| استوديوى تلويزيونى محلى مناسب و مجهز براى ساخت برنامه تلويزيونى مى‌باشد که تمامى امکانات صوتي، تصويرى را دارا بوده و هم‌چنين تجهيزات لازم جهت پرداخت و تنظيم صوت و تصوير را نيز دارد. قسمت‌هائى چون اتاق کنترل توليد (اتاق فرمان)، اتاق کنترل فنى تصوير (نودال) و اتاق کنترل صدا در يک استوديوى تلويزيونى وجود دارند.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| استوديوى کوچک يا محلى از نظر اندازه به دو دسته کوچک و متوسط تقسيم مى‌شود که از نظر مساحت طول و عرض و ارتفاع متفاوت هستند. استوديوى کوچک با طول و عرض ۱۰x۱۵ متر و ارتفاع ۵/۳ متر داراى مساحت ۱۵۰ متر مربع مى‌باشد و استوديوى متوسط با طول و عرض ۱۲x۱۸ متر و ارتفاع ۷ متر داراى مساحت ۲۱۶ مترمربع مى‌باشد.
|
|
|
|
| مرکز بزرگ تلويزيونى از جهت اندازه به سه دسته کوچک، متوسط و بزرگ تقسيم مى‌شود که از نظر طول و عرض و ارتفاع و مساحت متفاوت هستند. استوديوى کوچک با طول و عرض ۱۵x۲۲ متر و ارتفاع ۹ متر مساحت ۳۳۰ مترمربع دارد.
|
|
| استوديوى متوسط با طول و عرض ۲۴x۲۸ متر و ارتفاع ۱۰ متر مساحت ۶۷۲ مترمربع دارد.
|
|
| استوديوى بزرگ با طول و عرض ۳۲x۳۲ متر و ارتفاع ۱۳ متر مساحت ۱۰۲۴ مترمربع دارد.
|
|
|
|
| منابع تصوير استوديو شامل دوربين‌هاى استوديو، دستگاه نمايش فيلم (تله سينما)، دستگاه ضبط نوار ويدئو دستگاه نمايش اسلايد، دستگاه نمايش لوحه، دستگاه مولد حروف و منابع تصويرى خارج از استوديو مى‌باشد. بخش پرداخت منابع تصويرى شامل دستگاه مولد جلوه‌هاى ويژه، برش خام (کروکامي)، ترکيب کننده رنگ دستگاه مولد حاشيه و صفحه تصويرى است و در نهايت تنظيم آنها بر روى بند ترکيب تصاوير صورت مى‌گيرد.
|
|
|
|
| منابع صوتى استوديو شامل ميکروفن‌ها (شخصي، ثابت، بوم، صفحه صوتى ۳۳/۵ دور در دقيقه، ۴۵ مورد در دقيقه و ۷۸ دور دقيقه)، نوار صوتى (حلقه به حلقه، کاست، کارتريج)، فيلم (اُپتيک، مغناطيسي)، نوار ويدئو و منابع صوتى خارج از استوديو مى‌شود. بخش پرداخت منابع صوتى شامل صافى‌هاى برابرساز (صافى‌هاى حضور صافى‌هاى تلفني، برابرساز گفتگو)، ارتعاش مصنوعي، مدولاتور صدا و صداى ترکيب‌شده و در قسمت ميز تنظيم صدا تنظيم مى‌گردد.
|
|
|
|
| معمارى و شکل ايده‌آل اتاق کنترل توليد هنوز مسئله‌اى سليقه‌اى است. در پاره‌اى استوديوهاى تلويزيونى همهٔ افراد و ابزار فنى لازم در يک اتاق بزرگ در کنار يکديگر جمع مى‌شوند؛ اين روش از لحاظ اقتصادى مقرون به صرفه بوده و موجب همکارى نزديک افراد مى‌شود. اما از طرفى ممکن است اين فعاليت‌هاى متفاوت با يکديگر تداخل کرده و تمرکز مسؤولين را از بين ببرد. از اين‌رو برخى شبکه‌هاى تلويزيونى ترجيح مى‌دهند که مکان‌هاى جداگانه‌اى براى اتاق کنترل توليد، اتاق کنترل تصوير يا ويدئو (نودال) و اتاق کنترل صدا در نظر گيرند.
