعت داده مي‌شود، دوز نگهدارنده mg/kg ۰/۰۱ در دوزهاى منقسم 12 ساعته.
نوزادان نارس: وريدي؛۰۱۵/۰ تا ۰۲۵/۰ mg/kg در سه دوز منقسم در مدت 24 ساعت داده مي‌شود. دوز نگهدارنده۰۰۹/۰ ـ۰۰۳/۰ mg/kg در دوزهاى منقسم 12 ساعته داده مي‌شود.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به ديژيتال‌ها، فيبريلاسيون بطني، تاكيكاردى بطني، سندرم سينوس كاروتيد. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
دستگاه عصبى مركزي: سردرد، خواب‌آلودگي، آپاتي، سردرگمي، عدم آگاهى به زمان و مكان، خستگي، افسردگي، توهم.
قلبى عروقي: آريتمي، افت فشارخون، براديكاردي، بلوك AV، انواع آريتمي‌ها.
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهايي، درد شكمي، اسهال.
چشم، گوش، حلق و بيني: تارى ديد، هاله بينائى زرد مايل به سبز، ترس از نور، دوبيني.
عضلانى اسکلتي: ضعف عضلاني.
احتياطات: در نارسائى کليوي، سکته حاد قلبي، بلوک AV، بيمارى شديد تنفسي، هيپوتيروئيدي، سالمندان، حاملگى (در گروه A قرار دارد)، بيمارى گره سينوسي، شيردهى با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کپسول خوراکى و فرم مايع ۹۰%، قرص خوراکى ۷۰%. شروع اثر:
خوراکى ۲ـ۱ ساعت، وريدي، بلافاصله. اوج اثر: خوراکى ۸ـ۶ ساعت، وريدى ۵ـ۱ ساعت. مدت اثر: ۴ـ۳ روز، انتشار: سطح بافتى دارو بالاتر از سطح پلاسمائى است. متابوليسم: کبدى (۱۵% دارو) دفع: کليوى (نيمه عمر ۴۴ـ۳۴ ساعت)
تداخلات داروئي: مصرف کورتيکواستروئيد، ديورتيک، آمفوتريسين، B، پلي‌استيرن سولفونات سديم و ملين‌ها باعث هيپوکالمى و تشديد خطر آريتمي‌ها مي‌شوند؛ مصرف همزمان کليسم داخل وريدى باعث تشديد خطر آريتمى مي‌شود؛ در صورت مصرف همزمان کينيدين، وراپاميل، آميودارون و فلکاينيد به‌علت افزايش سطح دارو دوز ديگوکسين ۵۰% بايد کم شود؛ سوکسينيل کولين باعث تشديد آريتمى مي‌شود؛ اريترومايسين باعث افزايش سطح دارو مي‌شود؛ مصرف همزمان آنتي‌اسيدها و کلستيرامين باعث کاهش جذب ديگوکسين مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ نبض آپيکال يک ساعت قبل از دادن دارو: اگر زير ۶۰ بود، در طى يک ساعت بعدى يک بار ديگر اندازه‌گيرى شود و اگر مجدداً زير ۶۰ بود، پزشک را خبر کنيد.
ـ الکتروليت‌ها: پتاسيم، سديم، کلر، منيزيم، کلسيم؛ مطالعات عملکرد کليوي: BUN، کراتينين؛ مطالعات خوني: AST, ALT, بيليروبين.
ـ نسبت I&O، توزين روزانه.
ـ سطوح خونى دارو (سطح درمانى آن ۲ـ۵/۰ ng/mL) است سطح سرمى بيش از ng/ml ۲ سمى محسوب مي‌شود، براى تعيين سطح سرمى نمونه خونى بايد قبل از دوز روزانه (۷ـ۵ ساعت بعد از آخرين دوز) گرفته شود.
ـ درمان همزمان آنتي‌بيوتيک با تغيير فلور روده باعث تسريع مسموميت مي‌شود و بيمار بايد به‌دقت تحت کنترل باشد.
توصيه‌ها:
ـ از تزريق دوز اوليه (Loading Dose) در بيمارانى که طى دو هفته قبل ديگوکسين مصرف کرده‌اند خوددارى کنيد.
ـ در صورت افت پتاسيم به زير ۳، درمان کمکى انجام شود.
ـ فرم وريدى رقيق‌نشده يا ۱ گرم از دارو را در ۴ ميلي‌ليتر آب، دکستروز يا نرمال سالين رقيق کرده و در مدت ۵ دقيقه از طرق لوله Y شکل يا آنژيوکت داده شود.
ـ با تعويض فرم داروى مصرفى (قرص، الگريز، تزريقي، بيمار بايد تحت نظر باشد، زيرا مثلاً با جايگزينى فرم الگريز به‌جاى قرص ميزان جذب دارو بيش از ۳۰% بوده و احتمال مسموميت افزايش مي‌يابد).
ارزيابى باليني:
وضعيت قلبي: نبض آپيکال، صفات مشخصه، تعداد نبض و ريتم آن.
پاسخ درماني: کاهش وزن، ادم، نبض، تنفس و افزايش برون‌ده ادراري.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ از قطع ناگهانى دارو اجتناب شود؛ تمام جوانب مصرف دارو را به مريض بگوئيد.
ـ به‌خاطر جلوگيرى از واکنش‌هاى نابه‌جاى داروئى از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC)، اجتناب شود؛ از مصرف همزمان آنتي‌اسيد خوددارى شود.
ـ در صورت وجود کاهش اشتهاء، درد قسمت تحتانى معده، اسهال، ضعف، خواب‌آلودگي، سردرد، تاري‌ديد يا سياهى رفتن چشم‌ها، راش و افسردگى پزشک را مطلع کنيد چرا که ممکن است مسموميت رخ داده باشد در کودکان آريتمي‌هاى قلبى از اولين علائم مسموميت هستند.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: CPK
درمان مصرف بيش از حد دارو: قطع مصرف دارو، تجويز پتاسيم، پيگيرى EKG، تجويز داروهاى مهارکننده آدرنرژيک. |
|
|
|
