شیردوشی

بيشترين مقدار شير در فاصله هفته‌هاى دوم تا دهم پس از زايش توليد مى‌شود، پس از اين مدت توليد شير سير نزولى دارد. طول دورهٔ شيروارى بستگى به ميزان خوراک بز ماده و زمان جفتگيرى دارد. معمولاً دامداران اغلب بزهاى ماده خود را در حدود ۱۲ هفته پس از زايش جفتگيرى مى‌دهند، بدين ترتيب مى‌توان در طول دو سال سه زايش انجام داد.

در گاو عمل خروج شير از غده پستانى يک واکنش غيرارادى است که تحت تأثير سيستم اعصاب و هورمون‌ها است و پس از تحريک شدن حيوان شير از غده پستانى خارج مى‌شود.. در بز براى خارج کردن شير از غده پستانى لازم نيست که حيوان را زياد تحريک کرد.

بدين جهت زمان شيردوشى تا اندازه‌اى متغير است. على‌رغم اين تغيير شخص شيردوش مى‌تواند تا اندازه‌اى در مقدار شير توليدى اثر بگذارد.

فرق ديگر بين بز و گاو از نظر شيردوشى در اين است که حجم مخزن شير که با زمان شيردوشى ارتباط دارد در بز نسبت به گاو بزرگتر است.

در گاو اگر زمان شيردوشى خيلى متغير باشد سبب مى‌شود که فشار ناشى از شير موجود در غده پستانى توليد شير کاهش يابد. وجود مخزن بزرگ شير در غده پستانى بز سبب مى‌شود که فواصل شيردوشى تأثير چندانى در مقدار شير توليدى نداشته باشد.

اگر بز روزانه سه بار دوشيده شود مقدار شير توليدى به‌مقدار قابل ملاحظه‌اى افزايش خواهد يافت، تحريک بز در موقع شيردوشى در مقايسه با ساير فاکتورها بيشتر سبب کاهش فشار خروج شير مى‌شود.

اگر بزهاى زايمان نکرده به‌طور مرتب و به‌خوبى تحريک بشوند خودبه‌خود شير توليد مى‌کنند.

عمل شيردوش در بز هم به‌وسيله دست و هم به‌وسيله ماشين انجام مى‌‌گيرد.