سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

انسولین‌، انسانی‌ (رگولار) ـ insulin regular


انسولین‌ رگولار یك‌ داروی‌ قابل‌ تزریق‌ برای‌ درمان‌ دیابت‌ نوع‌ یك‌ (دیابت‌ وابسته‌ به‌ انسولین‌ دیابت‌ نوع‌ 1) است‌. این‌ نوع‌ دیابت‌ وقتی‌ ایجاد می‌شود كه‌ لوزالمعده‌ نتواند مقدار كافی‌ انسولین‌ برای‌ كمك‌ به‌ سلول‌های‌ بدن‌ جهت‌ استفاده‌ از غذای‌ خورده‌شده‌ تولید كند. انسولین‌ رگولار جایگزینی‌ برای‌ آن‌ انسولین‌ می‌باشد. انسولین‌ رگولار با اثر بر روی‌ سلول‌های‌ بدن‌ مقدار قند یا گلوكز خون‌ را پایین‌ می‌آورد. هدف‌ از تجویز انسولین‌، كاهش‌ قند خون‌ تا سطح‌ طبیعی‌ است‌. شما باید قند خونتان‌ را به‌ طور مرتب‌ زیرنظر داشته‌ باشید تا ببینید بدنتان‌ برای‌ یك‌ كاركرد طبیعی‌ و نیز پیشگیری‌ از عوارض‌ دیابت‌ به‌ چقدر انسولین‌ نیاز دارد. حتماً باید یك‌ برنامه‌ غذایی‌ كم‌چربی‌ و كم‌قند در سه‌ وعده‌ اصلی‌ و سه‌ میان‌ وعده‌ داشته‌ باشید. اگر هنوز به‌ یك‌ متخصص‌ تغذیه‌ مراجعه‌ نكرده‌اید، از پزشكتان‌ بخواهید شما را به‌ چنین‌ شخصی‌ معرفی‌ كند. انسولین‌ انسانی‌ رگولار در آزمایشگاه‌ ساخته‌ می‌شود.این‌ نوع‌ انسولین‌ برای‌ یك‌ دوره‌ زمانی‌ كوتاه‌ دارای‌ اثر است‌. ظرف‌ نیم‌ تا یك‌ ساعت‌ اثرش‌ شروع‌ می‌شود، در 4-2 ساعت‌ به‌ حداكثر می‌رسد و در حدود 7-5 ساعت‌ باقی‌ می‌ماند. انسولین‌ انسانی‌ رگولار را یك‌ انسولین‌ كوتاه‌ اثر می‌دانند، و شما ممكن‌ است‌ انسولین‌ طولانی‌ اثری‌ مثل‌ انسولین‌ انسانی‌ NPH هم‌ همزمان‌ استفاده‌ كنید.
ـ چگونگی‌ مصرف‌:
مقدار تجویز انسولین‌ انسانی‌ رگولار می‌تواند بسیار مفید باشد. مقدار مصرفی‌ انسولین‌ را پزشكتان‌ براساس‌ پاسخ‌ بدن‌ شما به‌ انسولین‌ تعیین‌ می‌كند. با رساندن‌ مقادیر مناسبی‌ از انسولین‌ كوتاه‌ اثر و شاید طولانی‌ اثر در طی‌ 24 ساعت‌ از عوارض‌ طولانی‌ مدت‌ دیابت‌ می‌توان‌ جلوگیری‌ كرد. انسولین‌ رگولار معمولاً روزی‌ 3 یا 4 نوبت‌، 30-15 دقیقه‌ پیش‌ از هر وعده‌ غذایی‌ استفاده‌ می‌شود. از دستورات‌ پزشكتان‌ به‌ دقت‌ پیروی‌ كنید. انسولین‌ را در یخچال‌ نگهداری‌ كنید، اما مراقب‌ باشید منجمد نشود. از یك‌ نوع‌ سرنگ‌ استفاده‌ كنید. اگرمی‌ خواهید نوعی‌ سرنگتان‌ را تغییر دهید با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید؛ در سرنگ‌های‌ مختلف‌ مقدار «فضای‌ مرده‌» متفاوت‌ است‌. این‌ فضا عبارت‌ است‌ از مقدار فضای‌ موجود بین‌ نوك‌ سوزن‌ تا عدد صفر روی‌ بخش‌ مدرج‌ سرنگ‌. شیشه‌ دارو را به‌ آرامی‌ میان‌ دو كف‌ دست‌ بچرخانید تا انسولین‌ به‌ خوبی‌ مخلوط‌ شود. آن‌ را به‌ شدت‌ تكان‌ ندهید زیرا انسولین‌ كف‌ آلوده‌ شده‌، اندازه‌گیری‌ دقیق‌ مشكل‌ می‌شود. اگر محلول‌ انسولین‌ یكنواختی‌ خود را از دست‌ داده‌ یا دانه‌دانه‌ است‌ و به‌ كف‌ یا جدار شیشه‌ دارو (و یال‌) می‌چسبد از آن‌ استفاده‌ نكنید. به‌ همان‌ اندازه‌ كه‌ قصد دارید از شیشه‌ دارو انسولین‌ بكشید، هوا داخل‌ سرنگ‌ بكشید؛ بخش‌ لاستیكی‌ روی‌ شیشه‌ انسولین‌ را با یك‌ پنبه‌ الكل‌ ضدعفونی‌ كنید. سوزن‌ را از راه‌ بخش‌ لاستیكی‌ وارد شیشه‌ كرده‌ و هوا را تزریق‌ كنید. سپس‌ شیشه‌ دارو را سروته‌ گرفته‌ و مقدار انسولین‌ موردنظر را به‌ آرامی‌ داخل‌ سرنگ‌ بكشید.
برای‌ جلوگیری‌ از ایجاد حباب‌ هوا داخل‌ سرنگ‌ مراقب‌ باشید نوك‌ سوزنتان‌ در داخل‌ شیشه‌ دارو زیر سطح‌ دارو قرارگیرد. وقتی‌ به‌ مقدار دلخواه‌ انسولین‌ داخل‌ سرنگ‌ كشیدید، سوزن‌ را از شیشه‌ دارو خارج‌ كنید. سپس‌ یك‌ ناحیه‌ از پوست‌ را برای‌ تزریق‌ پاك‌ كنید. می‌توانید یك‌ قسمت‌ از پوست‌ را بین‌ دو انگشت‌ بگیرید و نوك‌ سوزن‌ را با زاویه‌ 45-30 درجه‌ درست‌ داخل‌ چین‌ یا در پایه‌ آن‌ فرو كنید. انسولین‌ را داخل‌ بافت‌ چربی‌ تزریق‌ كنید. منطقه‌ تزریق‌ را مالش‌ ندهید زیرا اینكار سرعت‌ جذب‌ انسولین‌ را تغییر می‌دهد. ممكن‌ است‌ بخواهید منطقه‌ تزریق‌ را به‌ طور گردشی‌ تغییر دهید، ولی‌ از یك‌ الگو مشخص‌ تبعیت‌ كنید؛ مثلاً صبح‌ها همیشه‌ داخل‌ پوست‌ شكم‌ و عصرها همیشه‌ داخل‌ پوست‌ ران‌ها. انتخاب‌ محل‌ تزریق‌ به‌ شكل‌ تصادفی‌ روی‌ جذب‌ انسولین‌ اثر می‌گذارد. محل‌ تزریق‌ در ناحیه‌ موردنظر نیز باید به‌ طور گردشی‌ تغییر داده‌ شود. یك‌ راه‌ خوب‌ این‌ است‌ كه‌ اولین‌ تزریق‌ را با یك‌ چسب‌ زخم‌ كوچك‌ روی‌ پوست‌ مشخص‌ كنید. سپس‌ در نوبت‌ بعدی‌ تزریق‌ در همان‌ منطقه‌، علامت‌ مزبور را مركز یك‌ ساعت‌ فرض‌ كنید و تزریق‌ جدید را در ساعت‌ 12نسبت‌ به‌ مركز انجام‌ دهید. تزریقات‌ بعدی‌ به‌ ترتیب‌ در ساعت‌ 3، 6 و 9 انجام‌ خواهدشد. سپس‌ یك‌ مركز جدید برای‌ تزریق‌ انتخاب‌ كنید به‌ طوری‌ كه‌ حدود 5/2 سانتی‌متر بین‌ نزدیك‌ترین‌ محل‌های‌ تزریق‌ از دو دایره‌ فاصله‌ باشد (شكل‌ را ببینید). با این‌ كار در هر دایره‌ 5 تزریق‌ انجام‌ می‌دهید (یكی‌ در مركز و 4 تزریق‌ در محیط‌) پس‌ از دو یا سه‌ بار حمام‌رفتن‌ چسب‌ زخم‌ شل‌ می‌شود و شما آماده‌ خواهیدبود تا یك‌ دایره‌ جدید را آغاز كنید. اگر در حین‌ مصرف‌ انسولین‌ بیشتر از معمول‌ ورزش‌ كنید، مقادیر زیادی‌ الكل‌ بنوشید، یا غذای‌ معمولتان‌ را نخورید، ممكن‌ است‌ دچار افت‌ سطح‌ قند خون‌ شوید (هیپوگلیسمی‌). علایم‌ افت‌ قند خون‌ عبارتند از: احساس‌ اضطراب‌، تشویش‌، لرزش‌ بدن‌، مشكل‌ در راه‌رفتن‌، بیهوشی‌ و تشنج‌. به‌ مجردی‌ كه‌ دچار این‌ علایم‌ شدید چیزی‌ حاوی‌ قند بخورید یا بنوشید. از منابع‌ سریع‌ و خوب‌ قند آب‌ میوه‌، عسل‌، نوشابه‌های‌ غیررژیمی‌ یا شربت‌ قند است‌. بعضی‌ از بیماران‌ همیشه‌ مقداری‌ قرص‌ یا آب‌نبات‌ قندی‌ همراه‌ دارند. كیك‌های‌ آماده‌ به‌ راحتی‌ در جیب‌ یا كیف‌دستی‌ قابل‌ حمل‌ هستند ولی‌ نتوان‌ آنها را به‌ مدت‌ طولانی‌ نگهداری‌ كرد.
در این‌ شرایط‌ ممكن‌ است‌ بخواهید منابع‌ طولانی‌ اثرتری‌ مصرف‌ كنید، مثل‌ پنیر و بیسكویت‌. اگر هم‌ نتوانستید قندخونتان‌ را اندازه‌ بگیرید و در اسرع‌ وقت‌ به‌ پزشكتان‌ اطلاع‌ دهید. اگر احساس‌ می‌كنید كه‌ در حال‌ غش‌ یا تشنج‌ هستید، چیزی‌ نخورید و ننوشید (ممكن‌ است‌ دچار خفگی‌ شوید)، و بلافاصله‌ تقاضای‌ كمك‌ پزشكی‌ اورژانس‌ كنید. حتی‌ اگر با خوردن‌ مواد قندی‌ علایم‌تان‌ رفع‌ شد، با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید؛ علایم‌تان‌ ممكن‌ است‌ مجدداً عودكنند. اگر علایم‌تان‌ رفع‌ نشد از كسی‌ بخواهید شما را به‌ بخش‌ فوریت‌های‌ یك‌ بیمارستان‌ برساند. اگر یك‌ نوبت‌ را فراموش‌ كردید، ممكن‌ است‌ دچار افزایش‌ قندخون‌ (هیپرگلیسمی‌) شوید. علایم‌ هیپرگلیسمی‌ عبارتند از: تشنگی‌، تكرار ادرار، خواب‌ آلودگی‌، پوست‌ برافروخته‌ و گر گرفته‌، بوی‌ تنفس‌ میوه‌ای‌، یا اغماء. یكی‌ در خانواده‌ باید روش‌ اندازه‌گیری‌ قندخون‌ و تزریق‌ انسولین‌ را بلد باشد تا احیاناً اگر شما قادر به‌ انجامشان‌ نبودید به‌ شما كمك‌ كند. با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید؛ برای‌ مقابله‌ با چنین‌ وضعیتی‌ نقشه‌ و طرحی‌ از پیش‌ تعیین‌شده‌ داشته‌ باشید.
- هشدارها و عوارض‌ جانبی‌:
اگر به‌ دنبال‌ یك‌ بیماری‌ دچار استفراغ‌ شدید شده‌اید، علایم‌ كاهش‌ قند خون‌ پیدا كرده‌اید، یا در هر صورت‌ اگر سطح‌ قندخونتان‌ كنترل‌ شده‌ نیست‌، با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید.
- موارد احتیاط‌:
در صورت‌ وجود هریك‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ انسولین‌انسانی‌ رگولار، پزشكتان‌ را مطلع‌ سازید:
۱. حساسیت‌ به‌ انسولین‌.
