|
|
|
| اين چشمه در مجاورت جادهٔ آسپاس شهرستان اقليد و در دامنهٔ ارتفاعات کوه حسينى قرار گرفته و منطقه‌اى مناسب براى تأسيس پارک جنگلى و ايجاد گردشگاه است. با حفظ و زادآورى گونه‌هاى گياهى و جانورى و ايجاد پارک جنگلى ، قابليت‌هاى تفريحى - سياحتى چشمهٔ چوئو افزايش مىيابد و اين محل به گردشگاهى مناسب تبديل مى‌شود.
|
|
|
|
| چشمهٔ حسين‌آباد به فاصلهٔ ۳۶ کيلومترى جنوب غربى رفسنجان واقع شده است. مظهر چشمه در سردابه‌اى که با پله پايين مى‌رود و در زمينهاى آبرفتى دوران چهارم که اطراف آن را چين‌خوردگى‌هايى پوشانده است ، قرار دارد.
|
|
| آب اين چشمه از دستهٔ آبهاى کلروره سديک و سولفاته کلسيک گوگردى است که مشابه آب چشمهٔ اورياژايزر فرانسه مى‌باشد. خواص درمانى اين نوع آب‌ها به سبب همراه بودن گوگرد با ترکيبات کلروره باعث درمان بيمارىهاى رماتيسمى ، پوستى ، گوش و حلق و بينى و بطور فرعى در بيمارىهاى زنان و مجارى ادرار نيز مؤثر هستند.
|
|
| چشمهٔ حسين‌آباد - راين، كرمان
|
|
| اين چشمه در ۳۳ کيلومترى شمال غربى راين کرمان واقع شده و آب آن از دستهٔ آبهاى بيکربناته سديک است و تقريباً با آبهاى معدنى ويشى فرانسه مشابه است. اين نوع آب‌ها در دستگاه گوارش باعث قليايى شدن محيط معده و سپس تحريک ترشحات آن مى‌گردند و در سيستم کبدى و لوزالمعده به سبب تحريک لوزالمعده و بزاق اثر بهبودى بخشى دارند.
|
|
|
|
| چشمه حنيفقان در ۴۵ کيلومترى شهر فيروزآباد ، از گردشگاه‌هاى مشهور اين شهرستان است. اين چشمه در حال حاضر فاقد امکانات و خدمات تفريحى است ولى قابليت‌هاى تفرجگاهى گسترده‌اى دارد.
|
|
| چشمهٔ خارگان، روستاى خارگان، شيراز
|
|
| چشمهٔ خارگان در روستايى به همين نام در ۶۰ کيلومترى شيراز قرار دارد. محوطهٔ اطراف چشمه ، همواره پذيراى انبوهى از بازديدکنندگان و گردشگران در فصل‌هاى مختلف سال است.
|
|
| اين محل به علت برخوردارى از آب فراوان و همجوارى با رودخانه‌هاى قره‌آغاج و جره ، از پوشش گياهى مناسب برخوردار است.
|
|
|
|
| چشمهٔ خم ترکان واقع در قدمگاه نيشابور به فاصلهٔ ۱۳۱ کيلومترى مشهد از زمين مى‌جوشد. اطراف مظهر چشمه‌ها را رسوبات آبرفتى دوران چهارم پوشانده است. آب اين چشمه از دستهٔ آبهاى سولفاتهٔ کلسيک سرد مى‌باشد.
|
|
|
|
| اين چشمه در منطقهٔ کوهمره سرخى در ۳۵ کيلومترى شيراز واقع شده و از گردشگاه‌هاى زيباى استان و شهرستان شيراز به شمار مى‌آيد. آب و هواى مطبوع و مناظر دل‌انگيز طبيعى ، از ويژگى‌هاى اين ناحيه‌اند که آن را به يکى از گردشگاه‌هاى عمومى تبديل کرده است.
|
|
| چشمهٔ زندان سليمان، مياندوآب
|
|
| چشمهٔ آب معدنى زندان سليمان بين احمدآباد عليا و کوه زندان در شهرستان مياندوآب واقع شده و حدود ۱۹۸۰ متر از سطح دريا ارتفاع دارد. از ميان چشمه‌هاى گوگردى دو چشمه در قسمت غربى کوه زندان قرار دارد که اهالى محل از آن براى استحمام استفاده مى‌کنند. حوض يکى از اين دو به شکل مستطيل و به اندازهٔ ۴/۳۵×۲/۲۰ متر است و نيم متر عمق دارد. بدنهٔ حوض از سنگ آهکى طبيعى است که آن را تراشيده و به شکل مستطيل درآورده‌اند. قسمت اعظم آب از مجراى جنوب شرقى و مقدار کمى نيز از مجراى جنوب غربى خارج مى‌شود. آبدهى اين چشمه يک ليتر در ثانيه است و پس از خروج از حوض تا فاصله تقريباً ۵۰ مترى در زمين فرو مى‌رود.
