جریان هوا

سرعت جريان هوا به‌وسيلهٔ دستگاهى به نام بادسنج (Anemometer) اندازه‌گيرى مى‌شود. اين دستگاه از چهار پيالهٔ نيم‌کره‌اى تشکيل شده که خود بر دو بازوى فلزى عمود برهم چسبانده شده‌اند. با يک ميلهٔ عمومى بر جعبهٔ بادسنج نصب شده‌اند. سرعت باد به‌وسيلهٔ شمارنده‌اى به نام بادشمار (Cyclometer) نشان داده مى‌شود. اين شمارنده در جعبهٔ بادسنج جايگذارى شده است.

به‌طور معمول سرعت باد در يک فضاى آزاد و مسطح و در ارتفاع ده مترى اندازه‌گيرى مى‌شود. و واحد اندازه‌گيرى متر بر ثانيه (M/S) است. اگر سرعت باد نيم متر بر ثانيه باشد هوا کاملاً آرام ناميده مى‌شود که در آن دود به‌طور عمودى بالا مى‌رود، اگر سرعت باد ۳/۳ متر بر ثانيه باشد به‌عنوان نسيم سبک (Light Breeze) ناميده مى‌شود که برگ درختان را به صدا در مى‌آورد، هرگاه سرعت باد به ده متر بر ثانيه برسد باد شديد ناميده مى‌شود و در اين حال شاخه‌هاى بزرگ‌تر درخت‌ها به حرکت در‌ مى‌آيند، هنگامى که سرعت باد به ۱۵ تا ۲۰ متر بر ثانيه برسد توفان (Storm) و چون به ۲۵ تا سى متر بر ثانيه برسد تندباد (Gale) و اگر سرعت آن از ۳۰ تا ۵۰ متر بيشتر شود گردباد (Hurricane) ناميده مى‌شود.

ترمومترکاتا: اين دماسنج به حرکت‌هاى سبک هوا کاملاً حساس است و مى‌تواند جريان‌هاى هوا را که تا ده پا در دقيقه سرعت داشته باشند ثبت کند. شرح دستگاه پيش از اين آمده است.

جهت باد: جهت باد به‌وسيلهٔ اسبابى به‌نام بادنما (Wind vane) تعيين مى‌شود و آن عبارت است از پيکانى که آزادانه در يک محور عمومى مى‌چرخد، بادنما در ارتفاع ده ‌مترى سطح زمين نصب مى‌شود، اگر پيکان آن تا مدت سى دقيقه بى‌حرکت بماند باد آرام بيان مى‌شود. با رها کردن خرده‌هاى کاغذ در هوا هم مى‌توان جهت باد را مشاهده کرد. اين کار جهت تقريبى باد را به‌‌دست مى‌دهد. جهت باد برحسب چهار جهت اصلى (شمالي، جنوبي، شرقي، غربي) و هشت يا شانزده جهت فرعى بيان مى‌شود.