دگزامتازون - DEXAMETHASONE

	نام فارسى		دگزامتازون
	نام انگليسى		DEXAMETHASONE
	نام تجارى دارو		Dalalone, Decadrol, Decadron, Dexasone, Hexadrol, Solurex
	گروه دارويى		كورتيكواستروئيد
	گروه شيميايى دارو		گلوكورتيكواستروئيد طولاني‌اثر
	مكانيسم اثر		با جلوگيرى از مهاجرت لكوسيت‌هاى پلي‌مورفونوكلئر، فيبروبلاست‌ها، معكوس‌كردن افزايش نفوذپذيرى مويرگى و تثبيت ليزوزوم‌ها باعث كاهش التهاب مي‌گردد.
	موارد مصرف		التهاب، آلرژي‌ها، بدخيمي‌ها، ادم مغزي، شوك و اختلالات كلاژني.
	ميزان مصرف		التهاب: بالغين: خوراكى 0/25 تا 4mg دو تا چهار بار در روز؛ عضلانى 4 تا 16mg هر 3-1 هفته (فرم استات). بالغين: وريدى 1 تا 6mg/kg يا 40mg هر دو تا شش ساعت (فرم فسفات) داده مي‌شود. ادم مغزي: بالغين: وريدى 10mg، سپس 4 تا 6mg از فرم عضلانى هر 6 ساعت و به‌مدت 4-2 روز داده مي‌شود و سپس به‌تدريج و در طى يك‌هفته دارو قطع مي‌شود. بچه‌ها: خوراكى 0/2mg/kg/day در دوزهاى منقسم داده مي‌شود. موارد منع مصرف: جنون، حساسيت مفرط، ترومبوسيتوپنى ايديوپاتيك، گلومرولونفريت حاد، آميبيازيس، عفونت‌هاى قارچي، بيماري‌هاى برونشيال غيرآسمي، بچه‌هاى زير دوسال، ايدز، سل.
	توضيحات دارو		عوارض جانبي: پوستي: آكنه، ترميم ضعيف زخم، اكيموز، پتشي. دستگاه عصبى مركزي: افسردگي، گُرگرفتگي، تعريق، سردرد، تغييرات خلقي. قلبى عروقي: افزايش فشارخون، كلاپس عروقي، ترومبوفلبيت، آمبولي، تاكي‌كاردي، ادم. خوني: ترومبوسيتوپني. عضلانى اسكلتي: شكستگي، استئوپروز، ضعف. گوارشي: اسهال، تهوع، نفخ شکم، خونريزى گوارشي، افزايش اشتهاء، پانکراتيت. چشم، گوش، حلق و بيني: افزايش ابتلاء به عفونت‌هاى قارچي، افزايش فشار داخل چشمي، تارى ديد. احتياطات: در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، ديابت شيرين، گلوکوم، استئوپروز، اختلالات صرعي، کوليت اولسراتيو، نارسائى احتقانى قلب، مياستنى گراويس، بيمارى کليوي، زخم پپتيک، ازوفاژيت با احتياط مصرف شود. فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. شروع اثر: سريع. اوج اثر: خوراکى ۲ـ۱ ساعت؛ عضلانى ۸ ساعت. مدت اثر: خوراکى ۳ـ۲ روز، عضلانى ۶ روز، داخل مفصلى ۳ـ۱ هفته، سرکوب محور هيپوتالاموس ـ هيپوفيز: ۵۴ـ۳۶ ساعت. دفع: کليوى (نيمه عمر ۵/۴ـ۳ ساعت). تداخلات داروئي: مصرف ديورتيک‌ها و آمفوتريسين B باعث تشديد اثر هيپوکالمى مي‌شوند؛ فنوباربيتال، فني‌توئين و ريفامپين باعث تشديد متابوليسم دارو و کاهش اثر آن مي‌شوند؛ باعث کاهش پاسخ آنتي‌بادى به واکسن‌ها مي‌شود. