لیتیوم ـ litium

لیتیوم‌ برای‌ درمان‌ مرحله‌ شیدایی‌ در اختلال‌ دوقطبی‌ (شیدایی‌ ـ افسردگی‌) و افسردگی‌ تجویز می‌شود. این‌ دارو از فراوانی‌ و شدت‌ تغییرات‌ خلقی‌ می‌كاهد و به‌ شما اجازه‌ می‌دهد كنترل‌ بیشتری‌ برروی‌ احساسات‌ خود داشته‌ باشید.

ـ چگونگی‌ مصرف‌:

مقدار تجویزی‌ لیتیم‌ برای‌ افراد مختلف‌ متفاوت‌ است‌. هیچ‌گاه‌ كمتر یا بیشتر از مقدار تجویز شده‌ مصرف‌ نكنید. از دستورات‌ پزشكتان‌ به‌ دقت‌ پیروی‌ كنید. ممكن‌ است‌ 3-1 هفته‌ طول‌ بكشد تا اثرات‌ لیتیوم‌ ظاهر شود، اما مهم‌ است‌ كه‌ حتی‌ در صورت‌ احساس‌ بهبودی‌ مصرف‌ دارو را ادامه‌ دهید. اگر از قرص‌ها یا كپسول‌های‌ طولانی‌ رهش‌ یا كند رهش‌ استفاده‌ می‌كنید، آنها را نشكنید، خرد نكنید، و نجوید؛ این‌ نوع‌ قرص‌ها را باید به‌ همان‌ صورت‌ ببلعید. شكل‌ شربت‌ لیتیم‌ را می‌توان‌ پیش‌ از مصرف‌ در مقدار كمی‌ آب‌ میوه‌ یا نوشیدنی‌های‌ دیگر رقیق‌ كرد؛ فقط‌ اطمینان‌ حاصل‌ كنید كه‌ تمام‌ مقدار لازم‌ از دارو را مصرف‌ می‌كنید. اگر یك‌ نوبت‌ را فراموش‌ كردید، به‌ مجردی‌ كه‌ به‌ یاد آورید مصرفش‌ كنید. اما اگر كمتر از 4 ساعت‌ (6 ساعت‌ در مورد قرص‌ها یا كپسول‌های‌ طولانی‌ رهش‌ یا كند رهش‌) به‌ زمان‌ مصرف‌ نوبت‌ بعدی‌ مانده‌ بود، نوبت‌ فراموش‌ شده‌ را رها كرده‌، به‌ برنامه‌ دارویی‌ منظمتان‌ برگردید. مقدار دارو را دوبرابر نكنید.

- هشدارها و عوارض‌ جانبی‌:

در صورت‌ بروز هر یك‌ از علایم‌ زیر، مصرف‌ لیتیم‌ را قطع‌ كرده‌، با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید: غش‌، ضربان‌ قلب‌ تند، كند یا نامنظم‌؛ ضعف‌ یا خستگی‌ غیرمتعارف‌؛ افزایش‌ وزن‌؛ سرگیجه‌؛ تهوع‌ یا استفراغ‌؛ مشكلات‌ بینایی‌ یا چشم‌ درد؛ كبودی‌ و درد در انگشتان‌ دست‌ و پا؛ سردی‌ بازوها و پاها؛ اسهال‌؛ خواب‌ آلودگی‌؛ تكلم‌ نامفهوم‌؛ لرزش‌ بدن‌؛ گیجی‌؛ تاری‌ دید؛ تشنج‌؛ آكنه‌؛ بی‌اختیاری‌ ادراری‌ یا عدم‌ توانایی‌ كنترل‌ ادرار.