|
|
| چشمه دوم تقريباً در فاصله ۱۶ مترى غرب چشمه اول قرار دارد. حوض آن بيضى شکل و طبيعى و قطرش ۶/۳ و ۵ متر است. عمق اين چشمه متفاوت و حداکثر ۶۰ سانتىمتر است. مظهر چشمه زير قشرى سنگى در قسمت شمالى حوض قرار دارد و آب از مجرايى که در قسمت جنوب غربى واقع شده خارج مى‌شود و در مسير خود گسترش مىيابد و به زمين فرو مى‌رود. آبدهى اين چشمه تقريباً دو ليتر در ثانيه است.
|
|
| در اين ناحيه مظهرهاى ديگرى نيز وجود دارد که آب آنها پس از عبور از سطح زمين ، رسوب‌هاى سفيد کربنات و منيزيم باقى مى‌گذارد که حتى از دور به صورت مسيرهاى سفيد رنگ ديده مى‌شود.
|
|
| آب اين چشمه‌ها جزو آبهاى سولفوره است که داراى مصارف درمانى دردهاى مفصلى و رماتيسمى است.
|
|
|
|
| چشمهٔ ساسان در ۱۵ کيلومترى شهر کازرون و در ناحيهٔ تنگ چوگان واقع شده است و از نقاط ديدنى اين شهرستان به حساب مى‌آيد.
|
|
| چشمه‌سارها ، منظرگاه‌هاى طبيعى و مجموعهٔ آثار تاريخى تنگ چوگان از جمله قابليت‌هاى ارزشمند پيرامون اين چشمه است.
|
|
|
|
| چشمهٔ سى‌زنگر که به معنى سوزنگر و دوزنده است در شوشتر واقع شده است. حوض و طاق صخره‌اى سنگى و يک دهانهٔ بزرگ مستطيلى سنگى از آثار پيرامون آن است که چشمه از آن مى‌تراود و پنج دهانهٔ کوچک سنگى در اطراف دارد که آب در زير آنها جريان مىيابد. يک درخت کهن کُنار در اطراف چشمه قد برافراشته است.
|
|
|
|
| در قسمت شمالى سياه‌کوه و در قشرهاى رسوبى آن ، چشمه‌اى به نام چشمه‌شاه وجود دارد که آب آن از دستهٔ آبهاى کلروره سولفاته کلسيک و منيزين است و خاصيت صفراآور ، ملين ، تسکين‌دهندگى و ضد خارش دارد و در درمان بيمارىهاى نقرس ، روماتيسم و دردهاى مفاصل نيز مؤثر است.
|
|
| آب چشمه شاه از حوضچهٔ طبيعى و دايره شکل به قطر دو متر خارج مى‌شود و از مجرايى باريک عبور مى‌کنند و به حوضچهٔ طبيعى ديگرى به قطر تقريبى دو متر و عمق يک متر وارد مى‌شود و از آنجا در زمينهاى اطراف فرو مى‌رود.
|
|
| آب اين چشمه در گذشته وسيلهٔ مجراى سنگى به دو ساختمان هدايت مى‌شد. در طول نهر سنگى حوض‌هايى براى جمع‌آورى و ذخيرهٔ آب وجود داشت که آثار آن هنوز ديده مى‌شود. مجراى سنگى از تخته سنگ‌هايى که اکثر آنها در حدود يک متر طول دارند و تعدادى نيز طويل‌تر هستند ساخته شده است. به اين ترتيب که وسط سنگ‌ها را تراشيده‌اند و به صورت مجرايى باريک به عرض تقريبى بيست و عمق تقريبى ده سانتىمتر در آورده‌اند. براى آنکه آب هدر نرود ، ابتدا و انتهاى سنگ‌ها را به صورت قفل و بست تراشيده‌اند و سنگ‌ها را درهم چفت کرده‌اند. سفال‌هاى مختلف تا قدمت دورهٔ ساسانى را از سطح تپه‌هاى اين ناحيه جمع‌آورى کرده‌اند.
