تریپانوزومیازیس

بيمارى شاگاس

اپيدميولوژى

اپيدميولوژى بيمارى شاگاس (تريپانوزومياز Trypanosomiasis آمريکائي) نوعى بيمار مشترک بين انسان و حيوان است که عامل آن تريپانوزوماکروزى (Trypanosoma Cruzi) مى‌باشد؛ اين انگل فقط در آمريکا يافت مى‌شود. انتقال اين بيمارى به انسان عمدتاً از طريق ساس‌هاى ردوويد (Reduviid Bug) آلوده صورت مى‌گيرد؛ اين ساس به‌طور غير يکنواخت ازجنوب ايالات متحده تا جنوب آرژانتين ديده مى‌شود. انتقال از طريق تزريق خون آلوده و به‌طور عمودى از مادر به جنين نيز صورت مى‌گيرد. عفونت تريپانوزوماى کروزى انسان، يک مشکل بهداشتى به‌ويژه در مناطق روستائى آمريکاى مرکزى و جنوبى محسوب مى‌شود.

تظاهرات بالينى

اولين نشانه‌هاى بيمارى شاگاس حاد حداقل يک هفته پس از ايجاد عفونت به‌وجود مى‌آيد ممکن است يک منطقه قرمز و متورم اندوره (شاگوما Chagoma) به‌همراه لنفادنوپاتى ديده شود. نشانه رومانيا (Romana Sign) (ادم بدون درد يک‌طرفه پلک و دور چشم) هنگامى پديد مى‌آيد که ملتحمه راه ورود ارگانيسم باشد. نشانه‌هاى موضعى با تب، بى‌‌اشتهائي، و ادم صورت و اندام‌هاى تحتانى دنبال مى‌شوند. ميوکارديت شديد نوعى عارضه نادر ما بالقوه کشنده بيمارى مى‌باشد. علائم حاد خودبه‌خود از بين مى‌روند و پس از آن بيمار وارد فاز نامشخص يا بدون علامت عفونت تريپانوزوماکروزى مزمن مى‌شود. شاگاس مزمن و علامت‌دار سال‌ها يا حتى ده‌ها سال بعد ظهور مى‌کند و علائم آن عمدتاً قلبى و گوارشى مى‌باشند. کارديوميوپاتي، اختلالات ريتم، يا ترومبوآمبولى ممکن است اتفاق بيفتند. RBBB شايع‌ترين يافته در ECG است. تظاهرات گوارشى عبارتند از: مگاازوفاگوس (با علائم ديسفاژي، اُدينوفاژي، درد سينه و رگورژيتاسيون) و مگاکولون (با علائم درد شکم، يبوست مزمن، انسداد، سوراخ‌شدگي، سپتيسمي، و حتى مرگ).

تشخيص

تشخيص بيمارى شاگاس حاد نياز به ديدن انگل دارد که ممکن است در بررسى بافى‌کت يا خون تازه يا اسمير نازک يا ضخيم خون يافت شود. اگر مشاهده مستقيم موفقيت‌آميز نبود، مى‌توان از تلقيح به موش و کشت در محيط‌هاى اختصاصى کمک گرفت. بيمارى مزمن با کمک سرولوژى تشخيص داده مى‌شود. CF، ايمونوفلورسانس، و اليزا همگى موجود هستند اما مثبت کاذب آنها زياد است. به همين علت توصيه مى‌شود که هر تست مثبت را با دو تست ديگر تأييد نمود.

درمان

نيفورتيموکس (Nifurtimox) در ايالات متحده تنها داروئى است که بر تريپانوزوماکروزى تأثير دارد. اين دارو مدت و شدت بيمارى حاد را کاهش مى‌دهد اما تأثير آن در ريشه‌کنى انگل پائين است به‌طورى که تقريباً ۷۰ درصد از عفونت‌هاى حاد را از نظر انگلى درمان مى‌نمايد. درمان بايستى سريع و با دوز روزانه ۱۰-۸ mg/kg در بزرگسالان، ۱۵-۵/۱۲ mg/kg در نوجوانان، و ۲۰-۱۵ mg/kg در کودکان ۱۰-۱ سال شروع شود. درمان به‌صورت خوراکي، چهار بار در روز و به‌مدت ۱۲۰-۹۰ روز ادامه مى‌يابد. نيفورتيموکس را مى‌توان از CDC تهيه نمود. پس از سال‌ها بحث توصيه مى‌شود که بيماران آلوده به تريپانوزوماکروزى بدون توجه به وضعيت بالينى و مدت عفونت آنها درمان شوند.