فلسفهٔ آتش

آئين زرتشت، آئين پاکى و بى‌آلايشى است که چون آتش بزرگ‌ترين پاک‌کننده و در عين حال پاک‌ترين و نورانى‌ترين است، از اين رو سمبل اين کيش به‌حساب آمده است. برخى از ناآگاهان بر اين باور هستند که چون زرتشتيان به طرف نور و آتش عبادت مى‌کنند، آتش پرست هستند. حال آن که اين عقيده و باور اشتباهى محض است، زيرا زرتشتيان به هيچ‌وجه آتش‌پرست نيستند، بلکه آتش را رمز و سمبل اهورامزدا مى‌دانند.

مثل آتش پاک و درخشان باشند.

همانطورى که شعله‌هاى آتش به‌سوى بالا زبانه مى‌کشد، پيروان دين هم به‌سوى بالا، به‌سوى روحانيت، به‌سوى انسانيت و بالاخره به‌سوى ترقى و تعالى پيشروى کنند.

همانطورى که شعله‌هاى آتش هرگز به‌سوى پائين جذب نمى‌شود آنها هم سعى کنند مجذوب خواهش‌هاى پست نفسانى نشوند.

همانطورى که آتش ناپاک را پاک مى‌کند و خود آلوده نمى‌شود، آنها هم با بدى بستيزند بى‌آنکه خود را آلودهٔ بدى‌ها کنند.

همانطورى که از يک اخگر مى‌توان آتشى برافروخت، با روح و فکر يک انسان نيکوکار، روان‌هاى بى‌شمارى پاک و منزه خواهد شد.

آتش با هر چه تماس بگيرد آن را مثل خود شفاف و درخشان مى‌کند، فرد زرتشتى نيز بايد پس از برخوردار شدن از فروغ دانش و بينش، ديگران را از فروغ نيکى بهره‌مند سازد.

همانطورى که آتش فعال و بى‌قرار است و تا پايان عمر حتى لحظه‌اى از کوشش باز نمى‌ايستد، انسان هم بايد، مانند آتش فعال باشد و از کار و کوشش باز نايستد. اما آتشى که درون آدمى را از آلودگى پاک مى‌کند جز اشا (راستي) نيست که از راه اصول سه‌گانه هومت (انديشه نيک) هوخت (گفتار نيک) هورشت (کردار نيک) به‌دست مى‌آيد.

آتشکده‌ها در ايران باستان نه تنها جاى عبادت بلکه دادگاه، درمانگاه و دبستان هم بود. آتشکده‌ها مجهز به کتابخانهٔ جامعى بودند. آتشکده‌ها جاهاى مقدسى بودند که نبايد آلوده گردند و نگهبانانى داشتند که آذربان خوانده مى‌شدند. اين آذربانان زندگى بسيار ساده و پاکى داشتند و تعاليم زرتشت را به پاک‌ترين و خالص‌ترين صورت خود به پيروان مزدسنى تعليم مى‌دادند.