حشیش (ماری‌جوآنا)

در حدود یک‌سوم مردم آمریکا ماری‌جوآنا را تجربه کرده‌اند. ماری‌جوآنا و حشیش (کانابیس ـ cannabis) محتوی دلتا - ۹ - تتراهیدروکانابینول (THC) می‌باشد که عامل فعال به‌وجودآورندهٔ اوفوری است (احتمالاً بسیاری از سایر کاتابینوئیدهای فعال مسئول آثار گوناگون دیگر هستند). گاهی اوقات، THC تخلیص‌شده مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد. روش مصرف کاتابینوئیدها معمولاً تدخینی است، اما مصرف خوراکی هم میسر است (شروع تأثیر به تأخیر می‌افتد، اما شخص می‌تواند دوز بسیار بالائی را بخورد).

مسمومیت با حشیش

وقتی حشیش تدخین می‌شود، اثر اوفوریک در طی چند دقیقه ظاهر می‌شود و بعد از ۳۰ دقیقه به اوج خود می‌رسد، و ۲ تا ۴ ساعت ادامه پیدا می‌کند. تأثیرات شناختی و حرکتی ۵ تا ۱۲ ساعت می‌تواند ادامه یابد. نشانه‌ها شامل اوفوری یا دیسفوری، اضطراب، سوءظن، مردم‌گریزی، تحریف ادراک زمان (time distortion)، اختلال قضاوت، خنده بی‌مورد؛ و علایم جسمی شامل خشکی دهان، تاکیکاردی، افزایش اشتها، پرخونی ملتحمه چشم است. و ممکن است هیپوترمی و آرامش خفیفی را ایجاد کند. معمولاً با الکل، کوکائین و سایر داروها مصرف می‌شود و مسخ شخصیت و به‌ندرت توهم‌ را می‌تواند به‌وجود آورد. هذیان گزند و آسیب شایع است و به‌ندرت نیاز به دارو دارد. مصرف در دوزهای بسیار بالا می‌تواند منجر به دلیریوم خفیف با نشانه‌های پانیک یا پسیکوز حشیشی مزمن شود (که ممکن است تا ۶ هفته ادامه یابد). مصرف طولانی‌مدت می‌تواند منتهی به اضطراب یا افسردگی یا سندرم بی‌انگیزگی (amotivational syndrome) شود. اختلال تنفسی مزمن و سرطان ریه از عواقب مصرف ماده در درازمدت است که ثانویه به استنشاق هیدروکربن‌های سرطان‌زا است. نتایج آزمایش‌های ادرار به‌منظور تعیین THC تا ۴ هفته پس از مسمومیت مثبت است.

وابستگی به حشیش

وابستگی و ترک تشخیص‌های بحث‌انگیزی هستند؛ مطمئناً سوءمصرف‌کننده‌های بسیاری، وابستگی روان‌شناختی دارند و برای پرهیز از مصرف تحت فشار قرار می‌گیرند، که ممکن است سندرم ترک در آنها ظاهر نشود، حتی زمانی‌که مصرف زیادی داشته‌اند.

مصارف درمانی

حشیش و اجزاء فعال اساسی آن (دلتا - ۹ - THC) در درمان تهویه ثانویه به شیمی‌درمانی، تحریک اشتها در بیماران مبتلا به AIDS، و در درمان گلوکوم موفقیت‌آمیز بوده‌اند.

درمان

مسمومیت معمولاً نیاز به درمان ندارد. آنتی‌پسیکوتیک برای توهم و هذیان‌ها و ضداضطراب‌ برای رفع اضطراب به‌کار می‌رود^(۱).

(۱) . فردی با مصرف ماده‌ای دچار سرخوشی، خنده بی‌جا، قرمزی ملتحمه، خشکی دهان و افزایش اشتها می‌شود. در معاینه فیزیکی، به‌جز تاکیکاردی، یافته‌ای ندارد چه اقدام اورژانسی لازم دارد؟ (دستیاری بهمن، ۸۰)

الف ـ اصلاح آب و الکترولیت‌ها		ب ـ تزریق هالوپریدول
ج ـ بستری در بخش روانپزشکی		د ـ نیاز به درمان خاصی ندارد.

پاسخ: گزینه د