|
|
| استوديو تلويزيونى از وراء پنجرهٔ شيشه‌اى دوجدارهٔ اتاق کنترل توليد ديده مى‌شود. در بعضى از مراکز، اتاق‌هاى کنترل در سطحى بالاتر از استوديو قرار گرفته‌اند. آنچه در اين اتاق (کنترل توليد) پيش از هر چيز به چشم مى‌آيد مونيتورها (بازبين تصوير) هستند. اين مونيتورها، به‌طور پيوسته تصاوير دوربين‌هاى استوديو و ساير منابع تصويرى استوديو را به نمايش مى‌گذارند.
|
|
| در ميان اين مونيتورها، مونيتور متمايزى ديده مى‌شود که به مونيتور نهائى (فينال) موسوم است. کارگردان با در نظر گرفتن تداوم برنامهٔ در دست تهيه، تصوير يکى از مونيتورها را انتخاب کرده و آن را به روش‌هاى متنوعى در مونيتور نهائى ظاهر مى‌کند. تصوير مونيتور نهائى همان خواهد بود که ضبط و يا پخش مى‌شود. از بلندگوئى که در گوشهٔ اتاق کنترل توليد قرار گرفته است صداى برنامه شنيده مى‌شود.
|
|
| جلوى اين مونيتورها، ميز بزرگى (ميز ترکيب تصاوير) قرار دارد که بر روى آن تعداد زيادى کليد نصب شده است. کارگردان برنامه و دستيارش پشت اين ميز مى‌نشينند. دستيار کارگردان مسؤول کنترل زمان برنامه و ياد‌آورى نماهاى دوربين‌ها به تصويربرداران است. کارگردان برنامه از طريق ميکروفنِ متصل به ميز ترکيب تصاوير اطلاعاتى در زمينهٔ حرکات دوربين‌ها و فعاليت‌هاى لازم به افراد مسؤول در استوديو مى‌دهد. گاهى خود او با ميز ترکيب تصاوير (ميز ملانژور) کار مى‌کند و براى تعويض و انتقال تصاوير از کليدهاى مخصوص روى ميز استفاده مى‌کند. اما در غالب استوديوهاى مدرن تلويزيونى اين عمل به عهدهٔ شخص ديگرى واگذار مى‌شود. در تهيهٔ برنامه‌هاى سنگين و پيچيدهٔ تلويزيوني، کارگردان فرصت چنين کارى را ندارد و براى بهبود و سرعت بخشيدن اجراى برنامه بايد حواس خود را در زمينهٔ هدايت و پيشبرد برنامه متمرکز کند. شخص ديگرى که مسؤوليت اجراء روش‌هاى انتخابى کارگردان براى تعويض تصاوير را به عهده دارد 'مسؤول ترکيب تصاوير' يا کارگردان فنى ناميده مى‌شود.
|
|
| کارگردان فنى مسؤول فعاليت‌هاى فنى کارکنان برنامهٔ تلويزيونى است. از اين‌رو علاوه بر مشاورت فني، مسؤوليت‌هاى او مى‌تواند شامل موارد زير نيز باشد:
|
|
| - کارگردانى دوربين‌ها: شرکت فعالانه در استقرار و کاربرد دوربين‌ها
|
|
| - تعويض تصاوير: عمل ترکيب تصاوير
|
|
| - يا مهندس مشاور: پيگيرى جنبه‌هاى فنى تهيهٔ برنامه، دستيار غير رسمى کارگردان، مسؤوليت اجراء جلوه‌هاى ويژه، رسيدگى به ساير منابع تصويري، و غيره
|
|
| کارگردان فنى از طريق سيستم ارتباط داخلى گوشى‌ها مى‌تواند با يکايک اعضاء گروه خود ارتباط برقرار سازد.
|
|
| علاوه بر کارگردان فني، تکنسين‌هاى ديگرى نيز در تهيهٔ يک برنامهٔ تلويزيونى شرکت دارند:
|
|
| ۱. مدير نورپردازى (نورپرداز) که مسؤول طرح و اجراء نورپردازى يک برنامه است، بعضى اوقات، بر کيفيت تصوير ويدئو نيز نظارت مى‌کند.
|
|
| ۲. طراح صحنه که مسؤول طرح و پيگيرى ساخت صحنه‌ها است.
