ميزان آسيب در گلوکوم به‌شدت و مدت افزايش فشار داخل چشم وابسته است. مکانيسم اصلى کاهش بينائى در گلوکوم آتروفى منتشر سلول‌هاى گانگليونى است که به نازک شدن لايه نوکلئار داخلى و لايه الياف عصبى در شبکيه، تخريب آکسون‌ها در عصب اپتيک، آتروفى ديسک اپتيک و بزرگ شدن cup اپتيک منجر مى‌شود. عنبيه و جسم مژگانى دچار دژنراسيون هيالين مى‌شوند. در گلوکوم زاويه بسته فشار داخل چشم حتى به۶۰-۸۰ mmHg مى‌رسد که منجر به آسيب ايسکميک عنبيه و ادم قرنيه و آسيب عصب اپتيک مى‌شود.
تونومترى
مى‌توان به کمک تونومترگلدمن (به روش مسطح سازي)، تونومتر شيوتز (با ايجاد فرورفتگى در قرنيه) يا پنوماتوتونومتر (مى‌توان عليرغم نامنظمى سطح قرنيه يا وجود عدسى تماسى با اين روش تونوترى کرد) اين تست را انجام داد. فشار طبيعى داخل چشم ۲۴-۱۰ mmHg مى‌باشد. مقدار طبيعى فشار، در يک نوبت گلوکوم را رد نمى‌کند. بالا بودن فشار داخل چشم بدون تغييرات گلوکوماتو ديسک و ميدان بينائى لزوماً به معناى وجود گلوکوم زاويه باز اوليه نيست. در اين حالت معاينات دوره‌اى لازم مى‌شود.
گونيوسکوپى
عمق زاويه را مى‌توان با تاباندى نور چراغ قوه مماس، بر عنبيه (در اتاق قدامى کم عمق نور چراغ قوه مماس، سمت مقابل عنبيه را روشن نمى‌کند) يا به کمک اسليت لامپ تخمين زد و لى بهترين وسيله تعيين آن گونيوسکوپى مى‌باشد. به کمک اين روش مى‌توان زاويه باز (مشاهده شبکه ترابکولار، خار صلبيه‌اى و زوائد عنبيه)، زاويه تنگ (مشاهد خط شوالب) را مشخص نمود. بزرگ و ميوپيک بودن چشم (زاويه باز)، کوچک و هيپرمتروپيک بودن چشم (زاويه تنگ)، بزرگ شدن سنايل عدسى (زاويه تنگ) و نژاد (زاويه تنگ در مردم جنوب شرقي) بر حالت زاويه تأثير دارند.
ارزيابى ديسک اپتيک
ديسک طبيعى حاوى cup فيزيولوژيک است که اندازه آن به نسبت حجم الياف عصبى به اندازه سوراخ صلبيه بستگى دارد (اين سوراخ در چشم‌هاى هيپرمتروپيک کوچک و در چشم‌هاى ميوپيک، بزرگ است). در آتروفى گلوکوماتوديسک اپتيک، همانند ساير آتروفى گلوکوماتوديسک اپتيک. همانند ساير آتروفى‌ها ديسک رنگ پريده است ولى برخلاف آنها cup اپتيک نيز بزرگ شده است. cup به‌صورت متقارن يا در قسمت فوقانى و تحتانى برزگ مى‌شود. عمق آن زياد مى‌شود و کم‌کم عروق شبکيه به سمت نازال ديسک رانده مى‌شود، در نهايت به‌صورتى شبيه پيمانه غلات (Bean Pot) و بدون بافت عصبى در اطراف آن در مى‌آيد. نسبت cup به ديسک بيش از ۵/. يا غير قرينگى قابل توجه cupهاى دو چشم قوياً مطرح کننده آتروفى گلوکوماتوست. ديگر نشانه آسيب عصبى در گلوکوم (زودرس‌تر از تغييرات ديسک) آتروفى لايه اليافى عصبى (Hoyt sign) مى‌باشد که به‌خوبى با نورى که فاقد جزء قرمز باشد (Red free) قابل مشاهده است.
معاينه ميدان بينائى
اين معاينه جهت تشخيص و پيگيرى گلوکوم ضرورى است. کاهش ميدان ديد اختصاصى گلوکوم نيست ولى الگوى کاهش ميدان ديد، چگونگى پيشرفت آن و ارتباط خود با تغييرات ديسک اپتيک ويژهٔ اين بيمارى است. اولين تغيير، آشکار شدن نقطه کور است که به‌تدريج بزرگتر مى‌شود. کاهش ميدان ديد تمايل دارد از محيط سمت نازال شروع شود و آخر از همه ميدان محيطى تمپورال و مرکز را بگيرد لذا حدت ديد مرکزى شاخص قابل اطمينان پيشرفت بيمارى نيست (حتى ممکن است بيمار از لحاظ قانونى کور باشد ولى ديد مرکزى ۲۰/۲۰ داشته باشد).
