براى درکى عميقتر از صنعت جهانگردى و امکان برنامهريزى بهتر در اين زمينه، بايد با تعدادى از عوامل خارجى که مىتوانند مانع از رشد اين صنعت شوند، آشنا شويم. عوامل زير در امر کاهش يا افزايش جهانگردي، در سطح منطقهاي، محلى و حتى جهانى نقش مهمى ايفاء مىکنند و برخى ازآنها از توان بالقوهاى برخوردارند که مىتوانند موجب رشد صنعت جهانگردى شوند، که عبارت هستند از: تغيير در ترکيب جمعيت و جامعه، پيشرفت فناوري، تغييرات سياسي، جهانگردى پايدار، توجه به مسائل محيط زيست، امنيت و بهداشت و توسعه منابع انسانى.
|
|
|
|
تغيير در ترکيب جمعيت کشورهاى جهان يکى از عوامل بسيار مهم به حساب مىآيد. جمعيت دنيا در سال ۲۰۰۰ به ۶ ميليارد نفر خواهد رسيد، از اينرو براى تأمين نياز صنعت جهانگردى از نظر نوع محصول و خدمات براى سالهاى آينده بايد اين عامل را مورد توجه قرار داد. کشورهائى که پذيراى جهانگردان هستند بايد دربارهٔ سه دسته از مسافران به خوبى بيانديشند، که هر دسته داراى سليقهها و اقلام مصرفى خاصى هستند. افراد ۱۸ تا ۳۴ سال که بزرگترين گروه را تشکيل مىدهند، کماکان بهصورت يک نفره يا گروهى به مسافرت مىروند. اين دسته از جهانگردان چه بهصورت انفرادي، با همکار يا بهصورت گروهى از دوستان به مسافرت بروند، بيشتر جذب کشورهاى آسيائى خواهند شد.
|
|
ژاپن و کشورهاى پيشرفتهٔ غربى شاهد رشد جمعيت افراد سالخورده و کسانى هستند که عمر آنها بيش از ۵۰ سال خواهد بود. بسيارى از اين افراد به سبب تجديد ساختار بازار کار، پيش از موعد مقرر بازنشسته خواهند شد. اين نسل که از 'نسل انفجار زاد و ولد' هستند داراى منبع مالى و وقت کافى براى مسافرت مىباشند. به هر حال الگوى مصرف آنها با توجه به ميزان درآمد سالهاى بازنشستگى متفاوت است. انتظار مىرود که اين افراد مدت زمان بيشترى در محل بمانند، مبالغ بيشترى هزينه کنند، به ورزش و حرکتهاى جسمانى توجه نمايند و بيشتر جذب کشورهائى شوند که از نظر فرهنگى قوى و از نظر سطح آموزش، غنى باشند.
|
|
سرانجام شاهد خانوادههائى هستيم که مرد و زن کار مىکنند (داراى دو منبع درآمد هستند) و تعدادى بچه دارند. مسافرتى که موردنظر اين دسته از جهانگردان است، بايد به گونهاى باشد که پدر و مادر و بچهها بتوانند از آن لذت ببرند. آنها به مکانهائى مسافرت مىکنند که تشکيلات و تسهيلات کافى براى آرامش افراد خانواده داشته باشند.
|
|
با افزايش نيروى کار زنان، وجود خانوادههاى يک نفره، زوج بدون بچه و خانوادههاى غيرسنتي، در سراسر دنيا ساختار خانواده نيز تغيير خواهد کرد. در برنامهريزى صنعت جهانگردى بايد به اين عوامل اصلى توجه زياد شود.
|
|
|
فنآورى پيوسته بر مسافرت و کسانى که اين نوع خدمت را ارائه مىدهند، اثر خواهد گذاشت. بهويژه، در رابطه و وابستگى متقابل بين سيستم حمل و نقل و سيستم توزيع خدمات و محصولات صنعت جهانگردى و از سوى ديگر اطلاعات مشتريان وجود فناورى احساس مىشود. پيشرفت صنعت هوانوردى اين امر را ميسر ساخته است که مسافران بتوانند با هواپيماهاى بسيار پيشرفته ظرف سه ساعت فاصله بين نيويورک و شانگهاى را بپيمايند. ولى شايد چند سال طول بکشد تا از نظر اقتصادى به صرفه باشد و جهانگردان بتوانند از نظر مالى از عهدهٔ هزينهٔ چنين مسافرتهائى برآيند. قطارهاى بسيار سريع ساخته شده است که مىتوانند در هر ساعت بيش از ۴۸۳ کيلومتر (۳۰۰ مايل در ساعت) را طى کنند و هماکنون در ژاپن، فرانسه و بخشهاى ديگر دنيا به کار گرفته شده است و اين امکان وجود دارد که در آيندهٔ نزديک، بسيارى از مسافرتهاى هوائى را کاهش دهند. اگرچه در ايالاتمتحدهٔ آمريکا، مردم براى تفريح با قطار مسافرت مىکنند، ولى در صنعت جهانگردى قطار هنوز نتوانسته است جاى پاى محکمى پيدا کند؛ زيرا در اين مورد بايد به عوامل اقتصادى و حذف برخى از رايانههائى که در اين زمينه پرداخت مىشد، توجه کرد.
|
|
اگرچه پيشرفت فنآورى مىتواند در اين راه کمکهاى شايانى بنمايد، ولى تهديدهائى هم در پى خواهد داشت. با وجود اينکه پيشرفت فنآورى مىتواند محصولات و خدماتى را که صنعت جهانگردى ارائه مىکند، بهبود دهد ولى ممکن است موجب از دست دادن شغل، تغيير شغل و کاهش شاغلان شود و اثرات نامطلوبى بر اقتصاد محلى بگذارد. نسل جديدى از هواپيماهاى دورپرواز و کممصرف بهوجود آمده است، و اين بدين معنى است که مىتوان به ميزان بيشترى از اين وسائل در هر مسيرى استفاده کرد. اگر کشور مقصد نتواند وسيلهٔ حمل و نقل هوائى را به ميزان کافى تأمين کند، احتمالاً آيندهٔ مسافرت با هواپيما به خطر خواهد افتاد.
|
|
|
تغييرات سياسى نيز اثرات بالقوه شديدى بر صنعت جهانگردى دارند. پيدايش کشورهاى اروپاى شرقى و کشورهاى مستقل مشترکالمنافع باعث شد که کمکم دولتهاى مردم سالار (دموکراتيک) و سيستمهاى اقتصاد آزاد بهوجود آيند، و همين باعث تأثير تدريجى بر روند مسافرت و جهانگردى در سطح جهانى گردد. چين با جمعيت يک ميليارد نفرى خود، داراى مسافران درونمرزى و برونمرزى است ولى مسئله مهمتر جذب جهانگردان خارجى است که باعث شدهاند اقتصاددانان، سازمانهاى تجارى و سياستگذاران کشورهاى همسايه و کشورهاى دور، به اين سرزمين مسافرت کنند.
|