|
|
| ۳. گريمور که چهره‌آرائى با گريم بازيگران را زير نظر دارد.
|
|
| اتاق کنترل فنى تصوير (نودال)
|
|
| پيشرفت‌هاى تکنولوژيک در زمينهٔ ارتباطات بر طرح و ساخت دوربين‌هاى تلويزيونى نيز تأثير گذاشته است. امروزه تنوع دوربين‌هاى پيچيده و حساس تلويزيونى شگفت‌‌آور است. در زمينه تهيهٔ برنامه‌هاى خارج از استوديو، دوربين‌هاى تلويزيونى قابل حمل به متصدى دوربين امکان مى‌دهند که به تنهائى کار يک گروه توليد برنامه‌هاى تلويزيونى را انجام داده و تصوير و صدا را به نقطه‌اى ديگر بفرستد. اما معمولاً در استوديوها از دوربين‌هاى بزرگ‌تر و سنگين‌ترى استفاده مى‌شود. اين دوربين‌ها عموماً بر پايهٔ هيدروليک (پدستال) يا سه پايهٔ چرخ‌دار نصب شده و کابل چند رشته‌اى آنها از طريق پريز ديوار استوديو به واحدهاى کنترل تصوير (CCU) که در اتاق کنترل فنى تصوير قرار دارند متصل مى‌شود. در اين مکان تصاوير دوربين‌ها تنظيم شده و سپس به ميز ترکيب تصاوير باز مى‌گردند. در اتاق کنترل توليد تصوير مناسب براى ضبط يا پخش انتخاب مى‌شود.
|
|
| در بعضى مراکز تلويزيوني، اتاق‌هاى کنترل فنى تصوير (نودال) و کنترل توليد (اتاق فرمان) در يکديگر ادغام مى‌شوند. اما معمولاً اتاق کنترل فنى تصاوير در مکان مستقلى قرار مى‌گيرد و واحدهاى کنترل تصوير دوربين‌هاى چندين استوديو در آنجا قرار مى‌گيرد.
|
|
|
|
| اتاق کنترل صدا نيز در کنار اتاق کنترل توليد واقع است و بين آنها يک پنجرهٔ شيشه‌اى است. در اين مکان، مسؤول ترکيب صدا (صدابردار) پشت ميز بزرگ کنترل صدا مى‌نشيند. توجه او بين عقربه‌هاى شاخص حجم صدا و کليدها و دسته‌هاى تنظيم حجم صدا و مونيتور تصوير نهائى در نوسان است. صدابردار ضمن کنترل حجم و کيفيت صداى برنامه و تطبيق آن با تصوير نهائي، به کمک سيستم ارتباط داخلي، گروه صدا (متصدى بوم) را هدايت مى‌کند.
|
|
| صدابردار برنامهٔ تلويزيونى با تماس دايم خود با متصديان بوم از ورود ناگهانى آنها به نماى دوربين‌ها يا ايجاد سايه بر ديوارهاى صحنه جلوگيرى کرده و آنها را در يافتن پرسپکتيو صوتى مطابق با تصوير نهائى کمک مى‌کند.
|
|
| در اتاق کنترل صدا شخص ديگرى با دستگاه‌هاى پخش صفحه (گرامافون) و نوار صوتى کار مى‌کند. از دستگاه پخش صفحهٔ آنجا آواى يک پرنده شنيده مى‌شود. دستگاه‌هاى ضبط‌صوت، تقويت‌کننده‌ها و واحد ايجاد پژواک‌هاى الکترونيک، اين مجموعه را کامل مى‌کنند. از طرف ديگر، صدابردار مى‌تواند اشاره‌ها و فرمان‌هاى کارگردان برنامه را نيز در زمينهٔ هماهنگى کيفى صدا و تصوير از طريق سيستم ارتباط داخلى بشنود.
|
|
| در بعضى از استوديوهاى تلويزيونى اتاق ديگرى به ضبط مغناطيسى برنامه اختصاص مى‌يابد. به اين صورت که تصاوير انتخاب شده در اتاق کنترل توليد بعد از تنظيم در اتاق کنترل فنى تصوير به اتاق ضبط مغناطيسى منتقل و در آنجا توسط دستگاه‌هاى پيچيده‌اى ضبط مى‌شوند.
|
