|
|
|
|
|
| نوشيدن آب زياد برخلاف تصورات قبلي، سبب توليد شير بيشتر نمى‌شود، با اين وجود خانم شيرده نياز به نوشيدن حداقل ۶ تا ۸ ليوان مايعات در روز جهت پيشگيرى از بروز دهيدراتاسيون دارد. يک روش جهت اطمينان از اينکه مصرف مايعات کافى باشد، مصرف ۱ ليوان شير، آب ميوه يا آب، هر وقت که مادر شير مى‌دهد مى‌باشد.
|
|
|
|
| توليد ۱۰۰ ميلى‌ليتر شير که حدوداً ۶۷ کيلو کالرى انرژى دارد، نياز به صرف انرژى معادل ۸۵ کيلو کالرى دارد. لذا توليد شير همراه با ۸۰% کارآئى (efficiency) مى‌باشد. در ۶ ماه اول پس از زايمان ميزان توليد شير به‌طور متوسط ۷۵۰ ميلى‌ليتر در روز (بين ۵۵۰ تا ۱۲۰۰ ميلى‌لير) مى‌باشد. لازم به‌ذکر است که حجم شير با تعداد دفعاتى که نوزاد مبادرت به شيرخوردن مى‌کند، نسبت مستقيم دارد؛ چرا که مکيدن سبب تحريک هورمون اکسى‌توسين گشته و ترشح شير را افزايش مى‌دهد. جهت توليد بيشتر شير مادران، تشويق به نوشيدن زياد شير و مايعات (۲ تا ۳ ليتر در روز) لازم است. ميزان انرژى مورد نياز يک مادر شيرده بر طبقه ۵۰۰ RDA کالرى بيش از کالرى مورد نياز در دوران قبل از باردارى است و مقدار چربى که مادر در طى باردارى ذخيره نموده است، در ماه‌هاى اوليه شيردهى براى ۱۰۰ الى ۱۵۰ کالرى در روز کفايت مى‌نمايد. توليد شير در ۶ ماهه دوم شيردهى به ۶۰۰ ميلى‌ليتر در روز تنزل مى‌يابد، زيرا در اين زمان نوزادان بايد از غذاهاى تکميلى استفاده کنند.
|
|
|
|
| بر طبق RDA، به ميزان ۱۵گرم پروتئين اضافى در ۶ ماههٔ اوليه شيردهى و ۱۲ گرم اضافى در ۶ ماهه دوم شيردهى براى مادر لازم مى‌باشد. زيرا توليد شير در ۶ ماههٔ دوم کمتر است.
|
|
| در ۴ تا ۶ ماه اول زندگى بهتر است که تغذيه، منحصر به شير مادر بوده و حتى از آب نيز استفاده نگردد. نتايج بررسى‌هاى اخير نشان‌گر آن است که اکثريت نوزادان در آفريقا، آسيا و آمريکاى لاتين با شير مادر تغذيه مى‌شوند. اما همين بررسى‌ها نشان مى‌‌دهند که تغذيه انحصارى با شير مادر بدون مصرف مايعات و يا حتى آب، شايع نمى‌باشد. آب، چاي، ساير دم‌کرده‌هاى گياهى مثل بابونه، رازيانه از همان هفته‌ٔ اول زندگى به شيرخوار داده مى‌شود؛ بر پايهٔ اين باور که درد (مثل درد ناشى از قُلنج) را تسکين داده، سرماخوردگى و يبوست را پيشگيرى و درمان نموده و براى تسکين بى‌‌قرارى و بدخلقى و به‌ويژه رفع تشنگى مفيد هستند. ولى واقعيت اين است که دريافت چنين مايعاتى با افزايش خطر بيمارى و ابتلا به اسهال ارتباط معنى‌دار دارد. يک مطالعه انجام شده در شهرى در ليما (پرو) نشان داد که ميزان‌هاى وقوع و شيوع اسهال در شيرخواران زير ۶ ماه که علاوه بر شير مادر، آب و ساير مايعات را دريافت مى‌کنند، به‌طور معنى‌دارى بالاتر از شيرخوارانى است که به‌طور انحصارى با شير مادر تغذيه مى‌شوند. به طورى‌که مصرف چنين مايعاتى ميزان شيوع اسهال را به دو برابر افزايش مى‌دهد.
|
|
|
|
| بايد دانست که تغذيهٔ مادر بر روى کميت شير اثر مى‌گذارد (روى حجم شير تأثير دارد)؛ ولى بر کيفيت شير مؤثر نيست. در دوران شيردهي، حداقل ۳تا ۴ ليوان شير در روز براى مادر شيرده توصيه مى‌گردد. نياز مادر شيرده به ويتامين D، روي، کلسيم، فسفر و سلينيم بيشتر مى‌باشد. در اين دوران بايستى از ادويه‌ها و چاشنى‌ها کمتر استفاده کرد؛ زيرا بر روى مزه شير اثر مى‌گذارد. از مصرف سير، پياز، کافئين، جانشين‌هاى قند، ساخارين و آسپارتام و از مصرف دَم‌کرده‌هاى گياهى نيز به ميزان زياد خوددارى شود. شير آغوز يا ماک (Colostrum)، پس از وضع حمل در ۴۲ تا ۹۶ ساعت اول ترشح مى‌شود.
|
|
| نوزاد مى‌تواند در نيم ساعت اول پس از تولد آغوز را بخورد که اين سبب ترشح پرولاکتين و اکسى‌توسين مى‌شود و در نتيجهٔ آن، توليد شير براى شيردهى افزايش مى‌يابد. ۹۶ ساعت پس از تولد نوزاد به‌تدريج آغوز تبديل به شير مى‌شود که پروتئين کمتر، کربوهيدرات و چربى بالاترى دارد. ولى سديم و کلر در شير به نسبت آغوز پائين مى‌آيد. آغوز حدوداً در ازاء هر ۳ ميلى‌متر، ۱۵ کيلو کالرى انرژى توليد مى‌کند.
|