۲. مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ داروهای‌ مسدودكننده‌ بتا (داروهای‌ قلبی‌ و پرفشاری‌ خون‌) كه‌ ممكن‌ است‌ علایم‌ كمبود قند خون‌ را مخفی‌ كنند؛ كورتیكواستروئیدها، داروهای‌ خوراكی‌ برای‌ درمان‌ دیابت‌، داروهای‌ مدر؛ یا الكل‌.
۳. سابقه‌ یا ابتلا به‌ مشكلات‌ غددی‌ (تیروئید، غددفوق‌ كلیوی‌، هیپوفیز) یا بیماری‌های‌ كلیوی‌.
- هنگام‌ مصرف‌ انسولین‌ انسانی‌ رگولار توصیه‌ می‌شود:
۱. به‌ طور منظم‌ به‌ پزشكتان‌ مراجعه‌ كنید تا بهبودتان‌ را زیرنظر داشته‌ باشد.
۲. یك‌ برنامه‌ غذایی‌ متعادل‌ از نظر مقادیر كربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها را كه‌ برای‌ شما تجویز شده‌ رعایت‌ نمایید. یك‌ متخصص‌ تغذیه‌ به‌ شما كمك‌ خواهد كرد تا با اجرای‌ یك‌ برنامه‌ غذایی‌ به‌ وزن‌ مطلوبتان‌ برسید.
۳. وعده‌های‌ اصلی‌ و میان‌ وعده‌ها طوری‌ طراحی‌ می‌شود تا در تمام‌ مدت‌ روز انرژی‌ لازم‌ به‌ بدنتان‌ برسد. اگر مطمئن‌ نیستید چگونه‌ برنامه‌ غذایی‌ خود را كنترل‌ كنید، در خواست‌ كمك‌ نمایید یك‌ برنامه‌ غذایی‌ مناسب‌ برای‌ كنترل‌ دیابت‌ ضروری‌ است‌.
۴. اگر بیمار گردیدید نیز به‌ مصرف‌ انسولین‌ ادامه‌ دهید. در صورت‌ بروز تهوع‌ و استفراغ‌ زیادتر مایعات‌ مصرف‌ كنید. در صورت‌ بروز تب‌ یا علایم‌ دیگر با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید.
۵. الكل‌ ننوشید.
۶. در مورد یك‌ برنامه‌ ورزشی‌ با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید.
۷. در مورد دفعات‌ انجام‌ آزمون‌های‌ خونی‌ برای‌ سنجش‌ قند خون‌ و موارد دیگر از پزشكتان‌ نظر خواهی‌ كنید.
۸. یك‌ برگه‌ شناسایی‌ پزشكی‌ همراه‌ داشته‌ باشید كه‌ نشان‌ دهد دیابت‌ دارید و انسولین‌ انسانی‌ رگولار مصرف‌ می‌كنید.
ـ تذکر:
1. هنگام‌ مصرف‌ كلاریترومایسین‌ نباید بدون‌ مشورت‌ با پزشكتان‌ هرگونه‌ دارویی‌ اعم‌ از داروهای‌ قابل‌ تهیه‌ بدون‌ نسخه‌ یا فرآورده‌های‌ گیاهی‌ مصرف‌ كنید.
۲. هنگام‌ مصرف‌ كلاریترومایسین‌ نباید الكل‌ بنوشید.
۳. هنگام‌ مصرف‌ كلاریترومایسین‌ نبایدمواد قندی‌ زیاد بخورید.
- نکته:
اگر مجبورید انسولین‌ رگولار و NPH را با هم‌ مخلوط‌ كنید. ابتدا به‌ مقادیر موردنظر داخل‌ هر دو شیشه‌ دارو هوا تزریق‌ كنید (ابتدا NPH سپس‌ انسولین‌ رگولار). سپس‌ مقدار انسولین‌ رگولار مورد نیاز را داخل‌ سرنگ‌ بكشید، سپس‌ سرنگ‌ را وارد شیشه‌ NPH كرده‌ و مقدار NPH موردنظر را داخل‌ همان‌ سرنگ‌ قبلی‌ بكشید. این‌ مخلوط‌ باید در عرض‌ 15 دقیقه‌ تزریق‌ شود، در غیراینصورت‌ این‌ دو انسولین‌ برهم‌ اثر كرده‌، ظهور اثرات‌ انسولین‌ رگولار به‌ تأخیر می‌افتد.


همچنین مشاهده کنید