|
|
| چشمهٔ شاهان گرماب، دهكده شاهان‌گرماب، مشهد
|
|
| دهکدهٔ شاهان گرماب در ۱۴۴ کيلومترى جنوب شرقى مشهد واقع شده است. راه اصلى آن از جادهٔ مشهد - سرخس به طرف جنوب جدا مى‌شود ، و راه ديگرى از جادهٔ مشهد - تربت جام ، بعد از فريمان به سمت شمال منشعب مى‌گردد و اين هر دو راه ، به شاهان گرماب منتهى مى‌شوند. اين دهکده از جنوب و غرب به وسيلهٔ ارتفاعات نسبتاً مرتفعى احاطه شده است و مظهر چشمهٔ آب‌گرم در دامنهٔ شمالى کوه جنوبِ منطقه ، در نقطه‌اى مرتفع ، از زمين جاى دارد. در گذشته ، آب چشمه به استخرى سرپوشيده و بزرگ هدايت مى‌شده که در آن استحمام مى‌کرده‌اند؛ اما در حال حاضر استخر را خالى کرده و در آن دوش کار گذاشته و از آن استفاده مى‌شود.
|
|
| آب شاهان گرماب از دستهٔ آبهاى بيکربناتهٔ کلسيک و سديک گرم با باقى‌ماندهٔ خشک کم و اسيديتهٔ کم مى‌باشد. خواص درمانى اين آب عبارت است از : بهبود و التيام عفونت‌هاى پوستى ، زخم‌هاى مزمن و جراحات ناشى از واريس ، عوارض رماتيسمى مزمن ، آرتريت و آرتروز ، دردهاى عصبى مربوط به رماتيسم و عوارض کوفتگي. هم‌چنين ، آشاميدن اين آب تا ميزان يک ليتر در روز و در سه نوبت ، قبل از غذا ، توصيه مى‌شود.
|
|
|
|
| در فاصلهٔ شش کيلومترى جنوب شهرستان سپيدان ، چشمه‌اى زيبا به نام شش پير وجود دارد که پوشش جنگلى و چشم‌‌اندازهاى طبيعى آن ، چشمهٔ شش پير را به مکانى مناسب براى براى ميهمانان بسيار از شهرهاى شيراز و ياسوج تبديل کرده است.
|
|
| چشمهٔ شوربولاغ بيلوار، خوى
|
|
| دهکدهٔ بيلوار در شمال شرقى خوى واقع شده است و شور بولاغ در حدود ۷۰۰ مترى جنوب دهکده در پاى يک تپه رسوبى خاک رسى ، در کنارهٔ راست بستر رودخانه قرار دارد. آب از پاى تپه از زمين خارج مى‌شود و حوضچهٔ طبيعى کم‌عمقى را تشکيل مى‌دهد که تقريباً بيضى شکل است و دو قطر آن به ترتيب ۲ و ۳ متر مى‌باشد. مقدار آب اين مظهر در حدود ۳ ليتر در دقيقه است ، ولى آب در يک طول ۵۰ مترى پاى تپه از نقاط ديگر زمين خارج مى‌شود و به طرف شمال جريان مىيابد و سرانجام نهر کوچکى را تشکيل مى‌دهد. اهالى ده از اين آب براى آشاميدن استفاده مى‌کنند.
|
|
| آب چشمهٔ شوربولاغ در رديف آبهاى کلروره ، سولفات و بيکربنات مخلوط سرد است.
|
|
| چشمهٔ شيخ (چشمه‌سر)، شهميرزاد، سمنان
|
|
| دهکدهٔ صدقيان در شمال شرقى سلماس واقع شده است ، مظهر آب و حوضچهٔ طبيعى آن به صورت مثلث متساوى‌الاضلاع با ضلع ۷۵ سانتىمتر و عمق ۴۰ تا ۵۰ سانتىمتر است. آب با حباب‌هاى زياد گاز از زمين خارج مى‌شود و از جوى باريکى به طرف جنوب غربى جريان مىيابد و سرانجام در زمينهاى اطراف فرو مى‌رود. مقدار آب آن کم و رنگ آن نيز در حوضچه کدر است.
|
|
| نتيجهٔ بررسى و آزمايش‌هاى انجام گرفته ، مؤيد آن است که اين آب از جملهٔ آبهاى معدنى بيکربنات کلسيک گازدار و آهن‌دار سرد است.
|
|
| چشمهٔ عين خوش، روستاى عين‌خوش، انديمشك
|
|
| چشمهٔ عين خوش در فاصلهٔ ۱۳ کيلومترى جادهٔ انديمشک به اهواز واقع شده است. در فاصلهٔ ۷۰ کيلومترى اين جاده دهکده عين خوش واقع شده که در فاصلهٔ کمى از آن چشمه عين خوش از زمين مى‌جوشد. آب اين چشمه از دسته آبهاى سولفاته بيکربناته کلسيک نيم گرم مى‌باشد.
