|
| صنعت جهانگردى پايدار و محيط زيست
|
|
| از آنجائى که جهانگردى سير تکاملى را به‌عنوان يک صنعت در بسيارى از کشورهاى جهان مى‌پيمايد، هميشه موضوع مورد بحث مى‌باشد. اصطلاح جهانگردى پايدار، که به تازگى به کار مى‌رود، داراى معنى‌ها و تفسيرهاى متعدد است. مقصود از اين اصطلاح، بيان توانائى‌هاى کشورى است که مقصد جهانگردان قرار مى‌گيرد و خود را در برابر رقيبان جديد و سرزمين‌هائى که کم بازديد مى‌شوند و از جذابيت‌هاى بيشتر برخوردارند، حفظ مى‌کند؛ هم‌چنين از توانائى جذب جهانگردان در نگاه اول و تشويق آنها به بازديد‌هاى بعدى از آن مکان بحث کرده که از نظر فرهنگى منحصر به فرد بوده و با عوامل زيست‌محيطى تعادل و توازن برقرار مى‌کنند.
|
|
| در سال ۲۰۱۰ پيش‌بينى شده است که بيش از يک ميليارد نفر به جهانگردى خواهند رفت، و اين جمعيت انبوه باعث مى‌شود که ساحل درياها، استراحت‌گاه‌هاى کوهستاني، مراکز آثار تاريخى و ييلاق‌هاى خوش آب و هوا دچار مشکل شوند و احتمالاً انبوه جمعيت، حيات اين مناطق را دستخوش تهديد قرار مى‌دهد. يکى از راه‌هاى مبارزه با اين پديده و جلوگيرى از بهره‌مندى بيش از حد از منابع طبيعى و آثار فرهنگي، اين است که ورود افراد جهانگرد به اين مناطق محدود گردد و بيش از ظرفيت و اين نقاط از آنها بهره‌بردارى نشود.
|
|
| مسائل محيطي، مانند تغيير آب و هواى کره زمين، لايهٔ اوزون، ذوب شدن يخ‌ها، تخريب جنگل‌ها و پس‌مانده‌هاى اتمى از جمله مسائلى هستند که مورد توجه آژانس‌هاى بين‌المللى مى‌باشند. صنعت جهانگردى نياز به توسعهٔ سالم اقتصادى و حفظ منابع طبيعى دارد. در اين راستا، لازم است از يک سو يکپارچگى فرهنگ ملى و مزاياى اشتغال‌زائى و از سوى ديگر اثرات تغييرات سريع آب و هوا بر مناطق پذيراى جهانگردان مثل سواحل درياها مورد بررسى قرار گيرند.
|
|
| حتى جهانگردان مبتنى بر سيستم اقتصادى هم زيان‌هاى خاص خود را دارد. مقصود از جهانگردى اقتصادي، که يکى از شاخص‌هاى جهانگردى است، اين است که طبقهٔ ميانى جامعه که داراى آموزش و درآمد کافى هستند به مسافرت و جهانگردى بروند، بدون اينکه محيط زيست را تخريب کنند؛ ولى با وجود اين، هنوز تهديدى بر مناطق قطب جنوب، جنگل‌هاى پُرباران مناطق حاره يا جزيره‌هاى دورافتاده وجود دارد.
|
|
| سازمان‌هائى چون سازمان جهانى جهانگردي، شوراى جهانگردى و مسافرت‌هاى جهانى و سازمان جهانگردى آسيا و حوزهٔ اقيانوس آرام از جمله نهادها و سازمان‌هاى منطقه‌اى و بين‌المللى هستند که براى حفظ محيط زيست و منابع طبيعي، سياست‌ها، قوانين، راهنماها و دستورالعمل‌هائى را صادر مى‌کنند. در هر بخش از اين صنعت، اقداماتى براى حفظ محيط زيست صورت مى‌گيرد. به‌تازگى صنعت هتل‌ها در تلاشى چشم‌گير، سعى کرده است مانع از مصرف بيش از حد انرژى شود و مى‌کوشد تا فاضلاب‌هاى حاصل از مواد ضدعفونى و پاک‌کننده را کاهش دهد و بسيارى از اقلام مانند صابون، محصولات کاغذى و پلاستيکى را بازيافت نمايد.
|
|
|
|
| مسئله بهداشت و رعايت آن روزبه‌روز بيشتر مورد توجه جهانگردان و مسافران در سطح بين‌المللى قرار مى‌گيرد. بروز بيمارى‌هائى مانند وبا و مالاريا در کشورهاى در حال توسعه، و تهديدى که ويروس ايدز در سطح جهانى مى‌نمايد؛ باعث شده است جهانگردان به مسئله غذا، آب نوشيدنى و ملزومات پزشکى توجه بيشترى کنند و از کشورها و مقصدهائى که پذيراى مسافران هستند، خواسته شود که اقدامات بهداشتى بيشترى به عمل آورند.
