عفونت‌ یا انسداد مجرای‌ اشكی‌ ـ tear duct infection or blockage

عفونت‌ مجرا، كیسه‌ یا غده‌ اشكی‌، داكریوسیستیت‌ نام‌ دارد. میكروب‌های‌ عامل‌ عفونت‌ می‌توانند به‌ سایر افراد منتقل‌ شوند. عفونت‌ مجرا یا كیسه‌ اشكی‌ در تمام‌ سنین‌ رخ‌ می‌دهد اما در كودكان‌ شایع‌تر است‌. خراش‌، انسداد یا تنگی‌ مجرای‌ اشكی‌ كه‌ معمولاً ناشی‌ از اختلال‌ ارثی‌ یا عفونت‌ قبلی‌ است‌، داكریواستنوزیس‌ نام‌ دارد.

انسداد ارثی‌ مجرای‌ اشكی‌ معمولاً در شیرخواران‌ ۱۲-۳ هفته‌ ظاهر می‌شود. انسداد ناشی‌ از عفونت‌ می‌تواند در هر سنی‌ به‌ دنبال‌ عفونت‌ رخ‌ دهد.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. اشك‌ ریزش‌ همیشگی‌ از یك‌ یا هر دو چشم‌

۲. درد، قرمزی‌ و تورم‌ زیر چشم‌ كه‌ عفونت‌ را مطرح‌ می‌كند.

۳. قرمزی‌ و تورم‌ مجرای‌ اشكی‌

۴. قرمزی‌ سفیدی‌ چشم‌ در اطراف‌ مجرای‌ اشكی‌

۵. تخلیه‌ مخاط‌ و چرك‌ به‌ جای‌ آب‌ از مجرای‌ اشكی‌. تخلیه‌ ممكن‌ است‌ خود به‌ خود یا با فشار برروی‌ موضع‌ صورت‌ پذیرد.

ـ علل‌ بیماری:

۱. اختلال‌ ارثی‌

۲. عفونت‌ باكتریایی‌ مجرا

۳. عفونت‌ سینوس‌ یا بینی‌ به‌ویژه‌ عفونت‌ مزمن‌ بینی‌

۴. پولیپ‌های‌ بینی‌

۵. آسیب‌ چشم‌

۶. عفونت‌ چشم‌ از جمله‌ قرمزی‌ شدید چشم‌ (كونژكتیویت‌)

۷. شكستگی‌ بینی‌ یا استخوان‌های‌ صورت‌

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

نوزادان‌ و شیرخواران‌ به‌ویژه‌ آن‌ دسته‌ كه‌ دارای‌ سابقه‌ خانوادگی‌ انسداد مجرای‌ اشكی‌ هستند. عفونت‌ اخیر همانند موارد ذكر شده‌ در بالا.

ـ پیشگیری‌:

درمان‌ طبی‌ مناسبی‌ را برای‌ عفونت‌های‌ چشم‌، بینی‌ یا سینوس‌ انجام‌ دهید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

عفونت‌ معمولاً با آنتی‌بیوتیك‌ها قابل‌علاج‌ است‌. انسداد معمولاً با گشادكردن‌ مجرا یا جراحی‌ قابل‌علاج‌ است‌. بهبودی‌ 3 هفته‌ زمان‌ می‌برد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

انسداد بدون‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ عفونت‌ گردد. عفونت‌ بدون‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ به‌ قرنیه‌ و سایر قسمت‌های‌ چشم‌ گسترش‌ یابد یا در مجرای‌ اشكی‌، جوشگاه‌ دایمی‌ بر جای‌ می‌گذارد.

ـ درمان‌:

غالباً به‌ درمانی‌ غیر از ماساژ نیاز ندارد. جراحی‌ برای‌ گشادكردن‌ و گذاشتن‌ میل‌ در مجرای‌ اشكی‌. این‌ امر در شیرخواران‌ معمولاً با بیهوشی‌ عمومی‌ مختصری‌ انجام‌ می‌شود. در بزرگسالان‌ غالباً در مطب‌ پزشك‌ با بی‌حسی‌ موضعی‌ انجام‌ می‌گردد. پس‌ از گشادكردن‌، دستگاه‌ مجرای‌ اشكی‌ با آب‌ نمك‌ شستشو می‌گردد. در مورد انسداد (در صورت‌ عدم‌ نیاز به‌ جراحی‌)، روزی‌ 2 بار مجرای‌ اشكی‌ را با نوك‌ انگشت‌ ماساژ دهید تا محتویات‌ آن‌ دوشیده‌ شود. در مورد عفونت‌، درد را با پوشش‌های‌ مرطوب‌ و گرم‌ تسكین‌ دهید. انسداد كامل‌ ممكن‌ است‌ نیازمند باز كردن‌ مسیر چشم‌ تا بینی‌ با جراحی‌ باشد.

ـ داروها:

آنتی‌بیوتیك‌های‌ خوراكی‌ یا موضعی‌ برای‌ عفونت‌

ـ فعالیت‌:

در طول‌ درمان‌ عفونت‌، فعالیت‌ را كاهش‌ دهید. از شنا كردن‌ و ورزش‌های‌ تماسی‌ خودداری‌ كنید.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

رژیم‌ غذایی‌ خاصی‌ ندارد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. تب‌ 3/38 درجه‌ سانتیگراد یا بیشتر

۲. اگر علی‌رغم‌ درمان‌ علایم‌ بهبود نیابند.

۳. اگر بینایی‌ مختل‌ شده‌ باشد.