|
|
|
|
| چشمهٔ عين‌الرشيد در شمال غربى چشمه شاه و در سه کيلومترى جنوب غربى قلعه عين‌الرشيد قرار دارد. آب آن که از دو نقطه خارج مى‌شود ، در سرازيرى تپه جريان مىيابد. در مسير جريان آب چند حوضچهٔ کوچک طبيعى به وجود آمده است. آب اين چشمه سرانجام در نزديکى قلعه به زمين فرو مى‌رود. اين آب در رديف آبهاى معدنى کلروره سولفاته کلسيک و منيزين است و خاصيت آن نيز همچون خاصيت آب چشمه شاه است.
|
|
|
|
| اين چشمه در نزديکى دهستان سده در شهرستان اقليد و در محلى با پوشش گياهى مناسب و محوطه‌اى سرسبز و درختکارى شده قرار دارد. موقعيت اين چشمه براى ايجاد تأسيسات پذيرايى بين راهى بسيار مناسب است. در حال حاضر چشمهٔ فوق پس از انباشت در يک حوضچه ، بخشى از زمينهاى اطراف را آبيارى مى‌‌کند.
|
|
|
|
| دهکدهٔ قره‌شعبان در ۶ کيلومترى جادهٔ خوى - تبريز واقع شده است و در يک کيلومترى جنوب آن ، تپه‌اى وجود دارد که بالاى آن امام‌زاده اجاق قرار گرفته است. اهالى روستا چشمه را با خاک و سنگ کور کرده‌اند. صداى آب از زيرزمين هنوز هم به گوش مى‌رسد.
|
|
| چشمهٔ قلعه عسكر، روستاى سلطان‌آباد، كرمان
|
|
| چشمهٔ قلعه عسکر در ۱۱ کيلومترى روستاى سلطان‌آباد ، در جنوب کرمان واقع شده است. آب اين چشمه از دستهٔ آبهاى کلروره سديک سنگين و مشابه آب معدنى اورياژ ايزر فرانسه است. اين دسته آب‌ها بيشتر مصرف خارجى دارد و در رفع بيمارىهاى لنفاتيسم ، راشيتيسم ، برخى بيمارىهاى پوستى ، روماتيسمى و نيز بيمار‌هاى زنانه مؤثر است.
|
|
|
|
| چشمهٔ گراو تقريباً در ۵۰۰ مترى جادهٔ مهاباد - سردشت واقع شده است و در سمت راست بستر رودخانهٔ کوچکى بر روى تپه‌اى با ترکيب کربنات آهکى قرار دارد.
|
|
| آب چشمهٔ از دو مظهر به فاصلهٔ ۱۰۰ متر از يکديگر از زمين خارج مى‌شود. سنگ‌هاى کربنات آهکى اطراف دو مظهر را تراشيده و دو حوضچه به وجود آورده‌اند که در يکى بانوان و در ديگرى آقايان استحمام مى‌کنند.
|
|
| حوضچهٔ زنانه به شکل مربع مستطيل و به طول ۲/۴ متر ، به عرض ۱/۹ متر و به عمق ۸۰ سانتىمتر است.
|
|
| حوضچهٔ مردانه در شمال شرقى حوضچهٔ اول قرار دارد و به شکل مستطيل به طول ۱/۸ ، به عرض ۱/۴ متر و به عمق ۲۰ سانتىمتر است.
|
|
| از نقاط گوناگون کف حوضچه‌ها گاز به مقدار فراوان خارج مى‌شود ، ولى آبدهى چشمه‌ها خيلى کم است. حوضچهٔ مردانه تقريباً ۱۰ متر بالاتر از حوضچهٔ زنانه قرار گرفته است.
|
|
| چشمهٔ گرماب طاقانكوه، نيشابور
|
|
| چشمهٔ معدنى گرماب طاقانکوه ، در فاصلهٔ ۸ کيلومترى جنوب جادهٔ سبزوار به نيشابور ، و ۴۴ کيلومترى نيشابور واقع شده است. اطراف چشمه از رسوبات آبرفتى دورهٔ چهارم پوشيده شده است. بررسى وضع زمين‌شناسى منطقه و ترکيبات شيميايى و فيزيکى آب آن ، احتمال وجود سفره آب محصورى را در منطقه روشن مى‌سازد؛ به اين ترتيب که آبهاى نافذ منطقه در زيرزمين جمع شده ، و متناسب با وضع زمين‌شناسى منطقه داراى حرکت بالارو گشته و در اين منطقه از زمين خارج مى‌شوند. آب چشمهٔ فوق از دستهٔ آبهاى کلروره سولفاتهٔ سديک مى‌باشد.
|
