کاربرد منحنی‌های عملکرد در انتخاب پمپ

منحنى خصوصيات پمپ حاوى اطلاعاتى است که از نظر مهندسان طراح مفيد مى‌باشد چون کارخانه‌هاى سازنده انواع پمپ‌ها را با خصوصيات مختلف به بازار عرضه مى‌کنند. با اطلاع از خصوصيات پمپ‌ها و منحنى‌هاى عملکرد سيستم بايد قادر باشيم پمپ را که متناسب با طرح آبيارى باشد از بين انواع پمپ‌هاى موجود در بازار انتخاب کنيم.

محاسبه سرعت مخصوص پمپ اولين راهنماى ما در انتخاب پمپ است. مثلاً بدست آوردن سرعت مخصوص و تعيين تقريبى نوع پمپ متوجه مى‌شويم که پمپ‌هاى پروانه‌اى مقدار زيادى آب را جابه‌جا مى‌کنند ولى ظرفيت توليد فشار (بار) در آنها اندک است. بنابراين در هر سيستمى با فشار متوسط يا زياد مى‌بايست از پمپ‌هاى توربينى يا سانتريفوژ استفاده کرد.

يک پمپ توربينى يک طبقه مى‌تواند مقدار متوسطى از جريان را با فشارى نسبتاً متوسط جابه‌جا نمايد. اگر به‌جاى يک پمپ توربينى چندين پمپ توربينى را به طور سرى پشت سرهم قرار دهيم مى‌تواند همان مقدار جريان را با فشار زياد حرکت دهد. بدين وسيله مشکل فشار در پمپ‌هاى توربينى حل مى‌شود. پمپ‌هاى توربينى مستقيماً در داخل چاه يا منبع آب قرار مى‌گيرند و از اين نظر که به دليل قطر کوچکى که دارند تمام طبقات پمپ در داخل لوله جايگزارى مى‌شود کاربرد آنها بسيار ساده است. موتور از طريق يک شافت عمودى به پمپ متصل است و يا اينکه توسط موتورهاى الکتريکى شناور نيروى مورد نياز پمپ تأمين مى‌شود. بدين‌ترتيب در پمپ‌هاى توربينى که براى استخراج آب از چاه‌ها زياد مورد استفاده دارد موتور در سطح زمين نصب مى‌شود و پمپ در داخل لوله و دورن چاه در زير سطح آب نصب است.

پمپ‌هاى سانتريفوژ فشار زيادى توليد مى‌کنند ولى آب‌دهى آنها نسبت به پمپ‌هاى توربينى کمتر است. براى رفع اين مشکل تعددى پمپ سانتريفوژ به‌صورت موازى پهلوى هم قرار داده مى‌شوند تا کمبود دبى را جبران نمايند. مشکلى که در پمپ‌هاى سانتريفوژ وجود دارد و نمى‌توان آن را به‌نحوى جبران نمود اين است که به‌دليل بزرگ بودن حجم پمپ امکان نصب آنها در داخل چاه‌هاى معمولى نيست. علاوه بر اين هر پمپ سانتريفوژ نياز به يک NPSHr دارد که اين خود توان مکش را در آنها کاهش مى‌دهد به‌طورى که حداکثر فاصله محل نصب پمپ تا سطح آب را به حدود ۵/۴ متر محدود مى‌سازد.

نحوه انتخاب پمپ براساس مدل‌هاى موجود که در زير براى پمپ‌هاى نوع سانتريفوژ تشريح شده است بدين‌ترتيب است که ابتدا از روى کاتالوگ‌هائى مشابه شکل (منحنى‌هاى پوش براى انتخاب مدل پمپ بر اساس نيازهاى شرايط‌ کاري) براساس دبى و بار مورد نياز مدل پمپ انتخاب مى‌شود. پمپهائى که با موتور برقى کار مى‌کنند ۱۷۵۰ دور يا ۳۵۰۰ دور در دقيقه هستند که مدل ۱۷۵۰ دور نسبت به نوع ۳۵۰۰ دورد در دقيقه دبى بيشتر و فشار کمترى دارند. در اين شکل (منحنى‌هاى پوش براى انتخاب مدل پمپ بر اساس نيازهاى شرايط‌ کاري) در داخل هرقسمت شماره‌اى نوشته است که نماينده مدل پمپ است که با شرايط مورد نظر ما بالاترين راندمان را خواهد داشت. پس از اينکه مدل پمپ مشخص شد به سراغ منحنى‌هاى خصوصيات پمپ مى‌رويم که تيپ اينگونه منحنى‌ها درشکل (نمونه‌اى از منحنى‌هاى خصوصيات پمپ بر اساس انتخاب مدل پمپ) نشان داده شده است.