پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا
افعال منسوخهٔ دیگر
- براى آنکه فعل ماضى را به صيغهٔ بعيد درآوردند فعل معين 'بود' را بر صيغهٔ وصفى آن فعل مىافزايند چون: کرده بود، گفته بود، و اگر بخواهند آن را مؤکد سازند بائى بر آن مىافزايند چون: بکرده بود، و در فعل 'بودن' نيز همين کار را مىکنند چون: | ||||||
| ||||||
(۱) . رجوع کنيد به: مقدمهٔ تاريخ سيستان و مقدمهٔ تاريخ بلعمى تصيحيح نگارنده. | ||||||
و اين رسم در ادوار بعد برافتاد، چنانکه در چند نسخه از کتب قديم که اين معنى در آنها رعايت شده است، ديدم که کاتبان همهجا 'بوده بودش را اصلاح کرده و 'بود' ساختهاند، و از اين روى معلوم مىشود که حتى اين رسم از لهجهٔ عمومى ايرانيان از قرون هشتم و نهم به بعد برداشته شده است و امروز در مشرق و جنوب از بعضى مردم و خانوادهها اين فعل 'بوده بود' شنيده مىشود و در روستاهاى شمالى خراسان و کرمان هم گاهى 'بيده بيد' به گوش مىخورد ولى شايد تا چند سال ديگر به کلى از ميان برود. | ||||||
- فعل را به معنى مستقبل و به صيغهٔ ماضى آورند تا تحقق فعل را مؤکد گردانند، و من در تاريخ سيستان و مجملالتواريخ و شاهنامه و بيهقى و حافظ و مثنوى اين فعل را ديدهام. مثال از تاريخ سيستان: 'و اين محمد است و امت او که مرا (ابليس را) ايزد تعالى به سبب او و رانده کرد و اکنون است که حال بر من تنگ شد ندانم که چه کنم و کجا شوم(۲) (ص ۵۸) و مجملالتواريخ آورده است: 'چون خراسان از مال تهى گردد و از مصادره ستوده شدند دشمنان و خوارج سر بر کنند و تدارک آن دشوار باشد. ص ۳۴۵.' | ||||||
(۲) . تاريخ سيستان فعل شدن را به معنى متداول و نيز به معني: درآمدن ـ حاصل آمدن ـ و با ترکيب با 'بر' به معنى جدا شدن و کنده شدن آورده است (رجوع کنيد به: مقدمه ص کو). | ||||||
و بيهقى گويد: | ||||||
'امام بو صادق تبّانى را بخواند و بنواخت و گفت اين يک رسولى بکن چون بازآئى قضاى نيشابور به تو داديم آنجا رو' (ص ۶۵۸) | ||||||
و فردوسى گفت: | ||||||
| ||||||
(۳) . شاهنامه چاپ آقا، جلد دوم، ص ۲۸ | ||||||
و خواجه حافظ گويد: | ||||||
| ||||||
(۴) . ديوان حافظ چاپ بمبئى حکيم ص ۲۱۶ | ||||||
همچنین مشاهده کنید
- افعال(۳)
- افعال منسوخهٔ دیگر
- افعال
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۳)
- تکرار افعال در جملهها
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۵)
- بعضی استعمالات متفرق(۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۴)
- بعضی استعمالات متفرق
- استعمال افعال به معانی متعدد
- اختصاصات نحوی
- افعال(۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۲)
- پیشاوندها و پساوندها
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی دولت مجلس تعطیلی شنبه ها شورای نگهبان قوه قضائیه دولت سیزدهم رئیس جمهور رهبر انقلاب حسن روحانی مجلس یازدهم
مشهد سیل سیل مشهد قوه قضاییه تهران هواشناسی پلیس قتل شهرداری تهران فضای مجازی بارش باران سازمان هواشناسی
خودرو مالیات تعطیلی شنبه قیمت دلار قیمت خودرو بازار خودرو قیمت طلا بانک مرکزی دلار سایپا مسکن بورس
سریال تلویزیون نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران موسیقی فردوسی سحر دولتشاهی شاهنامه سینمای ایران دفاع مقدس سینما
دانشگاه تهران شورای عالی انقلاب فرهنگی فضا تحقیقات و فناوری
فلسطین رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل آمریکا جنگ غزه روسیه حماس چین ترکیه اوکراین نوار غزه
استقلال فوتبال پرسپولیس لیگ برتر جواد نکونام بازی لیگ برتر ایران رئال مادرید باشگاه استقلال فولاد خوزستان مهدی طارمی فولاد
هوش مصنوعی گوگل عیسی زارع پور ایرانسل تبلیغات سرعت اینترنت ناسا موبایل تلفن همراه دوربین
دیابت چای سرطان چاقی کاهش وزن زوال عقل کودک بارداری سرماخوردگی