|
|
| براى جذب جهانگردان خارجى هميشه مسئله امنيت از اهميت بالائى برخوردار بوده است. با توجه به تحقيق پيمايشى که در سال ۱۹۹۴ انجام شد، ۶۶ درصد از مسافران تفريحى گفتند که به هنگام انتخاب کشور يا محل کشور يا محل مورد نظر، مسئله امنيت را در اولويت اول قرار مى‌دهند و ۶۲ درصد از مسافرانى که به سفرهاى دريائى خارج از کشور مى‌رفتند، گفتند که هنگام برنامه‌ريزى مسافرت به مسئله امنيت و سلامت محيط‌زيست اهميت بيشترى قائل هستند (شوراى جهانگردى ومسافرت‌هاى بين‌المللي، ۱۹۹۵) اگرچه رويدادهاى غيرمنتظره‌اى که براى جهانگردان پيش مى‌آيد در مقايسه با صدمه‌هائى که در اثر رويدادهاى عادى و طبيعى به آنها مى‌رسد از اهميت کمترى برخوردار است، ولى به هنگام بروز چنين رويدادهائى همهٔ روزنامه‌ها و رسانه‌هاى گروهى آنها را به‌صورت بسيار برجسته‌اى منعکس مى‌کنند و داستان‌هاى رقت‌بار و احساس‌برانگيزى مى‌گويند. با رشد صنعت جهانگردى توقع جهانگردان در مورد مسئله امنيت و سلامتى سيستم حمل و نقل و استراحت‌گاه‌ها در کشورهاى خارجى بيشتر مى‌شود. کشمکش‌هاى جهانى و جنگ‌ها، افزايش ميزان جنايت و تروريسم نه تنها به‌عنوان موانعى بر سر راه صنعت جهانگردى قرار مى‌گيرند، بلکه موجب بروز مشکلات سياسى مى‌گردند و مانع از اين مى‌شوند که مردم يا ملتى که در واقع روابط دوستانه دارند از کشورهاى ديگر بازديد کنند.
|
|
| برخى از کشورها داراى منابع کافى بوده و مى‌توانند مسائل مربوط به جهانگردى را حل کنند و اين صنعت را به‌صورتى موفقيت‌آميز اداره نمايند. از آنجائى که مشکلات موجود در امنيت مسافرت‌هاى هوائى که به سرعت در خدمات هوائى گسترش يافته است، مانع از پيشرفت صنعت جهانگردى در بسيارى از کشورها شده، زيربناى ساختارهاى امور هواپيمائى را ضعيف کرده و به علت وجود افراد کم‌سن و سال و نبود خلبان‌هاى کارآمد و خدمهٔ پرواز در هواپيما و فرودگاه باعث ايجاد نارسائى‌هائى شده است.
|
|
|
|
| صنعت جهانگردى و مسافرت هنوز يکى از منابع مهم اشتغال‌زائى به حساب مى‌آيد و در کشورهاى فقير و ثروتمند مورد توجه قرار مى‌گيرد که توانسته يک نفر از هر ۹ نفر در سراسر دنيا را به استخدام خود درآورد. ولى به سبب پائين بودن نرخ جمعيت در کشورهاى صنعتي، برخى از اين کشورها بايد دنبال نيروى کار باشند و در مواردى ناگزير به وارد کردن نيروى کار به کشور شوند و در صنايع خدماتى هم اقدام به بازسازى فرآيند يا تجديد مهندسى نمايند. در سدهٔ بعد که افراد متخصص سالخورده مى‌شوند، صنايع مختلف در جهان با کمبود متخصص روبه‌رو خواهند شد.
|
|
| در مقابل، کشورهاى در حال توسعه، با نيروى کار جوان و بدون مهارت کافى روبه‌رو خواهند شد. کمبود کارگران با مهارت و از سوى ديگر افزايش تقاضا براى محصولات و خدمات صنعت جهانگردي، صنعت مزبور را ناگزير مى‌سازد که براى آموزش و تربيت افراد متخصص انگيزه‌هاى بيشترى ايجاد کنند.
|
|
| بسيارى از کشورها در جهت آموزش و تربيت نيروى کار صنعت جهانگردي، برنامه‌هاى متعددى به اجراء درمى‌آورند. بسيارى از کشورها که به درآمد از جهانگردى نياز زيادى دارند، اقدام به اجراء برنامه‌هائى براى آموزش دوره‌هاى جهانگردى و ميهمان‌دارى نموده‌اند. دوره‌هاى آموزش مهارت فنى ميهمان‌دارى براى دانش‌آموزانى که علاقه‌مند به اين کار هستند، گنجانده شده است که باعث کسب مهارتى نسبى در زمينه هتل‌دارى و پذيرفتن سرپرستى هتل‌ها، به آنها مى‌دهد. در دورهٔ پيش‌دانشگاهي، برنامه‌هاى حرفه‌اى براى تعليم دانش‌آموزان مربوطه طراحى شده است تا سرآشپز و سرپرست کارآمدى شوند. در بسيارى از دانشکده‌ها براى تربيت نيروى کار کافى و مدير، دوره‌هاى دو ساله و چهارساله ارائه مى‌شود، که افراد در اين رشته‌ها مى‌توانند مدرک کارشناسى و کارشناسى ارشد بگيرند.
|