- موارد احتیاط‌:

در صورت‌ وجود هریك‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ لیتیوم‌، پزشكتان‌ را مطلع‌ سازید:

1. حساسیت‌ به‌ لیتیم‌ یا داروهای‌ دیگر، غذاها، رنگ‌های‌ خوراكی‌، یا نگهدارنده.‌

2. بارداری‌ یا شیردهی.‌

3. مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ داروهای‌ ضد التهابی‌ غیراستروئیدی‌، داروهای‌ ضد روان‌پریشی‌ (كلرپرومازین‌، هالوپریدول‌، مولیدون‌)، یا داروهای‌ مدر.

4. سابقه‌ یا ابتلا به‌ مشكلات‌ قلبی‌ یا فشارخون‌، صرع‌، پاركینسونیسم‌، از دست‌ دادن‌ شدید مایعات‌ یا عفونت‌، احتباس‌ ادراری‌، یا مشكلات‌ كلیوی‌.

- هنگام‌ مصرف‌ لیتیوم‌ توصیه‌ می‌شود:

۱. به‌طور منظم‌ به‌ پزشكتان‌ مراجعه‌ كنید تا بهبودتان‌ را زیر نظر داشته‌ باشد.

۲. برای‌ جلوگیری‌ از خاصیت‌ ملینی‌، و تحریك‌ و آسیب‌ به‌ معده‌ و نیز لرزش‌ دست‌ لیتیم‌ را با غذا مصرف‌ كنید تا آهسته‌تر جذب‌ شود. روزی‌ 3 تا 6 لیتر آب‌ بنوشید و به‌ مقدار كافی‌ سدیم‌ (نمك‌) بخورید.

۳. تا پیش‌ از آگاهی‌ از اثر دارو بر بدنتان‌ در هنگام‌ رانندگی‌ یا كار با وسایل‌ خطرناكی‌ كه‌ احتیاج‌ به‌ هوشیاری‌ كامل‌ دارند، احتیاط‌ كنید. لیتیم‌ در برخی‌ افراد موجب‌ خواب‌آلودگی‌ یا سرگیجه‌ می‌شود.

۴. در هنگام‌ ورزش‌، استفاده‌ از حمام‌ بخار (سونا)؛ یا طی‌ فعالیت‌هایی‌ كه‌ موجب‌ از دست‌رفتن‌ آب‌ بدن‌ می‌شوند؛ در هوای‌ گرم‌؛ هنگام‌ تب‌ و تعریق‌ شدید، یا استفراغ‌ و اسهال‌ احتیاط‌ كنید. این‌ كاهش‌ مایعات‌ بدن‌ ممكن‌ است‌ موجب‌ مسمومیت‌ با لیتیوم‌ شود.

۵. یك‌ برگه‌ شناسایی‌ با خود به‌ همراه‌ داشته‌ باشید كه‌ نشان‌ دهد لیتیم‌ مصرف‌ می‌كنید.

۶. لیتیم‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌، و دور از گرما، نور مستقیم‌، و حرارت‌ مرطوب‌ قرار دهید (در این‌ شرایط‌ لیتیم‌ فاسد می‌شود).

۷. لیتیم‌ تاریخ‌ مصرف‌ گذشته‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ از در توالت‌ دور بریزید.

- تذکر:

۱. هنگام‌ مصرف‌ لیتیوم‌ نباید كپسول‌های‌ كند رهش‌ را با اشكال‌ دارویی‌ دیگر لیتیم‌ عوض‌ كنید؛ بدن‌ آنها را به‌ مقادیر متفاوتی‌ جذب‌ می‌كند.

۲. هنگام‌ مصرف‌ لیتیوم‌ نباید مقدار زیادی‌ قهوه‌، چای‌ یا كولا بنوشید زیرا این‌ نوشیدنی‌ها خواص‌ افزاینده‌ ادرار دارند.

۳. هنگام‌ مصرف‌ لیتیوم‌ نباید پیش‌ از مشورت‌ با پزشكتان‌ وزنتان‌ را كاهش‌ دهید. از دست‌دادن‌ آب‌ و نمك‌ در طی‌ رژیم‌ گرفتن‌ ممكن‌ است‌ منجر به‌ مسمومیت‌ با لیتیوم‌ شود.