نشستن شیرین به پادشاهی بر جای مهین بانو

چون بر شیرین مقرر گشت شاهی		فروغ ملک بر مه شد ز ماهی
به انصافش رعیت شاد گشتند		همه زندانیان آزاد گشتند
ز مظلومان عالم جور برداشت		همه آیین جور از دور برداشت
زهر دروازه‌ای برداشت باجی		نجست از هیچ دهقانی خراجی
مسلم کرد شهر و روستا را		که بهتر داشت از دنیا دعا را
ز عدلش باز با تیهو شده خویش		به یک جا آب خورده گرگ با میش
رعیت هر چه بود از دور و پیوند		بدین و داد او خوردند سوگند
فراخی در جهان چندان اثر کرد		که یک دانه غله صد بیشتر کرد
نیت چون نیک باشد پادشا را		گهر خیزد به جای گل گیا را
درخت بد نیت خوشیده شاخست		شه نیکو نیت را پی فراخست
فراخیها و تنگی‌های اطراف		ز رای پادشاه خود زند لاف
ز چشم پادشاه افتاد رائی		که بد رائی کند در پادشائی
چو شیرین از شهنشه بی خبر بود		در آن شاهی دلش زیر و زبر بود
اگر چه دولت کیخسروی داشت		چو مدهوشان سر صحرا روی داشت
خبر پرسید از هر کاروانی		مگر کارندش از خسرو نشانی
چو آگه شد که شاه مشتری بخت		رسانید از زمین بر آسمان تخت
ز گنج افشانی و گوهر نثاری		بجای آورد رسم دوستداری
ولیک از کار مریم تنگدل بود		که مریم در تعصب سنگدل بود
ملک را داده بد در روم سوگند		که با کس در نسازد مهر و پیوند
چو شیرین از چنین تلخی خبر یافت		نفس را زین حکایت تلخ‌تر یافت
ز دل کوری به کار دل فرو ماند		در آن محنت چو خر در گل فرو ماند
در آن یکسال کو فرماندهی کرد		نه مرغی بلکه موری را نیازرد
دلش چون چشم شوخش خفتگی داشت		همه کارش چو زلف آشفتگی داشت
همی ترسید کز شوریده رائی		کند ناموس عدلش بی‌وفائی
جز آن چاره ندید آن سرو چالاک		کز آن دعوی کند دیوان خود پاک
کند تنها روی در کار خسرو		به تنهائی خورد تیمار خسرو
نبود از رای سستش پای بر جای		که بیدل بود و بیدل هست بیرای
به مولائی سپرد آن پادشاهی		دلش سیر آمد از صاحب کلاهی
به گلگون رونده رخت بر بست		زده شاپور بر فتراک او دست
وزان خوبان چو در ره پای بفشرد		کنیزی چند را با خویشتن برد
که در هر جای با او یار بودند		به رنج و راحتش غمخوار بودند
بسی برداشت از دیبا و دینار		ز جنس چارپایان نیز بسیار
ز گاو و گوسفند و اسب و اشتر		چو دریا کرده کوه و دشت را پر
وز آنجا سوی قصر آمد به تعجیل		پس او چارپایان میل در میل
دگر ره در صدف شد لولوتر		به سنگ خویش تن در داد گوهر
به هور هندوان آمد خزینه		به سنگستان غم رفت آبگینه
از آن در خوشاب آن سنگ سوزان		چو آتش گاه موبد شد فروزان
ز روی او که بد خرم بهاری		شد آن آتشکده چون لاله‌زاری
ثز گرمی کان هوا در کار او بود		هوا گفتی که گرمی دار او بود
ملک دانست کامد یار نزدیک		بدید امید را در کار نزدیک
ز مریم بود در خاطر هراسش		که مریم روز و شب می‌داشت پاسش
به مهد آوردنش رخصت نمی‌یافت		به رفتن نیز هم فرصت نمی‌یافت
به پیغامی قناعت کرد از آن ماه		به بادی دل نهاد از خاک آن راه
نبودی یک زمان بی‌یاد دلدار		وز آن اندیشه می‌پیچید چون مار