| هر کودکى به فضاى شخصى خاص خود نياز دارد (اين حالت به‌عنوان فاصلهٔ بدن نيز شناخته شده، به‌خاطر اينکه اين اصطلاح به فاصلهٔ بين کودک و نزديک شدن شخصى که حضور دارد، اشاره مى‌کند)، و هنگامى‌که اين فضا توسط ديگرى مورد تجاوز قرار گيرد، ناراحت مى‌شود. به هر شکل، ميزان فضاى شخصى‌اى که او در هر لحظه از زمان نياز دارد، بستگى به زمينهٔ موجود دارد. به‌عنوان مثال هيچ مشکلى براى او پيش نخواهد آمد، اگر شما درست در کنار او قرار بگيريد و دستان او را در دست داشته باشيد، اما همين مقدار نفوذ را هر غريبه‌اى در فضاى شخصى خود رد مى‌کند. کودک حتى ممکن است مايل نباشد هنگامى‌که مثلاً با دوست خود به‌سر مى‌برد، شما خيلى به او نزديک شويد. بنابراين عوامل زيادى وجود دارد که بايد آنها را مدنظر قرار دارد. البته کودک شما به‌نوبهٔ خود، از فاصلهٔ بدنى براى انتقال احساسات و نگرش‌ها، به شکل غيرکلامى استفاده مى‌کند.
|
|
| روانشناسان الگوهاى عمومى در فاصلهٔ بدنى را در چهار محدودهٔ فاصله‌اى مشخص مورد مطالعه قرار داده‌اند:
|
|
|
|
|
|
| اين منطقه‌اى است که حدوداً شعاع چهل و پنج‌مترى سانتى‌مترى بدن کودک را فرا مى‌گيرد. او فقط به کسانى اجازه مى‌دهد وارد اين محدود شوند که به‌خوبى آنها را مى‌شناسد (مثلاً شما، خواهر و برادر، دوستان خوب و خويشاوندان نزديک) چرا که او در اين منطقه از فضاى بدني، بسيار آسيب‌پذير است و به کسانى که مى‌خواهند تا اين حد به او نزديک شوند، احتياج به اعتماد دارد. وقتى کسى در اين محدودهٔ صميمى قرار مى‌گيرد، مى‌تواند به حرف آنها گوش دهد، لبخند بزند و لمس کند، اما نمى‌تواند بيان چهره‌اى آنها را به وضوح ببيند، چراکه آنها خيلى نزديک هستند، بنابراين او بايد قبل از اينکه به آنها اجازهٔ تقرب دهد، احساس راحتى کند.
|
|
|
|
| اين محدوده، منطقه‌اى است که در شعاع بين چهل‌وپنج سانتى‌مترى و صدو بيست سانتى‌متري، از بدن کودک را فرا مى‌گيرد. در مکالمات عادى و تعاملات روزمره، کودک شما اين فاصله از اشخاص ديگر را حفظ مى‌کند. تجارب کليدى حسى که به محدودهٔ صميمى مربوط مى‌شود (مثل بويائى و لمس کردن) در اين محدوده از فضاى بدنى غيرقابل دسترس هستند، اما او مى‌تواند اشخاص را به‌وضوح ببيند. اين يک دايرهٔ امن است؛ دايره‌اى که او را نسبت به محدودهٔ صميمى کمتر آسيب‌پذير مى‌سازد.
|
|
|
|
| اين منطقه‌اى است که در شعاع بين صد و بيست و سيصد و شصت سانتى‌متر از بدن کودک شما قرار دارد. او اين فاصله را وقتى در موقعيت‌هاى رسمى‌تر و يا هنگامى که در موقعيتى با آرامش‌بخشى کمتر قرار دارد؛ حفظ مى‌کند، به‌عنوان مثال، وقتى که رسماً از طرف شما توبيخ مى‌گردد يا زمانى‌که مى‌خواهد از معلم خويش سؤالى بپرسد. بچه‌ها همچنين زمانى‌که مى‌خواهند به غريبه‌اى نزديک شوند از اين محدوده استفاده مى‌کنند؛ مثلاً موقعى که قصد خريد از يک فروشگاه را دارند. اين فاصلهٔ اجتماعى هنگامى که کودک شما در آرامش خاطر به‌سر مى‌برد مورد استفاده قرار نمى‌گيرد.
|
|
|
|
| اين منطقه از شعاع سيصدوشصت سانتى‌مترى و بيش از آن را در برمى‌گيرد. در منزل شما به‌ندرت او را در حال استفاده از اين محدوده خواهيد ديد، چرا که اين بخش از فضاى شخصى هنگامى به‌کار گرفته مى‌شود که او در حال نشان دادن استعدادهاى آن در مقابل گروه بزرگى از افراد باشد. احتمال استفاده بيشتر از اين محدوده، به‌عنوان مثال هنگام اجراء يک سرود در مهدکودک يا اجراء قطعه‌اى با يک وسيلهٔ موسيقى که فقط ياد گرفته با آن بنوازد يا هنگام گفتن اخبار جديد به هم‌کلاسى‌هاى او صورت خواهد گرفت.
|
|
| تجزيه و تحليل و بهره‌گيرى کودک شما از فضاى شخصى (فاصلهٔ بدني) جزئيات زيادى از خلق و خو و هيجانات او را در همان لحظه آشکار مى‌کند. وقتى نسبت به شما خشمگين گردد يا موقعى که مشخص است بدون کمک شما مشغول تکميل کارى است، از شما فاصلهٔ بيش از محدودهٔ صميمي، مى‌گيرد. او فقط موقعى اجازه مى‌دهد وارد اين محدوده گرديد که احساس آرامش و راحتى کند و يا اينکه احساس عدم امنيت نمايد و بخواهد با در آغوش گرفتن شما احساس امنيت و اطمينان کند. وقتى براى اولين بار با بچه‌هاى ديگر مواجه مى‌شود، او را نگاه کنيد (مثلاً در زمين بازى يا حياط مهدکودک)، مشاهده خواهيد کرد که نسبت به آنها محدودهٔ اجتماعى را حفظ خواهد کرد و به‌تدريج فاصله آن را کم کرده تا در محدودهٔ شخصى قرار گيرد. فاصله گرفتن از شما در محدودهٔ عمومي، وقتى هر دو در منزل هستيد، معمولاً به اين معنا است که از دست شما عصبانى مى‌باشد.
|