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ پتاسيم، قند خون، گلوکز اداري، در درمان طولانى مدت؛ هيپوکالمى و هيپرگليسمي. ـ توزين روزانه: در صورت افزايش وزن هفتگى به بيش از ۵ پوند پزشک را مطلع کنيد. ـ فشار خون هر ۴ ساعت، نبض، و در صورت وجود درد قفسه صدرى پزشک را مطلع کنيد. ـ نسبت I&O، نسبت به کاهش دفع ادرارى و افزايش ادم توجه داشته باشيد. ـ سطح پلاسمائى کورتيزول در درمان طولاني‌مدت (ميزان طبيعى آن: nmol/L ـ ۶۳۵ـ۱۳۸ است. وقتى که دارو در ۸ صبح داده مي‌شود). توصيه‌ها: ـ در فرم وريدى مي‌توان داروى رقيق‌شده يا رقيق‌نشده را در مدت يک دقيقه به مريض داد؛ مي‌توان با نرمال سالين يا دکستروزواتر باز هم دارو را رقيق نمود. ـ پس از تکان دادن سوسپانسيون آن را انفوزيون کنيد؛ از تزريق وريدى سوسپانسيون امتناع شود. ـ ميزان دارو را براساس تيتر آن بررسى کنيد و از حداقل دوز مؤثر استفاده شود. ـ تزريق عضلانى را در عمق عضلات بزرگ انجام دهيد، محل تزريق را عوض کنيد، از تزريق دارو در عضله دلتوئيد خوددارى شود و از سوزن شماره ۲۱G استفاده شود. ـ براى جلوگيرى از مهار آدرنال، دارو به‌صورت تک‌دوز و قبل از ظهر داده شود، از فرم زيرجلدى دارو به‌خاطر ضايعه بافتى که مي‌دهد استفاده نکنيد. ـ براى کاهش علائم گوارشى با شير يا غذا مصرف شود. روش تهيه / تجويز: ـ در صورت وجود بيمارى استخواني، براى جلوگيرى از شکستگى استخواني، حرکت مريض به کمک يک همراه انجام شود. ارزيابى باليني: پاسخ درماني: بهتر شدن وضعيت تنفسي، کاهش التهاب. عفونت: افزايش دما و تعداد گلبول‌هاى سفيد حتى پس از قطع مصرف دارو؛ دارو باعث مخفى کردن علائم عفونت مي‌شود. کمبود پتاسيم: کرختي، خستگي، تهوع، استفراغ، افسردگي، پلي‌اوري، ديس‌ريتمي، ضعف. ادم، افزايش فشار خون، علائم قلبي. وضعيت رواني: خلق‌وخو، تغييرات رفتاري، تهاجم. آموزش به بيمار و خانواده: ـ که پلاک شناسائى مخصوص دريافت استروئيد را به‌همراه داشته باشيد. ـ در صورت کاهش پاسخ درمانى پزشک را مطلع کنيد چرا که ممکن است به تغيير دوز دارو نياز پيدا شود. ـ به‌خاطر جلوگيرى از کريز (بحران) آدرنال از قطع ناگهانى دارو امتناع شود. ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC): ساليسيلات‌ها، داروهاى ضدسرفه حاوى الکل، فرآورده‌هاى ضد سرماخوردگي، مگر با تجويز پزشک امتناع شود. ـ تمام جوانب دريافت و مصرف دارو منجمله علائم کوشينگ را به مريض بگوئيد. ـ علائم نارسائى آدرنال مثل: تهوع، بي‌اشتهائي، خستگي، سرگيجه، تنگي‌نفس، ضعف و درد مفصل را به مريض بگوئيد. تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي: افزايش: کلسترول، سديم، گلوکز خون، اسيداوريک، کلسيم و گلوکز ادراري. کاهش: کلسيم، پتاسيم، T4 و T3، تست برداشت I۱۳۱ توسط تيروئيد، OHCSـ۱۷ ادراري، KSـ۱۷، PBI. منفى کاذب: تست‌هاى حساسيتى جلدي.