شبی سیاه‌تر از روی ورای اهریمن

چرا نگرید چشم و چرا ننالد تن؟		کزین برفت نشاط و از آن برفت وسن
چنان بگریم کم دشمنان ببخشایند		چو یادم آید از دوستان و اهل وطن
سحر شوم ز غم و پیرهن همی بدرم		ز بهر آن که نشان تن است پیراهن
ز رنج و ضعف بدان جایگه رسید تنم		که راست ناید اگر در خطاب گویم من
صبور گشتم و دل در بر آهنین کردم		بخاست آتش از این دل چو آتش از آهن
بسان بیژن در مانده‌ام به بند بلا		جهان به من بر تاریک چون چه بیژن
برم ز دستم چون سوزن آژده وشی		تنم چو سوزن و دل همچو چشمه‌ی سوزن
نبود یارم از شرم دوستان گریان		نکرد یارم از بیم دشمنان شیون
ز درد انده و هجران گذشت بر من دوش		شبی سیاه‌تر از روی ورای اهریمن
نمی‌گشاد گریبان صبح را گردون		که شب دراز همی کرد بر هوا دامن
طلایه بر سپه روز کرد لشکر شب		ز راست خرفه شعری ز چپ سهیل یمن
مرا ملال گرفته ز دیر ماندن شب		تنی به رنج و عذاب و دلی به گرم و حزن
در آن تفکر مانده دلم که فردا را		پگاه این شب تیره چه خواهدم زادن
از آن که هست شب آبستن و نداند کس		که هاله چون سپری شد چه زاید آبستن
گذشت باد سحرگاه و ز نهیب فراق		فرو نیارست آمد بر من از روزن
نخفته‌ام همه شب دوش و بوده‌ام نالان		خیال دوست گواه من است و نجم پرن
نشسته بودم کامد خیال او ناگاه		چو ماه، روی و چو گل، عارض و چو سیم، ذقن
مرا بیافت چو یک قطره خون جوشان دل		مرا بیافت چو یک تار موی نالان تن
ز بس که کند دو زلف و ز بس که راندم اشک		یکی چو در ثمین و یکی چو مشک ختن
مرا و او را از چشم و زلف گرد آمد		ز مشک و لل یک آستین و یک دامن
به ناز گفت که از دیده بیش اشک مریز		به مهر گفتم کز زلف بیش مشک مکن
درین مناظره بودیم کز سپهر کبود		زدوده طلعت بنمود چشمه‌ی روشن
چو رای خسرو محمود سیف دولت و دین		که پادشاه زمین است و شهریار زمن
جهان ستانی شاهی مظفری ملکی		که رام گشت به عدلش زمانه‌ی توسن
نموده‌اند به ایوانش سروران طاعت		نهاده‌اند به فرمانش خسروان گردن
به نام و ذکرش پیراست منبر و خطبه		به فر و جاهش آراست یاره و گرزن
هزار گردون باشد به وقت بادافراه		هزار دریا باشد به روز پاداشن
خدایگانا هر بقعتی که جود تو یافت		وبا نیارد گشتنش هیچ پیرامن
چو رنج را ز جهان دولت تو فانی کرد		چه بد تواند کردن زمانه‌ی ریمن؟
اگر زمین همه چون صبح پر ز تیغ شود		شود به پیشش رایت چو قرص مهر مجن
دو چشم نصرت بی‌تیغ تو بود اعمی		زبان دولت بی‌مدح تو بود الکن
ز تو بنازد اقبال چون بدن به روان		به تو بماند تایید چون روان به بدن
به دشمنان بر روز سپید روشن را		سیاه کردی چون شب، از آن بخفت فتن
چو روز رزم تو بر طاغیان خزان باشد		ز خون چگونه کند ذوالفقار تو گلشن؟
به رنگ تیغ تو شد آب‌های دریا سبز		ز بهر آن را دارند ماهیان جوشن
حرام باشد خون برنده خنجر تو		حلال باشد در کارزار خون شمن
ز بیم تیغ تو دشمن نماند در گیتی		ز جود کف تو گوهر نماند در معدن
چگونه باشد دستت به جود بی‌گوهر		چگونه آید تیغت به رزم بی‌دشمن
سخن فرستم از اوصاف تو همی منثور		به مجلس تو رسانم چو نظم کردم من
اگر ندادی اوصاف تو مرا یاری		چگونه یافتمی در خور ثنات سخن
همیشه تا دمد از روی ماه تابش مهر		همیشه تا دمد از کنج باغ بوی سمن
خجسته مجلس تو بوستان خندان باد		درو کشیده صف دلبران چو سرو چمن
به خدمت تو همیشه فلک ببسته میان		به مدحت تو همیشه جهان گشاده دهن
سپهر ساخته از بهر دوستانت تاج		زمانه دوخته از بهر دشمنانت کفن
همیشه موکب تو سعد و فتح را ماوی		همیشه درگه تو عدل و ملک را مامن